Na pisemne uzasadnienie wyroku Trybunału Konstytucyjnego czekano kilka miesięcy, ponieważ ws. przepisów aborcyjnych TK wyrok wydał 22 października 2020 roku. Dotychczas rządzący podkreślali, że nie mogą opublikować wyroku TK w Dzienniku Ustaw, ponieważ nie ma pisemnego uzasadnienia.
Już po opublikowaniu uzasadnienia Centrum Informacyjne Rządu przekazało, że w związku z tym jeszcze w środę w Dzienniku Ustaw pojawi się wyrok:
Trybunał Konstytucyjny przedstawił pisemne uzasadnienie do wyroku dotyczącego ochrony życia. Zgodnie z wymogami konstytucyjnymi wyrok zostanie opublikowany dzisiaj w Dzienniku Ustaw.
W środę 27 stycznia na stronach Trybunału Konstytucyjnego opublikowano wielostronicowe (liczy 154 strony) uzasadnienie do wyroku o sygnaturze K 1/20, dotyczącym przepisów aborcyjnych. We fragmencie uzasadnienia pada m.in.:
Z godności wynika wartość konstytucyjnie chronionego dobra prawnego, jakim jest życie ludzkie, w tym życie rozwijające się w fazie prenatalnej. Wartość ta nie może być różnicowana. Nie istnieją wystarczająco precyzyjne i uzasadnione kryteria, które umożliwiłyby dokonanie takiego zróżnicowania w zależności od fazy rozwojowej ludzkiego życia.
Pisemne uzasadnienie wyroku TK ws. aborcji
W uzasadnieniu TK można przeczytać również: „Od momentu powstania życie ludzkie staje się więc wartością chronioną konstytucyjnie. Dotyczy to także fazy prenatalnej (zob. orzeczenie o sygn. K 26/96). Życie człowieka nie podlega też wartościowaniu ze względu na jego wiek, stan zdrowia, przewidywany czas jego trwania, ani ze względu na jakiekolwiek inne kryteria. Zatem każdy człowiek ma prawo do życia, a w konsekwencji równej jego ochrony przez to państwo”.
W części podsumowującej wyrok Trybunał Konstytucyjny dowodzi, że konstytucyjna zasada godności (która przysługuje wszystkich obywatelom) stoi ponad normami wynikającymi z ustaw czy umów międzynarodowych.
„Zatem ani ustawa ani umowa międzynarodowa nie mogą uchylać ani modyfikować zakresu prawnej regulacji dotyczącej zasady godności, która w szczególności znajduje swój wyraz w prawie do życia” – czytamy.
Uzasadnienie wyroku TK ws. aborcji. Kto złożył zdania odrębne?
Gdy ogłaszano wyrok TK 22 października, zdania odrębne od wyroku zgłosili dwaj sędziowie Trybunału: Piotr Pszczółkowski i prof. Leon Kieres. Po kilku miesiącach liczba zdań odrębnych wzrosła, do tego grona dołączyli sędziowie TK: Jarosław Wyrembak, Mariusz Muszyński oraz Zbigniew Jędrzejewski.
Trybunał Konstytucyjny o aborcji
22 października 2020 roku Trybunał Konstytucyjny rozpoznał wniosek grupy posłów dotyczący tzw. aborcji z przyczyn embriopatologicznych. Stwierdził, że aborcja z powodu ciężkiej wady płodu jest niezgodna z Konstytucją. Dokładnie, zdaniem Trybunału wynika to z tego, iż artykuł 4a ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży jest niezgodny z art. 38 w związku z art. 30 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji RP. Postępowanie w pozostałym zakresie zostało umorzone.
Trybunał Konstytucyjny rozpoznał sprawę w pełnym składzie. Przewodniczącym składu orzekającego była prezes TK Julia Przyłębska, sprawozdawcą – sędzia TK Justyn Piskorski. Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego zapadło większością głosów.
Wyrok wywołał protesty w całej Polsce, organizowane były m.in. przez Strajk Kobiet.
Aborcja w Polsce
Od 1993 roku w naszym kraju obowiązuje ustawa, na mocy której można dokonać aborcji jedynie w trzech przypadkach: gdy zagraża ona życiu lub zdrowiu matki, gdy pochodzi z gwałtu lub gdy istnieje duże prawdopodobieństwo ciężkiego i nieodwracalnego upośledzenia płodu.