Jak opisywaliśmy już na Wprost.pl, 2 maja wybuchła dyskusja o znaczenie dwóch słów. Wszystko zapoczątkowała natomiast rocznica rozpoczęcia III powstania śląskiego. Właśnie w niedzielę 2 maja przypada 100. rocznica początku tego zrywu, a postanowił o nim przypomnieć na Twitterze prezydent Andrzej Duda.
Dziś 100. rocznica wybuchu III Powstania Śląskiego – rezurekcji zwycięskiej, która dzięki odwadze, determinacji i bohaterstwu Polaków mieszkających na Śląsku, przyniosła odradzającej się Rzeczypospolitej niezwykle ważną, bo silną przemsłowo część Górnego Śląska. „Tobie Polsko” – napisał prezydent (pisownia oryginalna – red.).
Od razu zwrócono uwagę na to, że prezydent napisał o „rezurekcji” i to zwycięskiej. Zaczęto wskazywać, że Andrzejowi Dudzie zapewne chodziło o insurekcję. Zaprzeczał temu rzecznik prezydenta Błażej Spychalski, który twierdził, że jak najbardziej, rezurekcja to właściwe sformułowanie.
Andrzej Duda tłumaczy się z pomyłki. „Macie rację.”..
Po kilku godzinach od publikacji pierwszego wpisu prezydent Andrzej Duda postanowił ponownie zabrać głos. Przyznał rację tym, którzy tłumaczyli, że nie można mówić o powstaniu jak o „rezurekcji” (a tak twierdził rzecznik prezydenta).
Oczywiście, macie rację: III Powstanie Śląskie to była insurekcja, która doprowadziła do „rezurekcji” Górnego Śląska dla Rzeczypospolitej (dla dociekliwych: resurrectio – zmartwychwstanie). I dzisiaj właśnie jest 100. rocznica wybuchu III Powstania Śląskiego. Chwała Bohaterom! – napisał prezydent w niedzielę po godz. 15 (pisownia oryginalna – red.).
Insurekcja czy rezurekcja? Spór o słowa prezydenta
Oczywiście słowo rezurekcja funkcjonuje w języku polskim, ale nie jest używane w takim kontekście, w jakim użył go prezydent. Rezurekcja, od łac. ressurectio, czyli zmartwychwstania, to nazwa stosowana dla wielkanocnej procesji na cześć zmartwychwstania Chrystusa.
W przypadku powstania śląskiego, jak i wielu innych, stosuje się sformułowanie „insurekcja” (od łac. insurrectio), oznaczające bunt, powstanie zbrojne. Słowo wychodzi raczej z użytku, ale nikt w Polsce nie powie o „rezurekcji kościuszkowskiej”, a o insurekcji kościuszkowskiej (powstaniu z 1794 roku).