Pozostałości ścian kondygnacji piwnicznej oraz jej posadzki, a także wiele bezcennych przedmiotów związanych bohaterską walką polskich żołnierzy we wrześniu 1939 roku odkryli pracujący na Westerplatte archeolodzy. Wykopaliska trwają od dwóch miesięcy. Najbardziej wartościowe z odnalezionych przedmiotów trafią na wystawę powstającego Muzeum Westerplatte i Wojny 1939.
– Realizowany przez Muzeum II Wojny Światowej Gdański cmentarz wojskowy Żołnierzy Wojska Polskiego na Westerplatte będzie miejscem, gdzie faktycznie, a nie tylko symboliczne – jak było to do tej pory, zostaną złożone szczątki poległych obrońców – mówi dyrektor Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku dr Karol Nawrocki. – Będzie to także przestrzeń, gdzie zostaną wyeksponowane relikty historycznych budowli: willi oficerskiej, jak i przede wszystkim wartowni nr 5 – niemego świadka najbardziej dramatycznych wydarzeń związanych z obroną polskiej placówki na Westerplatte – dodaje.
Wartownia nr 5 na Westerplatte
Wartownia nr 5 na Westerplatte stanowiła element systemu obronnego Składnicy Tranzytowej. Była jedną z sześciu wartowni, które powstały w tym czasie na półwyspie, które znacząco wzmocniły możliwości obronne polskiego oddziału.
W trakcie bohaterskiej siedmiodniowej obrony, w dniu 2 września 1939 roku doszło do niszczycielskiego nalotu Luftwaffe na Westerplatte. Niemieckie bomby uszkodziły szereg budynków i doprowadziły do zniszczenia wartowni nr 5. Śmierć poniosło co najmniej sześciu polskich żołnierzy znajdujących się w jej wnętrzu.
„Po zakończeniu walk o Składnicę wyburzono wiele obiektów użytkowanych przez polski oddział wartowniczy. Prace rozbiórkowe prowadzone były przez nadzorowanych przez Niemców polskich jeńców cywilnych – głównie gdańszczan i gdynian aresztowanych w pierwszych dniach września 1939 roku. Przy użyciu ręcznych narzędzi skruszyli oni żelbetowe ściany wartowni nr 5”–czytamy na stronie Muzeum II Wojny Światowej.
W 1945 roku w miejscu zniszczonej wartowni ulokowano symboliczną mogiłę, a następnie cmentarz mający upamiętniać poległych polskich bohaterów.