Najwyższa Izba Kontroli, kierowana przez Mariana Banasia, opublikowała najnowszy raport na temat procedur zakupowych w polskich spółkach Skarbu Państwa. Jak zauważa NIK, kontrolowane spółki „nie miały obowiązku prawnego obejmowania procedurami” takich wydatków jak te na usługi prawne, finansowe czy ubezpieczeniowe, ale były przypadki, gdy w jednej ze spółek „poza procedurami zakupowymi wydano ponad 90 proc. wydatków na zakupy ogółem”.
Spośród 19 spółek, NIK nie miała zastrzeżeń do 15 z nich, natomiast w przypadku czterech (Energa SA, PGE SA, Totalizator Sportowy, Zespół Elektrowni Wodnych Nidzica SA) przyjrzała się niektórym zakupom. „Wyłączono (w różnym zakresie) ze stosowania procedur zakupowych tak istotne obszary, jak usługi prawne, finansowe, ubezpieczeniowe, czy też zakup czasu antenowego” – wskazała Izba.
„W trzech największych kapitałowo spółkach na zakupy realizowane poza procedurami zakupowymi w badanym okresie wydawano od 183 mln zł do ponad 248 mln zł, tj. odpowiednio 92 proc. i 58 proc. wydatków na zakupy ogółem” – czytamy w raporcie NIK (trzy wspomniane spółki to Energa, PGE i Totalizator Sportowy). W Enerdze z procedur zakupowych wyłączono 183 mln zł, co stanowi 92 proc. wydatków ogółem (w latach 2016-2020), w Totalizatorze Sportowym – 244 mln (34 proc. ogólnej kwoty przeznaczonej na zakupy w latach 2016-2019), a w PGE – 248 mln zł (58 proc. wydatków na zakupy ogółem w okresie 2016-2020).
NIK skontrolowała spółki Skarbu Państwa. Jest zawiadomienie na zarząd jednej z nich
Najwyższa Izba Kontroli wylicza, że spośród 442 skontrolowanych transakcji 429 z nich zrealizowano prawidłowo. „Nieprawidłowości skutkujące powstaniem realnych strat w finansach spółek bądź uwagi w stosowaniu tych procedur mogące wywołać takie konsekwencje w przyszłości stwierdzono w zaledwie 13 transakcjach zakupowych (o łącznej wartości blisko 70 mln zł)” – wskazuje NIK.
W przypadku Totalizatora Sportowego NIK poczyniła najbardziej zdecydowane kroki (w przypadku PGE i Energi nie dopatrzyła się, by były one potrzebne).
Izba skierowała do Prokuratury Regionalnej w Warszawie zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa przez zarząd Totalizatora. Zawiadomienie dotyczy „dokonania bez zachowania konkurencyjnego trybu wyboru dostawcy 300 terminali do gier hazardowych wraz z oprogramowaniem oraz zakup licencji do centralnego systemu zarządzania terminalami, a także odstąpienie od dochodzenia części kar umownych z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania umowy przez tego dostawcę”. NIK utrzymuje, że w konsekwencji tych działań Totalizator poniósł szkodę majątkową w wysokości co najmniej 9,8 mln zł.