9 października 2020 roku rząd wydał rozporządzenie, w którym zakazano organizacji zgromadzeń w związku z pandemią koronawirusa. Podstawą prawną była ustawa o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, do której rząd odwoływał się w kolejnych rozporządzeniach. Zdaniem Rzecznika Praw Obywatelskich przepisy te nie dawały podstaw prawnych do ograniczania zgromadzeń, które są chronione przez konstytucję.
Adam Bodnar złożył skargę kasacyjną do Sądu Najwyższego w związku ze sprawą dwóch mężczyzn, którzy 24 października brali udział w manifestacji pod biurem poselskim. Sąd ukarał ich 500-złotowymi grzywnami za udział w tym zgromadzeniu, za brak maseczek oraz także za wykrzykiwanie wulgarnych haseł. Wyrok wydano w trybie nakazowym (bez rozprawy).
Sąd Najwyższy a obowiązek noszenia maseczek
Jak informuje Biuro RPO, Sąd Najwyższy w Izbie Karnej uwzględnił kasację. Sędziowie uznali, że wprowadzony przez rząd przepis wydano z przekroczeniem delegacji ustawowej. „Zakaz ten został wprowadzony bez należytej podstawy prawnej – w drodze rozporządzenia – zamiast ustawy oraz wbrew regulacjom zawartym w art. 57 i art. 31 ust. 3 konstytucji” – napisano w uzasadnieniu. SN podkreślił, że przywołane przepisy konstytucji zapewniają wolność zgromadzeń, która może być ograniczona tylko ustawą.
SN nie tylko uznał, że zakaz zgromadzeń nie miał podstawy prawnej, ale także chylił orzeczenie skazujące i uniewinnił obu mężczyzn także w zakresie obwinienia o złamanie obowiązku zakrywania nosa i ust, który to nakaz – jak uznał SN, powołując się na swe wcześniejsze orzecznictwo, także wydany został z przekroczeniem delegacji ustawowej.
– To pierwsze takie orzeczenie SN co do zakazu zgromadzeń. Od kilku miesięcy na wniosek RPO uchyla zaś wyroki za brak maseczek czy złamanie zakazu przemieszczania się – skomentował Adam Bodnar.
Czytaj też:
Kwarantanna nawet dla zaszczepionych. Kogo dotyczą nowe zasady?