Światowa Organizacja Zdrowia i Polskie Towarzystwo Suicydologiczne wydało dokument zatytułowany „Zapobieganie samobójstwom. Poradnik dla Pracowników Mediów”. „Informowanie o samobójstwie w sposób właściwy, ścisły i potencjalnie pomocny przez świadome środki masowego przekazu w wielu przypadkach może zapobiec tragicznej utracie życia przez samobójstwo” – czytamy.
Autorzy krótkiego raportu zwracają uwagę na to, jak przekazywać „ogólne informacje o samobójstwach”. W takich przypadkach należy w sposób precyzyjny i prawidłowy interpretować dane statystyczne, korzystać z rzetelnych źródeł informacji, a także m.in. starannie dobierać tzw. komentarze „na żywo”. Dodatkowo zaznaczono, że w publikacjach dotyczących samobójstw należy unikać takich sformułowań jak „epidemia samobójstw” czy „miejsce o najwyższym na świecie wskaźniku samobójstw”. „Nie powinno się opisywać zachowań samobójczych jako zrozumiałej reakcji na degradację czy zmiany społeczno-kulturowe” – podkreślają twórcy omawianego dokumentu.
„Zapobieganie samobójstwom. Poradnik dla Pracowników Mediów”
Autorzy publikacji wskazują także, jak informować o „samobójstwie w szczególnych przypadkach”. Bardzo ważne jest to, aby unikać sensacyjnego rozgłosu w mediach wokół „przypadków samobójstw, szczególnie wówczas, gdy zamieszana jest w nie jakaś znana osobistość”.
„Informacje na ten temat należy ograniczyć do absolutnego minimum. Jeśli owa znana osoba miała jakieś problemy ze zdrowiem psychicznym, należy również o tym wspomnieć. Trzeba dołożyć wszelkich starań, aby uniknąć przesady i wyolbrzymiania. Nie powinno się także zamieszczać fotografii zmarłych, ani też opisywać metody samobójstwa i miejsca, w którym je popełniono. Tytuły na pierwszej stronie gazet nigdy nie są właściwym miejscem dla informacji o samobójstwie” – czytamy.
Dodatkowo w przekazach medialnych należy unikać szczegółowych opisów metody samobójstwa i sposobów przygotowania do niego. „Nie powinno się opisywać samobójstwa ani jako czegoś niewytłumaczalnego, ani też w sposób nadmiernie uproszczony. Samobójstwo nigdy nie jest skutkiem jednego czynnika czy zdarzenia” – podają dalej autorzy publikacji. Warto więc w materiale umieścić informacje, że do samobójstwa przyczynia się „złożona interakcja wielu czynników”. Przy publikowaniu treści dotyczących samobójstw nie należy również przedstawiać ich jako metody radzenia sobie z problemami osobistymi.
Jednocześnie autorzy omawianego raportu dostrzegają, że media mogą odegrać ważną rolę w informowaniu o dostępnej pomocy, a co za tym idzie, przyczynią się do zapobiegania samobójstwom. Ważne jest, aby do publikacji dotyczącej samobójstw dołączać takie informacje jak lista dostępnych placówek psychiatrycznych, poradni zdrowia psychicznego czy telefonów zaufania.
W jaki sposób informować o samobójstwach? Poradnik dla mediów
W publikacji „Zapobieganie samobójstwom. Poradnik dla Pracowników Mediów” autorzy wypunktowali porady dla pracowników mediów – dotyczą one nie tylko tego, co należy robić, ale również jakich działań unikać.
Co należy robić?
- Przedstawiając fakty ściśle współpracować z władzami służby zdrowia.
- Mówiąc o samobójstwie, używać sformułowania „dokonane” lub „popełnione”, a nie „udane”.
- Przedstawiać tylko fakty bezpośrednio na temat, na dalszych stronach gazet.
- Podkreślać inne możliwe wyjścia — zamiast samobójstwa.
- Podawać informacje o telefonach zaufania i innych źródłach pomocy w społeczności lokalnej.
- Podawać do wiadomości publicznej wskaźniki ryzyka i sygnały ostrzegawcze.
Czego nie robić?
- Nie publikować fotografii ani pożegnalnych listów samobójcy.
- Nie podawać szczegółowego opisu metody popełnienia samobójstwa.
- Nie podawać nadmiernie uproszczonych przyczyn.
- Nie gloryfikować samobójstwa i nie robić z niego sensacji.
- Nie posługiwać się stereotypami religijnymi lub kulturowymi.
- Nie przypisywać nikomu winy.