W Polsce 20 marca 2020 roku ogłoszono stan epidemii. Nastąpiło dużo ograniczeń, wpływających zarówno na gospodarkę, jak i na zwykłe życie obywateli. 16 maja 2022 roku stan epidemii zastąpiono stanem zagrożenia epidemicznego. Część wcześniej ustalonych zakazów została zniesiona, lecz utrzymano stałe monitorowanie sytuacji. Miało to na celu szybkie reagowanie w celu nawrotu dużej liczby zakażeń.
Co spowodowało zniesienie stanu epidemicznego?
Obecna sytuacja epidemiczna jest stabilna. Nie oznacza to jednak, że wirus SARS-CoV-2 przestał zarażać. Przez kilka lat patogen mutował, powodując zupełnie inne objawy wśród pacjentów. Obecnie dochodzi już do dużo mniejszej ilości zakażeń, zgonów czy hospitalizacji wywołanych chorobą COVID-19.
„COVID-19 nie stanowi dziś większego zagrożenia, choć na pewno będziemy mieli fale zwiększonych zachorowań. System nie powinien już być jednak nadmiernie obciążony” – powiedział rzecznik MZ.
Koniec z maseczkami w aptekach i szpitalach
Wraz ze zniesieniem stanu epidemii, zdjęto obowiązek noszenia maseczek w wielu punktach. Przez długi czas nakaz obowiązywał w aptekach, szpitalach i przychodniach. W tych pierwszych obowiązek zniesiono już z początkiem maja 2023. Jednak wciąż bez maseczki pojawiał się problem w placówkach medycznych.
Wraz z początkiem lipca zasada ta zostanie zniesiona. Wciąż jednak istnieją zdania, że obowiązek ten powinien obowiązywać niezależnie od stanu zagrożenia epidemicznego.
"Dzięki maseczkom w poprzednich latach zmniejszyła się liczba osób, które chorowały np. na grypę. To jest zabezpieczenie nie tylko pacjentów, lecz także personelu medycznego. Myślę, że to doby moment, żebyśmy zakładając maseczkę, pomyśleli nie tylko o sobie, lecz także o osobach, z którymi będziemy się spotykać w służbie zdrowia" — Waldemar Kraski w radiowej Jedynce.
Dlatego też dyrektorzy placówek medycznych będą mogli sami podjąć decyzję dotyczącą obowiązku noszenia maseczek. Zasada ta zostanie uwzględniona w regulaminie wewnętrznym danej placówki.
Zmiany w przypadku pracy zdalnej
Praca zdalna była tematem, który w czasie pandemii nie był regulowany żadnymi przepisami. Można było z niej korzystać na podstawie regulacji zawartych w ustawach dotyczących zagrożenia epidemicznego. Jednak już od kwietnia 2023 obowiązują zasady pracy zdalnej zawarte w Kodeksie pracy. Uwzględniają one konkretne wymagania, jakie musi spełnić pracownik i pracodawca, żeby taka forma pracy była zgodna z prawem.
W niektórych firmach wciąż obowiązują zasady wprowadzone wraz ze stanem zagrożenia epidemicznego. Różnią się one od tych zawartych w Kodeksie. Dlatego też pracodawcy muszą zmienić wewnętrzne zasady adekwatnie do obowiązującego prawa. Mają na to czas do końca września.
Powrót okresowych badań lekarskich i szkoleń BHP
Przywrócone zostaną również wstępne i okresowe badania lekarskie. Przez ostatnie lata nie było to konieczne. Wystarczyło posiadać aktualne orzeczenie od lekarza medycyny pracy, nawet jeśli badania robione były do innej firmy.
Zmiana nie oznacza jednak, że wszyscy pracownicy zostaną wysłani na kontrolę 1 lipca. Konieczne jest przygotowanie placówek do nadchodzących zmian. Dlatego też powrót obowiązkowej medycyny pracy nastąpi dopiero na początku 2024 roku.
Oprócz badań lekarskich powrócą również pełne szkolenia BHP. Organizowane będą w zakładach pracy, a obecność na nich będzie obowiązkowa.
Koniec z przymusowym urlopem
Od 1 lipca zmieniają się również zasady dotyczące wysyłania pracowników na przymusowy urlop. W dobie pandemii pracodawca mógł skierować pracownika na wolne w dowolnym momencie. Od lipca musi to robić zgodnie z zapisami Kodeksu pracy.
Kodeks pracy mówi o jedynym przypadku, kiedy można wysłać pracownika na przymusowy urlop. Jest to sytuacja, w której pracownik posiada dni wolne z poprzedniego roku. Musi je wykorzystać najpóźniej do września. Inaczej to kierownik zdecyduje, kiedy te dni mają zostać wykorzystane. Pracownik nie ma wtedy możliwości sprzeciwu.
Zniesienie obowiązkowych szczepień
W trakcie stanu zagrożenia epidemicznego, pracownicy służby medycznej musieli obowiązkowo poddać się szczepieniom przeciwko COVID-19. Zasada ta dotyczyła lekarzy, pielęgniarek, ratowników medycznych, ale również pracowników farmacji czy studentów kierunków medycznych. Od 1 lipca zostaje zniesiony obowiązek szczepień.
Wyższa odprawa dla pracowników
Stan zagrożenia epidemicznego przyniósł również zmiany dotyczące wysokości odprawy pracowników. Nie mogła ona wynosić więcej niż dziesięciokrotność minimalnego wynagrodzenia. Oznaczało to, że pracownik dostanie maksymalnie 35 000 zł odprawy. Wraz z początkiem lipca wysokość odpraw zostanie podniesiona.
Czytaj też:
Zniesienie stanu zagrożenia epidemicznego w Polsce. Co się zmieni od 1 lipca 2023 roku?Czytaj też:
Nadchodzi rewolucja na rynku pracy. Eksperci nie mają wątpliwości