Europejskie Nagrody Dziedzictwa yo najważniejsze wyróżnienie na naszym kontynencie, które przyznawane jest projektom, osobom, organizacjom i instytucjom działającym w obszarze dziedzictwa kulturowego. W tym roku w gronie 26 laureatów z 18 krajów znalazły się aż trzy obiekty z Polski.
Nagroda Europa Nostra 2024
Jury złożone z 12 międzynarodowych ekspertów wskazało na Zabytkową Kopalnię Ignacy w Rybniku w kategorii Konserwacja i Adaptacja, dr Piotra Gerbera z Wrocławia w kategorii Mistrzowie Dziedzictwa oraz Model rewitalizacji Serpenta w Cieszynie w kategorii Edukacja, Szkolenia i Umiejętności.
Wspomniana na pierwszym miejscu kopalnia doceniona została m.in. za całościowe podejście do kwestii rewitalizacji i dostosowania do nowych funkcji. Dawny zakład wydobywczy, którego historia sięga 1792 roku, dziś jest miejscem kultury, edukacji i rekreacji, a także pełni ważną rolę w integracji lokalnej społeczności.
Sztandarowy przykład rewitalizacji kopalni węgla kamiennego
Jak podkreślały w komunikacie prasowym osoby zajmujące się stroną internetową kopalni Ignacy, projekt tego obiektu jest dziś sztandarowym przykładem rewitalizacji kopalni węgla kamiennego. „Tutejszy zakład wydobywczy, którego historia sięga 1792 roku, działał nieprzerwanie przez ponad 200 lat. Po zakończeniu działalności najcenniejsza część kopalni wraz parowymi maszynami wyciągowymi została zachowana i zaadaptowana do nowych funkcji. Było to możliwe dzięki staraniom byłych pracowników i przeprowadzonej przez Miasto Rybnik inwestycji, która uzyskała dofinansowanie ze środków Unii Europejskiej” – czytamy.
Gruntowną rewitalizację kopalni przeprowadzono w latach 2018-2022. Projekt inwestycji zakładał kompleksową konserwację zabytkowej zabudowy, w tym remont i ponowne uruchomienie ponad stuletniej parowej maszyny wyciągowej. Dziś stanowi ona kluczowy eksponat interaktywnej wystawy „Wiek Pary” poświęconej rewolucji przemysłowej, która została uruchomiona dzięki wynalezieniu w Europie silnika napędzanego energią pary wodnej. Na terenie kompleksu przeprowadzono także niezbędne prace modernizacyjne, w tym wybudowano infrastrukturę niezbędną do obsługi zwiedzających.
Projekt wpisywał się w gminny program rewitalizacji Miasta Rybnika dla dzielnicy Niewiadom, górniczej miejscowości, jaka powstała wokół wspomnianej kopalni. Po remoncie budynek dawnej elektrowni służy jako miejsce spotkań i inicjatyw lokalnych, w tym grup senioralnych czy byłych pracowników kopalni. Mieści się tu także lokalna placówka wsparcia dziennego. Z kolei przykopalniany teren nieużytków po rekultywacji został przekształcony w zieloną przestrzeń rekreacyjną, która na co dzień służy mieszkańcom dzielnicy.
Łączny budżet projektu wyniósł ponad 40 mln zł, z czego 41 proc. pochodziło z funduszy Unii Europejskiej wydatkowanych w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego.
Prezydent miasta zadowolony z nagrody
Na temat konkursu wypowiedział się włodarz Rybnika. – Wiele osób miało swój wkład w rewitalizację Zabytkowej Kopalni Ignacy. To wyjątkowe wyróżnienie należy się zarówno tym, którzy byli bezpośrednio zaangażowani w projekt, jak i tym, którzy wierzyli, że w trosce o zachowanie naszego dziedzictwa warto dać kopalni drugie życie. Wysiłek samorządu Miasta Rybnika został doceniony przez Komisję Europejską i międzynarodowych ekspertów z całej Europy. Cieszę się więc, że nasz rybnicki przepis na rewitalizację został uznany za praktykę godną naśladowania – komentował wyróżnienie prezydent miasta Piotr Kuczera.
Galeria:
Zabytkowa Kopalnia Ignacy w RybnikuCzytaj też:
Denerwują cię nakrętki przy butelkach? Przygotuj się na kolejne regulacje dot. plastikuCzytaj też:
Czy chińskie elektryki zrewolucjonizują europejski rynek wtórny?