Tłusty czwartek 2025. Kiedy wypada w tym roku?
W 2025 roku tłusty czwartek obchodzony będzie 27 lutego. Jak zawsze, przypada on na ostatni czwartek przed Wielkim Postem i wyznacza początek ostatniego tygodnia karnawału, nazywanego zapustami. Data tego święta jest ruchoma, ponieważ zależy od terminu Wielkanocy – może przypadać między 29 stycznia a 4 marca.
Zwyczaje i tradycje tłustego czwartku
Tłusty czwartek w Polsce to przede wszystkim święto pączków i faworków. Jednak sposób ich przygotowania oraz nazewnictwo różnią się w zależności od regionu:
- Śląsk: Popularne są tutaj kreple, których nazwa pochodzi od niemieckiego słowa Krapfen. Są nieco mniejsze od tradycyjnych pączków i wyjątkowo tłuste.
- Małopolska: W tym regionie dawniej obchodzono combrowy czwartek, upamiętniający śmierć burmistrza Combra. Kobiety handlujące na targu organizowały huczne zabawy, zaczepiając mężczyzn i zmuszając ich do tańca.
- Podlasie: Przygotowywane są tu bliny, które choć mniej słodkie, również wpisują się w tradycję tłustego dnia.
- Centralna Polska: Spotyka się mniej znane specjały, takie jak racuchy, prażuchy czy babałuchy.
Pączek na tłusty czwartek
Według tradycji zjedzenie przynajmniej jednego pączka w tłusty czwartek ma zapewnić szczęście na cały rok. Dawniej, aby wzmocnić to przesłanie, w niektórych pączkach ukrywano migdały lub orzeszki. Osoba, która znalazła taki dodatek, miała cieszyć się szczególnym powodzeniem.
Skąd wziął tłusty czwartek?
Początki tłustego czwartku sięgają czasów pogańskich, kiedy świętowano odejście zimy i nadejście wiosny. Uroczystości te były obfite w tłuste jedzenie i picie. Pączki, które wówczas spożywano, nadziewane były mięsem i smażone na smalcu. Po chrystianizacji tradycja została zaadaptowana jako dzień poprzedzający okres pokuty i wstrzemięźliwości.
Tłusty czwartek w innych krajach
Podobne święta obchodzone są na całym świecie. We Francji nazywane jest Mardi Gras, co oznacza "Tłusty Wtorek", i obchodzone jako ostatni dzień karnawału. W Niemczech ostatni tydzień karnawału to Faschingswoche, który również obfituje w słodkie przysmaki.
Przepis na tradycyjne pączki
Składniki:
- 500 g mąki pszennej
- 50 g świeżych drożdży
- 250 ml mleka
- 100 g cukru
- 100 g masła
- 4 żółtka
- 1 całe jajko
- szczypta soli
- aromat waniliowy
- marmolada różana do nadzienia
- cukier puder do posypania
- olej lub smalec do smażenia
Przygotowanie:
- Rozpuść drożdże w ciepłym mleku z dodatkiem łyżki cukru i mąki, odstaw na 10 minut.
- Utrzyj żółtka i jajko z cukrem na puszystą masę. Dodaj mąkę, sól, rozczyn drożdżowy, masło i aromat waniliowy. Wyrabiaj ciasto, aż stanie się gładkie i elastyczne.
- Odstaw do wyrośnięcia na około 1 godzinę.
- Formuj kulki z ciasta, nadziewaj marmoladą i pozostaw do wyrośnięcia na kolejne 30 minut.
- Smaż w rozgrzanym oleju (ok. 175°C), aż będą złociste. Odsącz na ręczniku papierowym i posyp cukrem pudrem.
Przepis na chrusty (faworki)
Składniki:
- 200 g mąki pszennej
- 3 żółtka
- 1 łyżka cukru pudru
- 1 łyżka spirytusu lub octu
- 100 ml śmietany 18%
- szczypta soli
- olej do smażenia
- cukier puder do posypania
Przygotowanie:
- Przesiej mąkę na stolnicę, dodaj żółtka, cukier puder, spirytus, śmietanę i sól. Zagnieć gładkie ciasto.
- Ubijaj ciasto wałkiem przez kilka minut, aby wtłoczyć powietrze.
- Rozwałkuj bardzo cienko i wycinaj prostokąty. W środku każdego prostokąta zrób nacięcie i przewijaj jeden z końców przez dziurkę, formując kształt faworka.
- Smaż w gorącym oleju, aż będą złociste. Po odsączeniu posyp cukrem pudrem.
Co na przejedzenie pączkami w tłusty czwartek? To domowe patenty z „listy ratunkowej” mojej babci
Czytaj też:
Tłusty czwartek 2024. Przepisy na najlepsze faworki i pączki