Jego zdaniem cmentarz w Helu jest jednym z największych w Polsce miejsc pochówku niemieckich żołnierzy z czasów II wojny światowej. "Przeprowadzalejiśmy podobne prace w wielu punktach w kraju. Najczęściej w jednym miscu spotykaliśmy od kilkudziesięciu do ponad stu grobów" - wyjaśnił Milak.
Według Milaka na badanym właśnie cmentarzu w Helu zostali pochowani niemieccy żołnierze, którzy bronili półwyspu wiosną 1945 roku. "Walka o ten obszar trwała wyjątkowo długo, bo aż do 9 maja. Widocznie wiele ciał pochowano w pośpiechu i nie sporządzono nawet listy z nazwiskami" - przypuszcza Milka.
Prace przy ekshumacji w Helu będą kontynuowane w nadchodzącym tygodniu. Po ich zakończeniu szczątki trafią do miejscowości Glinna na południe od Szczecina, gdzie istnieje jedna z dziesięciu założonych przez Fundację Pamięć niemieckich nekropolii wojennych w Polsce.
Do grobów w Glinnej trafią też fragmenty mundurów i butów, guziki oraz osobiste przedmioty, jakie przy nich znaleziono.
"Tylko nieśmiertelniki, których znaleźliśmy jak dotąd około 150, prześlemy do Niemiec, do instytucji prowadzącej rejestr niemieckich żołnierzy poległych poza granicami kraju" - powiedział Milak.
Lista nazwisk z nieśmiertelników dotrze też do Czerwonego Krzyża, a - za jego pośrednictwem - być może do rodzin żołnierzy.
Utworzona w 1996 roku Fundacja Pamięć, we współpracy z Ludowym Niemieckim Związkiem Opieki nad Grobami Wojennymi, zajmuje się mogiłami niemieckich żołnierzy znajdującymi się na terenie Polski. Jak dotąd fundacja założyła w Polsce, dzięki funduszom z Niemiec, dziesięć nekropolii.
Pierwotne miejsca pochówku odnajdowane są w oparciu o niemieckie i polskie archiwa. O wielu cmentarzach czy mogiłach Fundacja dowiaduje się też od dzisiejszych i dawnych mieszkańców danych miejscowości.
Według niemieckich szacunków na obecnych terenach Polski poległo w czasie II wojny światowej około pół miliona Niemców. Na dziesięciu nekropoliach, jakimi opiekuje się Fundacja Pamięć, jak dotąd pochowano - przeniesione z bardzo różnych miejsc - szczątki około 140 tysięcy żołnierzy.
pap, em