Po raz pierwszy zostały też przeprowadzone badania na temat apostazji. Okazało, że w 2010 r. dokonano ich 459. Apostazja jest publicznym wyrzeczeniem się wiary w nauczanie Kościoła katolickiego i wystąpieniem z niego. Dokonuje się jej w parafii, w obecności dwóch świadków i proboszcza. Skutkuje to ekskomuniką. Po apostazji do metryki chrztu wpisywana jest odpowiednia adnotacja.
Ks. Wojciech Sadłoń z ISKK podkreślił, że apostazja jest "faktem społecznym, a nie tylko medialnym". Ocenił jednocześnie, że akty apostazji w skali kraju są zjawiskiem marginalnym. Wyniki tych badań, przeprowadzonych w ponad 10 tys. parafii na terenie całej Polski, przedstawiono 28 czerwca podczas konferencji prasowej w Warszawie.
Najwięcej praktykujących katolików w Tarnowie, najmniej w Łodzi
W 2011 roku najwięcej osób uczestniczyło w niedzielnej mszy św. w diecezji tarnowskiej (68.2 proc.) - spadek o 2,3 proc. w stosunku do 2010 r. Najmniej - w diecezji łódzkiej (25,8 proc.). Według badań ISKK, w 2011 r. do komunii św. przystąpiło 16,1 proc. wiernych. To o 0,3 proc. mniej niż rok wcześniej. Najwięcej przystępujących do komunii św. odnotowano w roku 2000 - 19,4 proc.; najmniej - w roku 1993 - 13 proc.
Najwięcej przyjmujących komunię św. było w 2011 r. w diecezji tarnowskiej (23,5 proc.), jest to wzrost o 0,4 proc. w stosunku do 2010 roku. Najniższy wskaźnik przystępujących do komunii św. odnotowano w diecezji łódzkiej (10,2 proc.). Z badań przeprowadzonych przez ISKK wynika, że największą liczbę aktów apostazji odnotowano w metropolii warszawskiej (105) i krakowskiej (74), a najmniej w częstochowskiej (4) i przemyskiej (4).
Dyrektor ISKK ks. prof. Witold Zdaniewicz powiedział, że badania pokazują, iż przez 31 lat wrasta wskaźnik wiernych przystępujących do komunii św. Przedstawia się on następująco: w latach 1980-1990 (7,8 proc. do 10,7 proc.); w latach 1981-2007 (10,8 proc. do 17,6 proc.) i w latach 2008-2011 (15,3 proc. do 16,1 proc.).
Nietrwałość rodzin przyczyną pustek w kościołach?
Ks. Sadłoń, komentując wyniki badań podkreślił, że na przestrzeni ponad 30 lat obserwujemy stopniowe zmniejszanie się liczby osób uczestniczących w niedzielnej mszy św. (o 10 punktów procentowych) i że jest to tendencja ogólnopolska. Dodał, że wiąże się to z pewnością ze zmianami społecznymi w Polsce, których skutki przejawiają się również w zmianach religijności.
W ocenie ks. Sadłonia, ma to wpływ migracja ludności, wzrost dobrobytu społecznego, nietrwałość rodzin. Do tego dochodzi - jak podkreślił - wskazywana w badaniach świadomości Polaków "liberalizacja" wartości oraz postaw, osłabienie przywiązania do zasad oraz nakazów moralnych - w tym obowiązku uczestnictwa w niedzielnej mszy św.
Zdaniem ks. Sadłonia, wzrost w ostatnich kilkudziesięciu latach liczby przystępujących do komunii św. świadczy o pogłębionej religijności.
Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego od roku 1972 prowadzi badania socjologiczno-statystyczne na temat religijności w Polsce. W 1979 rozpoczął badanie niedzielnych praktyk religijnych. Wyniki tych badań są dokumentowane i służą - jak podkreślił ks. Sadłoń - jako dodatkowy materiał w badaniach nad polską religijnością i są wskazaniem dla pracy duszpasterskiej.sjk, PAP