26 sierpnia IV Zjazd Polonii zaapelował m.in., by organy władzy państwowej należycie upamiętniały rocznicę zbrodni wołyńskiej, dokonanej na Polakach przez UPA. "Dla zachowania prawdy historycznej należy mówić otwarcie o zbrodni ludobójstwa na Wołyniu" - podkreślono w dokumencie Zjazdu. W 2013 r. przypada 70. rocznica tej zbrodni.
Biuro prasowe MSZ w przesłanej odpowiedzi na postulaty Zjazdu, napisało m.in.: "Ministerstwo Spraw Zagranicznych pracuje nad koncepcją upamiętnienia wydarzeń wołyńskich. Nasze działania chcemy skoordynować z innymi instytucjami państwowymi, w tym z Kancelarią Prezydenta, Radą Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, IPN i Ministerstwem Kultury".
MSZ przypomniało jednocześnie, że co roku polskie placówki na Ukrainie organizują obchody lokalne wydarzeń wołyńskich - w ramach działań dyplomacji publicznej i kulturalnej wspierane są projekty upamiętniające; resort zwraca szczególną uwagę na to, by projekty te dotarły do ludzi młodych. Resort podkreślił też, że jednym z zadań Polsko-Ukraińskiego Forum Partnerstwa - powołanego do życia przez MSZ Polski i Ukrainy 25 lutego 2011 r. - są działania na rzecz dialogu obywatelskiego, w tym poświęconego wydarzeniom wspólnej historii.
Ministerstwo zapewniło również, że kwestia upamiętnienia tragicznych wydarzeń na Wołyniu znajdowała już w przeszłości należne jej miejsce w działaniach organów władzy państwowej, m.in. Sejm uczcił pamięć Polaków pomordowanych na Wołyniu, podejmując 15 lipca 2009 r. uchwałę w sprawie tragicznego losu Polaków na Kresach Wschodnich.
Uchwała przyjęta przez IV Zjazd Polonii zawiera też apel do posłów i senatorów o przyjęcie nowej ustawy repatriacyjnej opartej na projekcie Obywatelskiego Komitetu "Powrót do Ojczyzny". Autorzy projektu ustawy proponują, by przełożyć ciężar odpowiedzialności za repatriację z samorządu na administrację rządową.
Biuro prasowe MSZ w odpowiedzi na pytanie PAP, czy resort przychyla się do tego apelu Zjazdu, odpowiedziało: "W ocenie MSZ bezspornym jest, że obecny mechanizm repatriacji w oparciu o obowiązującą ustawę jest nieefektywny i wymaga zmiany". Jak poinformowano, ocena istniejącego modelu repatriacji i rekomendacje zawierające kierunki zmian zawarte są w dokumencie pt. "Strategia Migracyjna Polski. Stan obecny i postulowane działania" - przyjętego przez Radę Ministrów 31 lipca 2012 r.
IV Zjazd Polonii przyjął również uchwałę, w której "z najwyższym niepokojem" odbiera informacje o sposobie realizacji przez MSZ pomocy na rzecz Polaków za granicą.
MSZ podkreśla, że rozumie, iż niepokój delegatów Zjazdu mógł wynikać z faktu późnego przekazania środków finansowych organizacjom polonijnym w 2012 r. Jak wyjaśnia, w związku ze zmianą dysponenta środków przeznaczonych na współpracę z Polonią i Polakami za Granicą, zmieniła się także procedura przyznawania dotacji.
"Środki są rozdzielane w drodze konkursu na realizację zadania publicznego i w oparciu o ustawę o organizacjach pożytku publicznego i o wolontariacie. Konkurs mógł zostać rozpisany dopiero po podpisaniu ustawy budżetowej na 2012 r. Rozstrzygnięcie konkursu nastąpiło 18 maja br. i od tego momentu zaczęto podpisywać umowy z organizacjami pozarządowymi – beneficjentami dotacji. Ewentualne opóźnienia w alokacji środków dla końcowych beneficjentów mogą wynikać z konieczności dostosowania się organizacji pośredniczących do procedur obowiązujących w procesie dysponowania środkami publicznymi" - podało biuro prasowe resortu.
MSZ poinformowało jednocześnie, że nie planuje wprowadzania zmian w sposobie dysponowania funduszami przeznaczonymi na współpracę z Polonią i Polakami za granicą. "Fundusze nadal będą rozdysponowywane na projekty zarówno w drodze konkursu dla organizacji pozarządowych jak i bezpośrednio poprzez placówki konsularne. Zasady polityki współpracy z Polonią i Polakami za granicą ujęte zostały w projekcie Planu na 2013 r., który obecnie poddany został szerokim konsultacjom" - zaznaczył resort.
Uczestnicy IV Zjazdu Polonii zaapelowali także do władz polskich i organizacji polonijnych o propagowanie i obronę pozytywnego wizerunku Polski i Polaków w świecie. Postulowali ponadto, by MSZ zdecydowanie reagował na wszystkie przypadki deprecjonowania w światowych mediach autorytetu głowy państwa polskiego.
Resort w odpowiedzi zapewnił, że na bieżąco reaguje na wszelkie negatywne doniesienia na temat Polski i władz państwa polskiego. "Kluczowym elementem działań MSZ jest stała współpraca z przedstawicielami najważniejszych mediów zagranicznych i inspirowanie przychylnych Polsce audycji i publikacji. Doniesienia negatywne, szczególnie te w sposób rażący mijające się z prawdą lub z zasadą dziennikarskiego obiektywizmu, spotykają się z bezpośrednim protestem polskich placówek dyplomatycznych i żądaniem sprostowania nieprawdziwych lub obraźliwych informacji" - podkreślił resort.
Jako przykład takich działań MSZ podało "ciągły i bezpośredni monitoring mediów zagranicznych pod kątem nieprawdziwych sformułowań dotyczących obozów koncentracyjnych".
Ministerstwo zapewniło, że jest w pełni otwarte na współpracę z organizacjami polonijnymi broniącymi dobrego imienia Polski i Polaków na świecie (Kongres Polonii Amerykańskiej, Naczelna Rada Polonii Australijskiej, Europejska Unia Wspólnot Polonijnych i wiele innych).
"Pragniemy, aby Polonia i Polacy za granicą coraz szerzej włączali się w budowanie pozytywnego wizerunku naszego kraju. Nasze przesłanie kierujemy za pośrednictwem mediów tak społecznościowych, jak też tradycyjnych nie tylko do osób narodowości polskiej, ale do wszystkich sympatyków Polski rozsianych na całym świecie" - zaznaczyło biuro prasowe MSZ.eb, pap