Co zrobić, kiedy kłopoty ze zdrowiem stają się na tyle poważne, że zagrażają dalszej karierze zawodowej? Gdy uniemożliwiają pracę i normalne życie? Można oczywiście przejść na rentę, jednak wiele osób nie potrafi sobie wyobrazić życia bez pracy. Możliwość powrotu do niej daje rehabilitacja lecznicza w ramach prewencji rentowej ZUS. Zakład na swój koszt może wysłać do ośrodka rehabilitacyjnego i pomóc w poprawie stanu zdrowia.
Od 1996 r., czyli od czasu, kiedy na ZUS nałożono obowiązek prowadzenia rehabilitacji leczniczej, zostało jej poddanych już ponad milion osób. Więcej niż połowa z nich mogła dzięki temu wrócić do pracy.
Kto może skorzystać z rehabilitacji
Uczestniczyć w turnusach rehabilitacyjnych może każdy ubezpieczony, który z powodu choroby lub urazu jest zagrożony długo-trwałą niezdolnością do pracy. W tej grupie znajdują się również osoby uprawnione do zasiłku chorobowego lub świadczenia rehabilitacyjnego, które zrezygnowały z pracy lub ją straciły (czyli po tzw. ustaniu tytułu do ubezpieczenia chorobowego lub wypadkowego), a także pobierający rentę okresową z tytułu niezdolności do pracy. Warunkiem uczestnictwa w programie rehabilitacyjnym ZUS jest rokowanie odzyskania zdolności do pracy.
Kto decyduje o skierowaniu do ośrodka rehabilitacyjnego
Taką decyzję podejmuje lekarz orzecznik ZUS, najczęściej na podstawie wniosku lekarza prowadzącego leczenie, na przykład rodzinnego. Lekarz orzecznik może wydać takie orzeczenie pod-czas kontroli zwolnienia lekarskiego, a także przy okazji orzekania o przyznaniu renty czy świadczenia rehabilitacyjnego. Przy podejmowaniu decyzji bierze on pod uwagę schorzenie, na które cierpi ubezpieczony, wiek i rodzaj wykonywanej pracy.
Wniosek wystawiony przez lekarza prowadzącego może być sporządzony na dowolnym formularzu. Powinien zawierać: imię i nazwisko chorego, jego PESEL, adres zamieszkania i numer telefonu, rozpoznanie medyczne w języku polskim oraz opinię, czy istnieje rokowanie odzyskania zdolności do pracy po przeprowadzeniu rehabilitacji. Na stronie internetowej Zakładu www.zus.pl/rehabilitacja można znaleźć gotowy do wydrukowania i wypełnienia formularz.
W miejscu zamieszkania lub w uzdrowisku
Żeby uczestniczyć w programie rehabilitacji, nie zawsze trzeba wyjeżdżać z miejsca zamieszkania. To szczególnie ważne dla osób, które np. z uwagi na sytuację rodzinną nie mogą sobie na to pozwolić. Wówczas ZUS może skierować osobę zakwalifikowaną do udziału w programie do ośrodków prowadzących rehabilitację leczniczą ambulatoryjnie, czyli w trybie dziennym - bez noclegu i wyżywienia. Oczywiście, rehabilitacja jest prowadzona również w trybie stacjonarnym, z noclegami i całodobowym wyżywieniem.
ZUS nie ma własnych ośrodków rehabilitacyjnych i prowadzi re-habilitację leczniczą na podstawie umów zawieranych z krajowymi ośrodkami rehabilitacyjnymi, spełniającymi określone przez Zakład wymagania prawne, kadrowe, lokalowe i medyczne. Ośrodki, do których kieruje ZUS, są co roku wybierane w konkursach ofert. Poziom udzielanych świadczeń kontroluje systematycznie sam Zakład. Bardzo ważne są również opinie uczestników programu rehabilitacji – wśród osób, które ukończyły rehabilitację, ZUS okresowo przeprowadza anonimową ankietę.
Jakich chorych dotyczy najczęściej rehabilitacja
ZUS kieruje na rehabilitację leczniczą osoby cierpiące na choroby stanowiące najczęstsze przyczyny niezdolności do pracy, a tym samym generujące największe koszty dla systemu ubezpieczeń społecznych.
W systemie stacjonarnym prowadzona jest rehabilitacja w schorzeniach:
● narządu ruchu,
● układu krążenia,
● układu oddechowego,
● psychosomatycznych,
● onkologicznych - po leczeniu nowotworu gruczołu piersiowego,
● narządu głosu.
W systemie ambulatoryjnym prowadzona jest rehabilitacja w schorzeniach:
• narządu ruchu,
• układu krążenia - z możliwością monitorowania telemedycznego
Termin rozpoczęcia rehabilitacji jest uzgadniany z osobą zainteresowaną.
Program rehabilitacji jest kompleksowy i ustalany indywidualnie dla każdej osoby przez lekarza w ośrodku rehabilitacyjnym. Taki program obejmuje m.in. różne formy rehabilitacji, tj. kinezyterapię indywidualną, grupową, ćwiczenia w wodzie, ćwiczenia w terenie oraz zabiegi fizykoterapeutyczne z zakresu ciepłolecznictwa, światłolecznictwa, laseroterapii, krioterapii, hydroterapii, a także leczenie polem elektromagnetycznym, ultradźwiękami, oraz różne rodzaje masażu leczniczego.
Program obejmuje również oddziaływania psychologiczne, w tym między innymi psychoedukację, terapię indywidualną i treningi relaksacyjne.
Ponadto w trakcie turnusów rehabilitacyjnych prowadzona jest edukacja zdrowotna. Osoba uczestnicząca w programie rehabilitacyjnym poznaje m.in. zasady prawidłowego żywienia, a także czynniki ryzyka chorób cywilizacyjnych. Są jej przekazywane podstawowe wiadomości o procesie chorobowym, a także informacje o czynnikach zagrożenia dla zdrowia w miejscu pracy oraz prawach i obowiązkach pracodawcy i pracownika.
Co bardzo ważne – osoba uczestnicząca w programie rehabilitacji dowiaduje się, jak ją kontynuować w warunkach domowych po zakończeniu turnusu.
Na koszt ZUS
Rehabilitacja lecznicza w ośrodku rehabilitacyjnym trwa 24 dni. Okres ten może być przedłużony przez ordynatora ośrodka rehabilitacyjnego po uzyskaniu zgody ZUS. Dzieje się tak w wypadku, gdy wydłużenie turnusu może się przyczynić do poprawy stanu zdrowia i tym samym umożliwić kontynuację pracy lub jej podjęcie.
Osoba uczestnicząca w rehabilitacji nie musi za nic płacić. To ZUS pokrywa pełne koszty rehabilitacji, na które składa się całodobowa opieka medyczna, zabiegi lecznicze, wyżywienie i zakwaterowanie. Zakład zwraca też równowartość kosztów podróży z miejsca zamieszkania do ośrodka i z powrotem (ta refundacja nie może jednak przekroczyć wydatków na prze-jazd najtańszym środkiem komunikacji publicznej).
Od dawna wiadomo, że im wcześniej zostanie podjęta rehabilitacja, tym większa szansa na jej powodzenie, lepsze efekty i szybszy powrót do pracy. Dlatego jednym z głównych celów prowadzonych przez ZUS działań w zakresie prewencji rentowej jest właśnie jak najszybsze kierowanie zainteresowanych do ośrodków rehabilitacyjnych, przy czym czas oczekiwania na rehabilitację powinien być jak najkrótszy
.
Niezwłoczne rozpoczęcie procesu rehabilitacji ma aspekt nie tylko zdrowotny, ale i ekonomiczny. Przekłada się to bezpośrednio na koszty ponoszone przez ZUS, który może wypłacać mniej świadczeń związanych z długotrwałą niezdolnością do pracy, to znaczy długimi zwolnieniami lekarskimi, a także rent z tytułu nie-zdolności do pracy. Natomiast najważniejsze jest to, że więcej osób może się cieszyć pełnią życia z powodu poprawy stanu zdrowia.
Rehabilitacja dla kobiet po leczeniu nowotworu gruczołu piersiowego
Program rehabilitacji dla kobiet po leczeniu nowotworu gruczołu piersiowego ZUS realizuje od 2009 r. Jego celem jest wspomaganie procesu dochodzenia do pełnej sprawności, a w efekcie umożliwienie kobietom powrotu do pełnego uczestnictwa w życiu zawodowym i społecznym.
Turnus rehabilitacyjny trwa 24 dni, w którego trakcie pacjentki znajdują się pod opieką zespołu fachowców złożonego z lekarzy, fizjoterapeutów, psychologów i pielęgniarek. Program rehabilitacji jest kompleksowy i obejmuje ćwiczenia oraz zabiegi fizykalne, oddziaływania psychologiczne, edukację zdrowotną i promocję zdrowia. Rodzaj i liczba zabiegów są dostosowane do indywidualnych możliwości i potrzeb osoby skierowanej na rehabilitację.
Rehabilitacja jest prowadzona pod okiem specjalistów i w oderwaniu od codziennych obowiązków. W wyniku rehabilitacji następuje zwiększenie zakresu ruchów w stawach okolicy operowanej, poprawa krążenia krwi i przemieszczania płynów ustrojowych. Prawidłowo wykonywane ćwiczenia prowadzą do likwidacji objawów zastoinowych i obrzęków, poprawia się sprawność całej kończyny górnej po stronie operowanej oraz wzmacniają mięśnie kręgosłupa, co umożliwia korekcję nieprawidłowej postawy. Masaż poprawia przepływ krwi i chłonki, przyśpieszając wchłanianie obrzęków, poprawia utlenowanie i odżywienie tkanek oraz ułatwia usuwanie z organizmu produktów przemiany materii. Zabiegi fizykalne, dobrane indywidualnie dla każdej pacjentki, stanowią niezbędne uzupełnienie kinezyterapii.
Rehabilitacja dla osób po leczeniu nowotworu gruczołu piersiowego obejmuje również psychoterapię. Jej celem jest wypracowanie pozytywnej postawy wobec ćwiczeń i zabiegów rehabilitacyjnych. Niezwykle ważne jest, aby pacjentki zaadaptowały się do nowej sytuacji, uzyskały stabilizację psychiczną i komfort życia, możliwie bliski temu sprzed choroby.
Ważną częścią kompleksowej rehabilitacji jest edukacja zdrowotna obejmująca wypracowanie odpowiednich nawyków warunkujących utrzymanie zdrowia, a także nauka automasażu.
Kto może skorzystać z rehabilitacji
Uczestniczyć w turnusach rehabilitacyjnych może każdy ubezpieczony, który z powodu choroby lub urazu jest zagrożony długo-trwałą niezdolnością do pracy. W tej grupie znajdują się również osoby uprawnione do zasiłku chorobowego lub świadczenia rehabilitacyjnego, które zrezygnowały z pracy lub ją straciły (czyli po tzw. ustaniu tytułu do ubezpieczenia chorobowego lub wypadkowego), a także pobierający rentę okresową z tytułu niezdolności do pracy. Warunkiem uczestnictwa w programie rehabilitacyjnym ZUS jest rokowanie odzyskania zdolności do pracy.
Kto decyduje o skierowaniu do ośrodka rehabilitacyjnego
Taką decyzję podejmuje lekarz orzecznik ZUS, najczęściej na podstawie wniosku lekarza prowadzącego leczenie, na przykład rodzinnego. Lekarz orzecznik może wydać takie orzeczenie pod-czas kontroli zwolnienia lekarskiego, a także przy okazji orzekania o przyznaniu renty czy świadczenia rehabilitacyjnego. Przy podejmowaniu decyzji bierze on pod uwagę schorzenie, na które cierpi ubezpieczony, wiek i rodzaj wykonywanej pracy.
Wniosek wystawiony przez lekarza prowadzącego może być sporządzony na dowolnym formularzu. Powinien zawierać: imię i nazwisko chorego, jego PESEL, adres zamieszkania i numer telefonu, rozpoznanie medyczne w języku polskim oraz opinię, czy istnieje rokowanie odzyskania zdolności do pracy po przeprowadzeniu rehabilitacji. Na stronie internetowej Zakładu www.zus.pl/rehabilitacja można znaleźć gotowy do wydrukowania i wypełnienia formularz.
W miejscu zamieszkania lub w uzdrowisku
Żeby uczestniczyć w programie rehabilitacji, nie zawsze trzeba wyjeżdżać z miejsca zamieszkania. To szczególnie ważne dla osób, które np. z uwagi na sytuację rodzinną nie mogą sobie na to pozwolić. Wówczas ZUS może skierować osobę zakwalifikowaną do udziału w programie do ośrodków prowadzących rehabilitację leczniczą ambulatoryjnie, czyli w trybie dziennym - bez noclegu i wyżywienia. Oczywiście, rehabilitacja jest prowadzona również w trybie stacjonarnym, z noclegami i całodobowym wyżywieniem.
ZUS nie ma własnych ośrodków rehabilitacyjnych i prowadzi re-habilitację leczniczą na podstawie umów zawieranych z krajowymi ośrodkami rehabilitacyjnymi, spełniającymi określone przez Zakład wymagania prawne, kadrowe, lokalowe i medyczne. Ośrodki, do których kieruje ZUS, są co roku wybierane w konkursach ofert. Poziom udzielanych świadczeń kontroluje systematycznie sam Zakład. Bardzo ważne są również opinie uczestników programu rehabilitacji – wśród osób, które ukończyły rehabilitację, ZUS okresowo przeprowadza anonimową ankietę.
Jakich chorych dotyczy najczęściej rehabilitacja
ZUS kieruje na rehabilitację leczniczą osoby cierpiące na choroby stanowiące najczęstsze przyczyny niezdolności do pracy, a tym samym generujące największe koszty dla systemu ubezpieczeń społecznych.
W systemie stacjonarnym prowadzona jest rehabilitacja w schorzeniach:
● narządu ruchu,
● układu krążenia,
● układu oddechowego,
● psychosomatycznych,
● onkologicznych - po leczeniu nowotworu gruczołu piersiowego,
● narządu głosu.
W systemie ambulatoryjnym prowadzona jest rehabilitacja w schorzeniach:
• narządu ruchu,
• układu krążenia - z możliwością monitorowania telemedycznego
Termin rozpoczęcia rehabilitacji jest uzgadniany z osobą zainteresowaną.
Program rehabilitacji jest kompleksowy i ustalany indywidualnie dla każdej osoby przez lekarza w ośrodku rehabilitacyjnym. Taki program obejmuje m.in. różne formy rehabilitacji, tj. kinezyterapię indywidualną, grupową, ćwiczenia w wodzie, ćwiczenia w terenie oraz zabiegi fizykoterapeutyczne z zakresu ciepłolecznictwa, światłolecznictwa, laseroterapii, krioterapii, hydroterapii, a także leczenie polem elektromagnetycznym, ultradźwiękami, oraz różne rodzaje masażu leczniczego.
Program obejmuje również oddziaływania psychologiczne, w tym między innymi psychoedukację, terapię indywidualną i treningi relaksacyjne.
Ponadto w trakcie turnusów rehabilitacyjnych prowadzona jest edukacja zdrowotna. Osoba uczestnicząca w programie rehabilitacyjnym poznaje m.in. zasady prawidłowego żywienia, a także czynniki ryzyka chorób cywilizacyjnych. Są jej przekazywane podstawowe wiadomości o procesie chorobowym, a także informacje o czynnikach zagrożenia dla zdrowia w miejscu pracy oraz prawach i obowiązkach pracodawcy i pracownika.
Co bardzo ważne – osoba uczestnicząca w programie rehabilitacji dowiaduje się, jak ją kontynuować w warunkach domowych po zakończeniu turnusu.
Na koszt ZUS
Rehabilitacja lecznicza w ośrodku rehabilitacyjnym trwa 24 dni. Okres ten może być przedłużony przez ordynatora ośrodka rehabilitacyjnego po uzyskaniu zgody ZUS. Dzieje się tak w wypadku, gdy wydłużenie turnusu może się przyczynić do poprawy stanu zdrowia i tym samym umożliwić kontynuację pracy lub jej podjęcie.
Osoba uczestnicząca w rehabilitacji nie musi za nic płacić. To ZUS pokrywa pełne koszty rehabilitacji, na które składa się całodobowa opieka medyczna, zabiegi lecznicze, wyżywienie i zakwaterowanie. Zakład zwraca też równowartość kosztów podróży z miejsca zamieszkania do ośrodka i z powrotem (ta refundacja nie może jednak przekroczyć wydatków na prze-jazd najtańszym środkiem komunikacji publicznej).
Od dawna wiadomo, że im wcześniej zostanie podjęta rehabilitacja, tym większa szansa na jej powodzenie, lepsze efekty i szybszy powrót do pracy. Dlatego jednym z głównych celów prowadzonych przez ZUS działań w zakresie prewencji rentowej jest właśnie jak najszybsze kierowanie zainteresowanych do ośrodków rehabilitacyjnych, przy czym czas oczekiwania na rehabilitację powinien być jak najkrótszy
.
Niezwłoczne rozpoczęcie procesu rehabilitacji ma aspekt nie tylko zdrowotny, ale i ekonomiczny. Przekłada się to bezpośrednio na koszty ponoszone przez ZUS, który może wypłacać mniej świadczeń związanych z długotrwałą niezdolnością do pracy, to znaczy długimi zwolnieniami lekarskimi, a także rent z tytułu nie-zdolności do pracy. Natomiast najważniejsze jest to, że więcej osób może się cieszyć pełnią życia z powodu poprawy stanu zdrowia.
Rehabilitacja dla kobiet po leczeniu nowotworu gruczołu piersiowego
Program rehabilitacji dla kobiet po leczeniu nowotworu gruczołu piersiowego ZUS realizuje od 2009 r. Jego celem jest wspomaganie procesu dochodzenia do pełnej sprawności, a w efekcie umożliwienie kobietom powrotu do pełnego uczestnictwa w życiu zawodowym i społecznym.
Turnus rehabilitacyjny trwa 24 dni, w którego trakcie pacjentki znajdują się pod opieką zespołu fachowców złożonego z lekarzy, fizjoterapeutów, psychologów i pielęgniarek. Program rehabilitacji jest kompleksowy i obejmuje ćwiczenia oraz zabiegi fizykalne, oddziaływania psychologiczne, edukację zdrowotną i promocję zdrowia. Rodzaj i liczba zabiegów są dostosowane do indywidualnych możliwości i potrzeb osoby skierowanej na rehabilitację.
Rehabilitacja jest prowadzona pod okiem specjalistów i w oderwaniu od codziennych obowiązków. W wyniku rehabilitacji następuje zwiększenie zakresu ruchów w stawach okolicy operowanej, poprawa krążenia krwi i przemieszczania płynów ustrojowych. Prawidłowo wykonywane ćwiczenia prowadzą do likwidacji objawów zastoinowych i obrzęków, poprawia się sprawność całej kończyny górnej po stronie operowanej oraz wzmacniają mięśnie kręgosłupa, co umożliwia korekcję nieprawidłowej postawy. Masaż poprawia przepływ krwi i chłonki, przyśpieszając wchłanianie obrzęków, poprawia utlenowanie i odżywienie tkanek oraz ułatwia usuwanie z organizmu produktów przemiany materii. Zabiegi fizykalne, dobrane indywidualnie dla każdej pacjentki, stanowią niezbędne uzupełnienie kinezyterapii.
Rehabilitacja dla osób po leczeniu nowotworu gruczołu piersiowego obejmuje również psychoterapię. Jej celem jest wypracowanie pozytywnej postawy wobec ćwiczeń i zabiegów rehabilitacyjnych. Niezwykle ważne jest, aby pacjentki zaadaptowały się do nowej sytuacji, uzyskały stabilizację psychiczną i komfort życia, możliwie bliski temu sprzed choroby.
Ważną częścią kompleksowej rehabilitacji jest edukacja zdrowotna obejmująca wypracowanie odpowiednich nawyków warunkujących utrzymanie zdrowia, a także nauka automasażu.