Rzecznik Praw Obywatelskich kwestionuje przede wszystkim usunięcie przepisów gwarantujących dotychczas dostęp do wyższych stanowisk w służbie cywilnej w drodze otwartego i konkurencyjnego naboru.
"Ustawodawca przywrócił arbitralność w obsadzaniu tych stanowisk. Nie sposób w związku z tym mówić o realizacji prawa dostępu do służby publicznej na jednakowych zasadach, skoro prawo to będą mogli realizować wyłącznie ci obywatele, którzy mają ekskluzywny dostęp do niepublicznych informacji o wolnych wyższych stanowiskach w służbie cywilnej. Ustanowione unormowanie dotyczące obsadzania tych stanowisk nie służy zapewnieniu zawodowego, rzetelnego, bezstronnego i politycznie neutralnego wykonywania zadań państwa" - czytamy w uzasadnieniu.
Zdaniem RPO, niekonstytucyjna jest także zmiana reguł obsadzania wyższych stanowisk w służbie cywilnej. Krytycznie ocenił również konstytucyjność wygaśnięcia stosunków pracy z osobami zajmującymi wyższe stanowiska służbowe w służbie cywilnej po upływie 30 dni od dnia wejścia w życie ustawy, jeżeli przed upływem tego terminu nie zostaną im zaproponowane nowe warunki pracy lub płacy.
"Autorzy ustawy wskazują na konieczność uelastycznienia i odformalizowania zatrudniania na stanowiskach, szczególnie związanych z wykonywaniem polityki Rządu oraz zapewnieniem sprawnego administrowania i zarządzania kadrami. Odwołują się przy tym do praktyki wskazującej na wydłużające się, a przez to nieefektywne obecne procedury naboru, co w konsekwencji prowadzi do opóźnień w obsadzaniu stanowisk. Wskazane powody mogłyby uzasadniać co najwyżej usprawnienie postępowania konkursowego. Nie są to jednak argumenty uzasadniające podjęcie działań polegających na opróżnieniu już obsadzonych w wyniku konkursu stanowisk oraz rezygnację z naboru konkursowego i uchylenia niektórych kryteriów dostępu do wyższych stanowisk. Prowadzą one do zmiany modelu funkcjonowania służby cywilnej. Stąd wątpliwości konstytucyjne, czy nowe zasady dostępu do wyższych stanowisk w służbie cywilnej pozostają w zgodzie ze standardami konstytucyjnymi, a zwłaszcza czy zapewniają zawodowe i rzetelne wypełnianie zadań państwa" - przekazał Lesław Nawacki, dyrektor Zespołu Prawa Pracy i Zabezpieczenia Społecznego w Biurze RPO.
rpo.gov.pl