Zachęta fotomontażu

Zachęta fotomontażu

Dodano:   /  Zmieniono: 
W warszawskiej galerii Zachęta otwarto wystawę poświęconą polskiej sztuce fotomontażu pierwszej połowy ubiegłego stulecia.
Wystawa w Zachęcie "Fotomontaż polski w dwudziestoleciu międzywojennym" jest pierwszym tak obszernym pokazem tej strategii obrazowania. Ważne miejsce zajmuje na niej fotomontaż obecny w prasie popularnej i grafice użytkowej. Prezentujemy nie tylko plansze muzealne z projektami okładek, ale i zrealizowane już okładki. Ekspozycja obejmuje prace około 20 artystów, składa się nań ponad 100 obiektów oraz ponad 100 slajdów fotomontaży prasowych.

Fotomontaż zajmował bardzo ważne miejsce w twórczości artystów. Pierwsze fotomontaże polskie powstały już w 1924 roku, zaledwie dwa lata później niż najwcześniejsze fotomontaże dadaistyczne. W Polsce bardzo istotny był wpływ artystów europejskich, przede wszystkim z terenu Niemiec - np. Johna Heartfielda czy Laszlo Moholy-Nagy'a.

Fotomontaż umożliwiał realizację jednego z istotnych postulatów awangardy - zniesienia antynomii pomiędzy sztuką "wysoką" a "niską". W latach 20. i 30. technika ta dawała możliwości produkcji masowej, a jednocześnie pozwalała na przekazywanie nierzadko skomplikowanych treści w prostej i łatwej w odbiorze formie. Fotomontaż wykorzystywano w pracach zarówno czysto artystycznych, jak i w wielu projektach o charakterze polityczno-społecznym. Dlatego też, poza lirycznymi fotogramami Stefana Themersona z filmu Europa oraz stworzonymi przez artystów ze środowiska lwowskiej grupy "Artes" - Krzywobłockiego, Sielskiej, obejrzymy na wystawie wiele fotomontaży satyrycznych - o wydźwięku antyfaszystowskim, czy krytykujących społeczeństwo burżuazyjne. Są wśród nich prace wyśmiewające Amerykę, a także np. polskie życie kulturalne. Ważną część wystawy stanowią fotomontażowe projekty okładek książkowych i ilustracje do poematów oraz plakaty.

W latach 30. zaczęto powszechnie wykorzystywać fotomontaż w typografii reklamowej i gazetowej. Wiele znakomitych przykładów ilustrowania fotomontażami tekstów z prasy codziennej i rozrywkowej pokażemy na wystawie po raz pierwszy. Autorami wspomnianych kompozycji, a także całych układów graficznych pism, byli często wybitni artyści awangardowi, tacy jak Kazimierz Podsadecki, Janusz Maria Brzeski czy Mieczysław Berman.

Wystawie w Zachęcie towarzyszy katalog "Fotomontaż polski w XX -leciu międzywojennym".

sg