SZTUKA
Wolnomularze bez tajemnic
Na ich temat krąży wiele legend. Odczarować je postanowili twórcy wystawy poświęconej masonerii w warszawskim Muzeum Narodowym. Ekspozycja zaaranżowana została na wzór drogi wtajemniczenia i inicjacji, jaką musi przebyć postulant, czyli kandydat na członka loży. Najpierw musimy przekroczyć drzwi w kształcie trumny symbolizujące śmierć – etap oczyszczenia z pełnego fałszu i przemocy świata zewnętrznego. Przechodząc przez trumienne wrota, trafimy do sali zagubionych kroków – tak w architekturze lożowej określało się przedsionek, stąd zaś do pomieszczeń objaśniających kolejne etapy drogi inicjacji prowadzącej przez cztery żywioły. Wystawa z jednej strony jest próbą opowiedzenia o fenomenie wolnomularstwa – o jego bogatej symbolice i zwyczajach oraz wartościach. Z drugiej – tłumaczy znaczenie architektury (od której nazwę wzięli sami „wolni murarze”) i sztuki ogrodniczej, prezentuje też złożoną historię ruchu oraz wybitne postaci z nim związane, takie jak Józef Poniatowski, Gabriel Narutowicz czy Antoni Słonimski. Zaskakująca może się okazać część poświęcona kobietom, które od połowy XVIII w. zaczęto dopuszczać do lóż biesiadnych. To już kolejna dobrze zaaranżowana wystawa MNW. Mimo że wędrówka jest długa, a ilość prezentowanych obiektów duża (w sumie 500 eksponatów), udaje się nie zgubić uwagi widza. Anna Maziuk
„MASONERIA. PRO PUBLICO BONO”, MUZEUM NARODOWE W WARSZAWIE, CZYNNA DO 11 STYCZNIA 2015 R.
DVD
Księżna Cavendish
W TYM TYGODNIU „Wprost” można kupić z filmem „Księżna” Saula Dibba na DVD. To opowieść o XVIII-wiecznej brytyjskiej arystokratce Georgianie Cavendish (w tej roli Keira Knightley), portret dworu i refleksja nad miejscem kobiet w monarchii. No i oczywiście historia miłosnych intryg.
TVP
Teatralna ofiara
W NIEDZIELĘ druga część telewizyjnej realizacji „(A)polloni” Krzysztofa Warlikowskiego. Wybitny reżyser pyta o sens ofiary we współczesnym świecie i w kulturze. Całość można oglądać od 6.10 na www.ninateka.pl.
„(A)POLLONIA”, TVP 2, NIEDZIELA, 5.10, GODZ. 23.15 CZ. II
TEATR
Ona tańczy dla mnie
Trudno uwierzyć, że „Statek szaleńców” sygnował Nikołaj Kolada, jeden z najgłośniejszych rosyjskich reżyserów i dramaturgów. Na scenie królują dowcipasy, zespołowe mizdrzenie się, scenograficzna bumelka. Pierwsza część „Statku...” to skąpo odziane dziewczęta, podskakujący nie do rytmu panowie po pierwszych treningach na siłowni, błyszczące krzyże oraz szlagiery jak Polska długa i szeroka. Drugi akt: mniej rozśpiewany, za to mocno szowinistyczny. Jeżeli ktoś spodziewał się po autorze „Merylin Mongoł” nawiązań do aktualnej sytuacji między Polską i Rosją, też srodze się rozczaruje. Już punkt wyjścia był wyświechtany: podtopienie skazuje mieszkańców kamienicy na własne towarzystwo. Ale można było wykroić galerię charakterów. U Kolady oglądamy mordy, typy, a nie ludzi. W pewnym momencie stara babulina w chuście powiada, że choć życie jest do bani, i tak nas kocha. Jaki spektakl, taka miłość.Łukasz Maciejewski
„STATEK SZALEŃCÓW”, REŻ. NIKOŁAJ KOLADA, TEATR WYBRZEŻE
PŁYTA
Mniej znaczy więcej
Temu, co zachwyciło na solowym debiucie Skubasa, na jego drugiej płycie towarzyszy wartość dodana w postaci jeszcze większej rozpiętości w dynamice konstruowania utworów, często z transową kodą. Już pierwszy, mocno forpocztowy singiel „Nie mam dla ciebie miłości” był mocnym sygnałem jakości płyty, której różnorodność i świetne zgranie zespołu uzupełnia kilka razy tekstowo znakomicie rozumiejąca muzykę Skubasa Basia Adamczyk. Na dodatek, co wciąż jakże rzadkie, Pan Muzyk i Pan Producent świetnie rozumieją, że mniej często znaczy więcej. W efekcie otrzymujemy to najcenniejsze, niepowtarzalne coś, przykuwające natychmiast uwagę, nawet bez słuchawek. Wyrósł nam świetny songwriter.
PŁYTA
Prywatna rewolta
DŁUGO MUSIMY CZEKAĆ na nowej płycie Renaty Przemyk na charakterystyczny dla niej akordeon. Artystka resetuje swoją karierę. Osobiste (własne) teksty z rewolucyjnymi rytmami zapisują w swoistych stopklatkach jej tu i teraz. Autorka twierdzi, że każdy może tę płytę przeczytać po swojemu i znaleźć na niej swój moment. Mnie się zdecydowanie udało, szczególnie w utworze „Dwojedno”. Polecam.
RENATA PRZEMYK „RZEŹBA DNIA” UNIVERSAL
PŁYTA
Ponury introwertyk
MOŻE TO RĘKA PRODUCENTA płyty, wciąż niedocenianego Adriana Utleya z Portishead, muzyka o niezwykłej wszechstronności, ale na trzeciej płycie Perfume Genius dość ponury introwertyk z Seattle odkrył gitarowy hałas i elektronikę oraz wokalne ekstrema jako znacznie bardziej uniwersalny sposób rozprawiania się ze swoimi demonami. Nawet pod jego pozornie spokojnymi balladami zawsze kryło się drugie dno godne, jeśli nie Stephena Kinga, to drugiej strony lustra Alicji. Na tym albumie wybucha z pełną, punkową wręcz siłą. To z pewnością jedna z najciekawszych płyt roku.
PERFUME GENIUS „TOO BRIGHT” NO PAPER RECORDS
KSIĄŻKA
Ocalić słowa
JĘZYK ISTNIEJE W CZASIE. Dzisiejsze perełki stylu jutro będą uznawane za anachronizm, dzisiejszy modny slang jutro stanie się obiektem kpin. Tyle że ze słowami odchodzi pamięć o tym, co było. Znakomita redaktorka Magdalena Budzińska poprosiła pisarzy, intelektualistów, naukowców o wskazanie słów, które albo znikają, albo już znikły z mowy, a które chcieliby zachować dla potomności. Powstał unikalny zbiór wspomnień, impresji i esejów o polszczyźnie. Bumelant, buzdygan, polepa, nakastlik, ochędóstwo, miglanc czy ordynus – ocalić ich już się nie da, ale pamiętać je wypada.
„ZAPOMNIANE SŁOWA” MAGDALENA BUDZIŃSKA (RED.), CZARNE 2014
KSIĄŻKA
Bez filtra
Młodzi, utalentowani i potrzaskani przez wojnę. Pokolenie amerykańskich Kolumbów: James Jones, Kurt Vonnegut, William Styron, J.D. Salinger i inni, również Joseph Heller, autor „Paragrafu 22”, jednej z najsłynniejszych antymilitarystycznych powieści. „Tu spał Yossarian”, wspomnienia córki Hellera, Eriki, nie ograniczają się do rozliczeń z ekstrawagancjami ojca – sarkastycznego furiata. Tragikomiczna opowieść daje całkiem szerokie spojrzenie na życie powojennego Nowego Jorku: narodziny sytej klasy średniej, renesans amerykańsko-żydowskiej kultury w latach 50. i 60. XX w., wreszcie na dawno minioną epokę, gdy ambitne powieści stawały się bestsellerami. Niemniej głównymi bohaterami owej historii są Joseph Heller i jego rodzina. Erica Heller na szczęście nie napisała aktu oskarżenia. Jej książka przesycona jest empatią i chęcią zrozumienia oraz wybaczenia błędów. Z drugiej strony łaska urodzenia w ciekawej rodzinie i w ciekawych czasach potrafi być też przekleństwem.
Melancholia Abchazji
ERICA HELLER „TU SPAŁ YOSSARIAN”, PRZEŁ. MAGDALENA SŁYSZ, ALBATROS 2014
Efekt domina” to przewrotny pełnometrażowy dokument. Piotr Rosołowski i Elwira Niewiera opowiadają o miłości rosyjskiej śpiewaczki operowej i ministra sportu Abchazji, której niepodległość uznaje ledwie kilka innych państw. Aby więc podkreślić rangę swojego kraju na arenie międzynarodowej, bohater postanawia urządzić mistrzostwa świata w dominie. W prywatnej historii związku odbijają się tu losy regionu. Twórcy opowiadają o dylematach tożsamości, narastających animozjach. Pokazują świat, w którym mieszają się Abchazowie, Rosjanie, Ormianie. Gdzie historia i konflikty geopolityczne wciąż rzucają cień na codzienność i prywatne relacje ludzi. Na każdym kroku czuje się tu brzemię wojny. Piękne krajobrazy przeżera melancholia. Z dawnych, okazałych budynków i nadmorskich bulwarów zostały ruiny, a greckim chórem komentującym niełatwe życie stają się dwaj sprzedawcy wyglądający przez okienko kiosku. Ale pogrążeni w biedzie mieszkańcy wciąż śpiewają rzewną balladę: „Suchumi, moje miasto”. W tej trudnej rzeczywistości ludzie też mają prawo szukać szczęścia.
„EFEKT DOMINA”, REŻ. PIOTR ROSOŁOWSKI, ELWIRA NIEWIERA, SPECTATOR
FILM
Twarda Ameryka
Okazuje się, że Nicolas Cage wciąż dysponuje mimiką twarzy. Ograniczoną, ale i bohater „Joe” nie jest facetem ekspresyjnym. To drwal z Missisipi, którego puste życie urozmaica butelka. Dopóki nie spotka 15-latka. Połączy ich więź sympatii. David Gordon Green, reżyserska nadzieja USA, tworzy mocny i gorzki obraz Ameryki. Ameryki wyrzutków, szorstkich macho, prostytutek z sypiących się burdeli. Świata pełnego agresji, chciwości, złodziejstwa, pijaństwa i bandytyzmu. Jedynym ratunkiem okazuje się tu przyjaźń. Ale czasem i ona może nie wystarczyć.
„JOE”, REŻ. DAVID GORDON GREEN, PHOENIX FILM
FILM
Terapia na wsi
KIEDY MAŁŻEŃSTWO z klasy średniej przeżywa kryzys, psycholog posyła je na wieś. Tam jednak dzieją się rzeczy dziwne. Oboje spotykają swoje lepsze sobowtóry. W „Czworo do pary” Charlie McDowell bawi się konwencjami. Film jest nierówny. Chwilami tonie w banale, ale bywa zabawny. Reżyser umie obserwować codzienne głupoty, które w związkach zdarzają się wszystkim. I trudno nie zgodzić się z przesłaniem: że kocha się za wady.
CZWORO DO PARY, REŻ. CHARLIE MCDOWELL, FORUM FILM POLAND
TOP 10 Muzyka
1. „Wszystko z dymem”
Włodi
STEP RECORDS
2. „RSP”
Saszan
MY MUSIC
3. „Muzyka do biegania”
Różni wykonawcy
MY MUSIC
4. „World on Fire”
Slash
WARNER MUSIC/WARNER MUSIC PL
5. „Utopia”
Pawbeats
STEP RECORDS
6. „Partners”
Barbra Streisand
SONY MUSIC PL
7. „Mini World”
Indila
UNIVERSAL MUSIC PL
8. „Hity na czasie – lato 2014”
Różni wykonawcy
MAGIC RECORDS/UNIVERSAL MUSIC PL
9. „Comfort and Happiness”
Dawid Podsiadło
SONY MUSIC PL
10. „Brzask”
Skubas
KAYAX/WARNER MUSIC PL
5 TOP Książki
1. „Dary anioła. Tom 6. Miasto niebiańskiego ognia”
Cassandra Clare
MAG
2. „Olimpijscy herosi. Tom 5. Krew Olimpu”
Rick Riordan
GALERIA KSIĄŻKI
3. „Francuski szyk! Zostań własną stylistką”
Isabelle Thomas, Frédérique Veysset
WYDAWNICTWO LITERACKIE
4. „Władca liczb”
Marek Krajewski
SPOŁECZNY INSTYTUT WYDAWNICZY „ZNAK”
5. „Moje zdrowe przepisy”
Beata Pawlikowska
BURDA PUBLISHING POLSKA
DANE WEDŁUG STATYSTYK EMPIK.COM DOTYCZĄ OKRESU: 8-14.09.2014
10 TOP Film
1. „Miasto 44”
reż. Jan Komasa
KINO ŚWIAT
2. „Więzień labiryntu”
reż. Wes Ball
IMPERIAL CINEPIX
3. „Wakacje Mikołajka”
reż. Laurent Tirard
KINO ŚWIAT
4. „Zanim zasnę”
reż. Rowan Joffé
MONOLITH FILMS
5. „Zostań, jeśli kochasz”
R.J. Cutler
FORUM FILM POLAND
6. „Barbie i tajemnicze drzwi”
reż. Karen Lloyd
UIP
7. „Lucy”
reż. Luc Besson
UIP
8. „Dzwoneczek i tajemnica piratów”
reż. Peggy Holmes
DISNEY
9. „Pszczółka Maja. Film”
reż. Alexs Stadermann, Glenn Fraser
MONOLITH FILMS
10. „Dawca pamięci”
reż. Phillip Noyce
KINO ŚWIAT
Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App Store i Google Play.