Dlatego tak ważna jest odpowiednio zbilansowana dieta, która będzie dostarczać całą gamę najważniejszych składników. W tym tekście przyjrzymy się poszczególnych witaminom i minerałom, podpowiemy gdzie ich szukać i jak mogą Cię wspomóc. Odkryj dla siebie cały alfabet zdrowia i urody!
Alfabet zdrowia i urody
Witamina A
Alfabet witamin oczywiście zaczniemy od witaminy A. Do zdrowia jest wręcz niezbędna, ale wpływa też korzystnie na urodę. Przede wszystkim podnosi ogólną odporność organizmu. Niedobór tej witaminy zwiększa stopień rogowacenia i suchość skóry oraz wysychanie błon śluzowych, rogówki i spojówek. Witamina A ważna jest również dla dobrej kondycji zębów i kości. Jej brak wpływa hamująco na wzrost. Szczególnie zaś potrzebna jest oczom. Zapobiega kurzej ślepocie i osłabieniu wzroku. Pomaga w leczeniu wielu chorób oczu. Witamina A na skórę również ma duży wpływ: chroni nabłonek, pomaga w usuwaniu plam starczych. Jest niezwykle pomocna w leczeniu trądziku, czyraków, owrzodzeń oraz w niwelowaniu zmarszczek.
Niedobory witaminy A możemy szybko i łatwo uzupełnić pijąc sok z marchwi. W warzywach i owocach o barwie żółtej, pomarańczowej i ciemnozielonej występuje bowiem karoten, który jest prowitaminą A. Nasz organizm sam potrafi przetwarzać karoten na witaminę A. Do najbogatszych źródeł witaminy A oraz karotenu, oprócz marchwi, należą: wątroba wołowa i wieprzowa, masło, ser tłusty, jajka, śmietana, natka pietruszki, szpinak, rzeżucha.
Witamina B1
Witaminy z grupy B wpływają zarówno na zdrowie i urodę, jak i przyczyniają się do poprawy nastroju. Oddziałują bowiem korzystnie na system nerwowy i pracę umysłu.
Witamina B1 (tiamina) poprawia sprawność umysłową. Korzystnie wpływa na układ nerwowy, mięśniowy i czynność serca. Brak tiaminy może objawiać się zapaleniem korzonków nerwowych, porażeniem nerwów, rwą kulszową, nadczynnością tarczycy oraz migreną, zmęczeniem i zanikami pamięci. Tiamina w największych ilościach występuje w takich produktach, jak drożdże, otręby pszenne, kasze, fasola, wieprzowina, orzeszki ziemne, większość jarzyn i czosnek.
Witamina B2
Witamina B2 (ryboflawina) na skórę i włosy jest szczególnie ważna, ponieważ pomaga je utrzymać w dobrym stanie. Korzystnie wpływa na metabolizm organizmu oraz na wzrok. Brak witaminy może przejawiać się m.in. pękaniem kącików ust, zapaleniem jamy ustnej, niedokrwistością, astmą, łuszczycą lub zapaleniem spojówek. Ryboflawinę możemy odnaleźć w następujących produktach: wątroba wieprzowa i wołowa, drożdże, ryby, płatki owsiane, chleb żytni, fasola, orzechy.
Witamina B3
Witamina B3 (niacyna) przyczynia się do prawidłowej pracy mózgu. Jej niedobór może prowadzić do bezsenności, a nawet do zaburzeń psychicznych. Do bogatych źródeł niacyny należą: ryby, wątroba, drób, drożdże, pestki słonecznika, orzechy arachidowe, fasola i groch.
Witamina B5
Witamina B5 (kwas pantotenowy) jest niezbędna do wytwarzania przeciwciał. Ponadto przyśpiesza gojenie ran, zwalcza infekcje i zapobiega zmęczeniu. Jej brak powoduje siwiznę, czyraki, egzemy, pęknięcia skóry oraz obniżenie odporności organizmu. Witaminę tę odnajdziemy w takich produktach, jak: cielęcina, żółtka, drożdże, otręby pszenne, pieczarki, groch, fasola, ziemniaki i płatki owsiane.
Witamina B6
Witamina B6 (pirydoksyna) pomaga w walce z nadwagą, korzystnie wpływa na skórę oraz osłabia kurcze mięśni. Jej niedobór może doprowadzić do stanów zapalnych skóry, ust, dłoni, stóp. Może objawiać się też drżeniem kończyn, łojotokiem, niedokrwistością lub depresją.
Dobrymi źródłami pirydoksyny są następujące produkty: otręby pszenne, ryby, wołowina, cielęcina oraz żółtka jajek.
Witamina B12
Witamina B12 (kobalamina) jest niezbędna do wytwarzania czerwonych krwinek, zatem zapobiega niedokrwistości. Poza tym uspokaja, poprawia pamięć i koncentrację. Potęguje energię życiową.
Jej niedobór powoduje anemię, chroniczne zmęczenie lub pieczenie języka. Do źródeł kobalaminy należy wątroba wołowa i cielęca, mleko, sery, jajka i ryby.
Witamina C
Witamina C na zdrowie i urodę działa szczególnie dobrze, chociaż najbardziej kojarzymy ją z tego, że podnosi ogólną odporność organizmu. Przyspiesza gojenie ran, wpływa na obniżenie poziomu cholesterolu we krwi oraz przeciwdziała czynnikom kancerogennym. Zapobiega skrzepom i przeziębieniom. Jej niedobór wywołuje szkorbut, pękanie naczyń krwionośnych i krwotoki, zapalenie dziąseł, wypadanie zębów, przedwczesne starzenie się i inne. Jeśli chcemy zatem uniknąć wczesnego starzenia się, zbyt szybkiego powstawania zmarszczek i plam na skórze, powinniśmy zadbać o dostarczenie organizmowi właśnie tej witaminy. Najwięcej witaminy C zawierają m.in. owoce rokitnika, czarne porzeczki, truskawki, natka pietruszki, papryka, koperek, rzeżucha, cytryny, pomarańcze, grejpfruty oraz jagody.
Witamina D
Witamina D jest niezbędna do budowy kości i zębów – wpływa zarówno na ich stan zdrowotny, jak i ogólny wygląd. Powstaje w naszej skórze pod wpływem działania promieni słonecznych, dlatego nie odmawiajmy sobie plażowania (oczywiście w rozsądnych granicach) czy choćby spacerów. Wykorzystujmy piękną, słoneczną pogodę dla pozyskania nie tylko ładnej opalenizny, ale przede wszystkim dla zdrowia! Brak witaminy D powoduje krzywicę u dzieci, a u dorosłych rozmiękczanie kości. Zimą, gdy nie bardzo możemy korzystać z kąpieli słonecznych (chyba, że ktoś podróżuje do ciepłych krajów), możemy się ratować spożywaniem tranu z ryb morskich. Do najbogatszych źródeł witaminy D, oprócz tranu, należą oczywiście ryby, a także żółtka jaj, masło, grzyby, śmietana, wątroba oraz mleko.
Witamina E
Witamina E jest kolejną witaminą zdrowia i witalności. Stwierdzono, że witamina E zapobiega zawałowi serca oraz łagodzi objawy klimakterium. Nie bez znaczenia jest fakt, że jest to witamina przedłużająca życie i korzystnie wpływająca na podtrzymanie młodości i urody. Witamina ta wspomaga leczenie zapalenia nerek, nocnych bóli mięśniowych nóg oraz grzybicy. Niezwykle pomocna jest też w przypadku leczenia przebarwień skóry. Ponadto pomaga w regeneracji tkanki skórnej i dodaje sił witalnych. Do jej najbogatszych źródeł należą m.in.: olej słonecznikowy, kiełki pszenicy, sałata, pietruszka, groch, wątroba, masło, smalec oraz sery.
Witamina H
Witamina H, czyli biotyna na włosy działa poprzez ich zdecydowane wzmocnienie. Zapobiega łysieniu, leczy wypryski i stany zapalne skóry. Jej niedobór może objawiać się siwieniem włosów, nadczynnością tarczycy oraz łojotokiem. Do dobrych jej źródeł należą drożdże, wątroba, czekolada, grzyby, fasola, groch oraz mleko.
Witamina K
Witamina K poprawia krzepliwość krwi i pomaga w gojeniu się ran. Zaleca się ją również w żółtaczce i nadciśnieniu. Występuje w kapuście, szpinaku, pomidorach, wątrobie i orzechach włoskich.
Wszystkie witaminy są ważne – niezbędne dla naszego zdrowia, podtrzymania młodości i witalności. Uwzględniajmy zatem zawsze w naszej codziennej diecie produkty, w których one występują. A co z minerałami? O ich odpowiednie dawki również trzeba dbać.
Chrom
Chrom będzie przydatny, kiedy zmagamy się ze zbyt wysokim poziomem cholesterolu. Organizm wykorzystuje chrom do w procesach metabolicznych. Pierwiastek ten przyśpiesza spalanie tłuszczu i blokuje apetyt, dlatego na pewno będzie przydatny dla odchudzających się. Ta druga funkcja ma związek z regulacją stężenia cukru we krwi – cechą chromu bardzo istotną również dla każdego diabetyka. Chrom znajdziesz w kakao, szpinaku, kaszy, brokułach, otrębach.
Cynk
Cynk to pierwiastek niezbędny do działania ponad 200 enzymów, które kontrolują funkcjonowanie organizmu. Ma istotny wpływ na ludzi układ immunologiczny, przyśpiesza gojenie ran w przypadku oparzeń. Jest konieczny dla rozwoju. Ma także wpływ na męską płodność. Cynk na włosy, skórę i paznokcie także jest ważny. Ma udział w tworzeniu keratyny i pomaga utrzymać dobry wzrok. Wspomaga usuwanie trądziku. Niedobór cynku może skutkować dość nietypowymi objawami jak pogorszenie węchu i smaku. Może pojawić się biegunka i mniejszy apetyt. Przy niedoborze na paznokciach pojawiają sę białe plamki. Cynku szukaj w ostrygach, mięsie wołowym, sardynkach, łososiu, fasoli, jajkach i grzybach.
Fosfor
Fosfor jest minerałem o kluczowym znaczeniu dla zdrowia kości i zębów. Poza tym spełnia ważne zadania przy przemianach energetycznych niezbędnych do pracy całego organizmu. Do tego fosfor znakomicie wspiera pracę mózgu i reguluje pracę serca. Gdy jest go za mało możemy czuć się osłabieni czy rozdrażnieni. Jak najłatwiej uzupełnić poziom fosforu? Znajduje się on w mięsie, jajach, pestkach dyni, fasoli, grochu, soczewicy, kaszy.
Jod
Jod to prawdopodobnie najważniejszy pierwiastek dla tarczycy. Bierze udział w produkcji jej hormonów: tyroksyny i trijodotyroniny. Dbając o właściwy poziom jodu, przyczyniamy się do dobrej pracy tego gruczołu i przeciwdziałamy wystąpieniu niedoczynności tarczycy. Spore ilości jodu można znaleźć w rybach, owocach morza i glonach. W Polsce dużo znajduje się go nad morzem, za to niewiele w okolicach górskich. Tam zaleca się szczególne zwrócenie uwagi na jod w codziennej diecie.
Magnez
Magnez bierze udział w licznych procesach zachodzących w organizmie, np. kontroluje działanie enzymów. Utrzymuje funkcje mięśni (odpowiada za kurczliwość) i nerwów. Jego najczęstsze zastosowanie dotyczy sytuacji, kiedy dopadają nas skurcze lub drgania mięśni. Uzupełnienie magnezu do odpowiedniego poziomu może pomóc na te dokuczliwe problemy. Magnez znajduje się we wszystkich komórkach organizmu, działa przeciwstresowo, dba o dobre samopoczucie i naczynia krwionośne. Bardzo dobrze dba też o ludzką odporność. Oprócz skurczów mięśni, sygnalizować niedobór magnezu może brak koncentracji, zmęczenie, łamliwość paznokci, apatia. Ten pierwiastek znajdziemy w orzechach, mięsie, mleku, serach.
Miedź
Miedź uczestniczy w przenoszeniu tlenu do komórek, bierze udział w gojeniu ran, produkcji kolagenu. Od niej zależą też zdolności umysłowe – kreatywność, koncentracja, pamięć. Jest ważnym przeciwutleniaczem. Ma także wpływ na utrzymanie odpowiedniego koloru włosów i skóry (ponieważ bierze udział w produkcji pigmentu – melaniny). Dzięki niej dobrze funkcjonuje układ nerwowy. Miedź znajduje się w płatkach, orzechach, pestkach słonecznika, rybach i wątróbce.
Potas
Potas odpowiada za gospodarkę wodną organizmu (kontroluje ilość wody). Pomaga zachować równowagę kwasowo-zasadową. Ma także wpływ na pracę nerek, układu krążenia. Potas jest niezbędny do dobrej pracy serca. Znajdziemy go w morelach, brokułach, ziemniakach, bananach, burakach, pomidorach i drobiu, czerwonym mięsie.
Selen
Selen na włosy i paznokcie to jedno z jego najbardziej znanych zastosowań. Wzmacnia je, sprawia, że nie są łamliwe. Do tego to silny przeciwutleniacz, który chroni komórki przed wolnymi rodnikami, a także toksycznym wpływem metali ciężkich. Wspomaga odporność i ma dobry wpływ na ilość cholesterolu. Selen jest także ważny dla dobrej pracy tarczycy. Znaleźć go można w rybach czy produktach zbożowych, kukurydzy, soi.
Wapń
Wapń to pierwiastek niezbędny dla kości i szkieletu. Odpowiednia zawartość wapnia sprawia, że kości są mocne, nie łamią się. Podobnie sprawa się ma z zębami (to przecież również kości).Bierze udział w procesie krzepnięcia krwi. Poza tym wapń ma dobry wpływ na serce i mięśnie. Niedobór łatwo prowadzi do problemów z włosami, skurczy mięśni czy wysypek. Źródła wapnia to jaja, mleko, jogurt, sery i inne produkty mleczne, fasola, groch, ryby.
Żelazo
Żelazo to ważny składnik hemoglobiny, dzięki której czerwone krwinki rozprowadzają tlen po całym organizmie. Pomaga tworzyć czerwone krwinki, ma udział w metabolizmie cholesterolu. Niedobór żelaza może prowadzić do anemii, charakteryzującym się ciągłym uczuciem zmęczenia, osłabienia i mniejszą sprawnością fizyczną. Mogą również wypadać włosy, łamać się paznokcie. Dobrymi źródłami żelaza jest czerwono mięso, wątróbka, pietruszka.
Mamy nadzieję, że nasz alfabet zdrowia i urody podpowiedział Ci na co zwrócić uwagę w swoim jadłospisie. Nie zaniedbuj żadnej litery, bo tylko wtedy będziesz cieszyć się dobrym zdrowiem i samopoczuciem od A do Z!