Agnieszka Fedorczyk: Jakie zabiegi wykonuje ortopeda i traumatolog narządu ruchu?
Dr Michał Szyszka, specjalista ortopedii i traumatologii narządu ruchu, Centrum Medyczne Gamma w Warszawie: Leczy urazy oraz schorzenia narządu ruchu. Specjalizuję się w chirurgii artroskopowej, rekonstrukcjach więzadeł stawu kolanowego oraz stawu skokowego, chirurgii stopy, protezoplastyce stawu biodrowego i kolanowego, a także w leczeniu urazów sportowych.
Proszę wyjaśnić na czym polega artroskopia? Jakie są jej zalety?
Jest to małoinwazyjna metoda leczenia wnętrza stawów. Pozwala na zmniejszenie pooperacyjnych dolegliwości bólowych, skrócenie pobytu w szpitalu, zmniejszenie ryzyka powikłań i przede wszystkim dzięki powiększeniu obrazu stawu bardzo dokładne jego leczenie. Dzięki artroskopii możemy dotrzeć do każdego miejsca w stawie - niemożliwe do leczenia inaczej niż za pomocą dużych otwartych dojść chirurgicznych. Sama operacja wykonywana jest przez portale artroskopowe (punktowe nacięcia) i pozwala na wprowadzenie mikrokamery (2 - 4 mm) i narzędzi o podobnej średnicy. Wszystko odbywa się bezkrwawo i dzięki tak małym nacięciom dolegliwości pooperacyjne są związane tylko z leczeniem schorzenia, a nie z szerokimi dostępami, rozdzielaniem i przecinaniem tkanek, przez które dochodzi się do ogniska choroby. W CM Gamma specjalizuję się w leczeniu schorzeń i urazów kończyny dolnej. Jednym z najtrudniejszych, a zarazem częstych zabiegów, które wykonuję w Centrum Medycznym Gamma jest alloplastyka stawu biodrowego i kolanowego.
Alloplastyka biodra, czyli…?
Całkowita alloplastyka stawu biodrowego to zabieg polegający na wymianie uszkodzonych elementów stawu biodrowego, będących najczęściej skutkiem procesu zwyrodnieniowego. Staw biodrowy jest stawem kulistym, w którym głowa kości udowej osadzona jest w panewce. Powierzchnie obu tych struktur pokryte są gładką tkanką zwana chrząstką stawową. Choroba zwyrodnieniowa doprowadza do zużycia chrząstki, odsłaniając leżącą pod nią kość. Mówimy wtedy o „chorobie zwyrodnieniowej stawu biodrowego”. Choroba zwyrodnieniowa może powodować ból, deformację, czy ograniczenie zakresu ruchu. Podczas zabiegu całkowitej alloplastyki stawu biodrowego zamieniamy zużytą głowę i panewkę stawu biodrowego implantem. Nowoczesność w protezoplastyce stawów biodrowych czy kolanowych, jest w dużej mierze kwestią rodzaju użytych implantów. To ortopeda tłumaczy pacjentowi, jaki implant może być dla niego najlepszy i wspólnie podejmują podczas konsultacji decyzję o jego wyborze.
Co jest kluczowe, jeśli chodzi o jakość implantów?
Typ artykulacji, czyli połączenia kości udowej z miednicą, tj. miejsca, gdzie zachodzi ruch w stawie biodrowym. Im lepsza artykulacja (to połączenie) i bardziej gładki ruch, tym mniejsza ścieralność powierzchni kości. Miarą jakości implantu jest jego wytrzymałość, tzn. czas jaki będzie spełniał swoją funkcję w ciele pacjenta.
Ile wytrzymują najlepsze implanty?
Najlepsze połączenia wytrzymują do około 25 lat. Dzisiaj za najlepsze implanty uważa się wykonane z ceramiki i polietylenu utwardzanego. W CM Gamma stosujemy połączenie Verilast – naszym zdaniem najlepsze. Niewiele klinik w Polsce, jak na razie, oferuje takie połączenie swoim pacjentom. Verilast łączy wszystkie pozytywne cechy ceramiki i polietylenu. Jest elastyczne i co najważniejsze - daje małą ścieralność.
Którzy pacjenci wymagają wymiany stawu biodrowego?
Jest wiele scenariuszy. Najczęściej są to pacjenci, u których pojawiają się zmiany zwyrodnieniowe stawów biodrowych, a utrzymujący się stale dolegliwości bólowe, uniemożliwiają prawidłowe funkcjonowanie. Są to pierwotne zmiany zwyrodnieniowe, które występują począwszy od 40 roku życia. O tym czy ktoś będzie miał tego typu problem zdrowotny, czy też nie, decyduje genetyka. Zmiany zwyrodnieniowe w obrębie stawu biodrowego są niestety bardzo częstą przypadłością w naszym obszarze geograficznym.
A poza zmianami zwyrodnieniowymi? Jacy inni pacjenci wymagają pomocy chirurga ortopedy, jeśli chodzi o staw biodrowy czy kolanowy?
Drugą grupę pacjentów stanowią osoby ze zmianami pourazowymi w wyniku wypadków, w tym komunikacyjnych, upadków z wysokości, czy urazów podczas jazdy na nartach. Trzecia grupa – to pacjenci ze zmianami powstałymi w przebiegu dysplazji, czy złuszczenia głowy kości udowej.
Jak szybko pacjent po operacji wraca do zdrowia?
To zależy od jego stanu przed operacją i zakresu operacji. Od tego, czy operacja zostanie przeprowadzona w sposób delikatny, z niewielkim uszkodzeniem mięśni i powięzi torebki stawowej. Jeśli operacja jest wykonana precyzyjnie, z dużą dbałością, pacjent już po około 2-3 tygodniach od zabiegu może odstawić kule.
Czy potrzebna jest rehabilitacja?
Kluczem powrotu do sprawności po operacji jest dobrze zaplanowany i przeprowadzony proces rehabilitacji. W Centrum Medycznym Gamma chirurg spotyka się z rehabilitantem i ustalają, kiedy można Pacjenta zacząć rehabilitować, z jakim obciążeniem to robić i kiedy je zwiększyć. Wtedy mamy pewność, że rehabilitacja przebiegnie prawidłowo i Pacjent szybciej powróci do sprawności.
Czy z implantem można jeździć na nartach?
Można. O ile zastosuje się odpowiednio dobrej jakości implant. Protezoplastyka daje ogromne możliwości. Procedura ta, w tym szczególnie protezoplastyka stawu biodrowego, została uznana przez Światową Organizację Zdrowia WHO, za najlepszą procedurę medyczną w ogóle. Lepszą niż bypassy, operacje onkologiczne, guzów mózgu itd. Uznano ją za najbardziej poprawiającą jakość życia i wydłużającą życie. Dzięki protezoplastyce pacjenci CM Gamma stają się znowu aktywni i zmniejsza się u nich ryzyko chorób zakrzepowo-zatorowych. Zaczynają normalnie funkcjonować, wracają do pracy, żyją jak wcześniej. Ten zabieg przywraca pacjentów do normalnego funkcjonowania.