Zegar zagłady został stworzony przez naukowców skupionych wokół pisma „Bulletin of Atomic Scientists” w 1947 roku. Metaforycznie wskazuje on, jak daleko od zagłady nuklearnej jest ludzkość. Pomiary są aktualizowane co roku. Podczas konferencji 23 stycznia badacze stosunków międzynarodowych pod kątem m.in. zagrożenia nuklearnego poinformowali, że wskazówki powinny przesunięte na 100 sekund do północy.
– Dajemy wyraz temu, jak blisko od katastrofy znajduje się ludzkość – w sekundach, nie godzinach, ani nawet minutach – oświadczyła Rachel Bronson, która szefuje „Bulletin of Atomic Scientists”. Jak wskazała, czynnikami, które zdaniem badaczy wpływają na taką sytuację, są przede wszystkim zbrojenia nuklearne i zmiany klimatu – rok 2019 był najgorętszym w historii pomiarów. Naukowcy wskazują jednak także na nowe zagrożenia – takie jak cyberprzestępczosć czy fake newsy. – Środowisko informacyjne stało się skomplikowane i coraz trudniej odróżnić fakty od fikcji, co czyni wszystkie inne zagrożenia tym poważniejszymi – wskazała Bronson.
Złowieszcze tykanie
Doomsday Clock, symboliczny zegar odmierzający światowe zagrożenie jądrowe, zaprojektowała w 1947 r. na okładkę „The Bulletin of the Atomic Scientists” Martyl Langsdorf, żona fizyka pracującego przy Manhattan Project. W ciągu 55 lat zespół naukowców skupionych wokół czasopisma przesuwał wskazówki zegara w zależności od sytuacji międzynarodowej.
-
1949: 3 minuty do północy – ZSRR detonuje swoją pierwszą bombę atomową
-
1953: 2 minuty do północy – USA i ZSRR w odstępie dziewięciu miesięcy przeprowadzają próby jądrowe
-
1963: 12 minut do północy – USA i ZSRR podpisują traktat o częściowym zakazie prób z bronią jądrową
-
1968: 7 minut do północy – Francja i Chiny wchodzą w posiadanie broni jądrowej; wybuch wojny na Bliskim Wschodzie; wojna w Wietnamie; początek światowego wyścigu zbrojeń
-
1969: 10 minut do północy – Stany Zjednoczone ratyfikują układ o zakazie rozprzestrzeniania broni jądrowej
-
1972: 12 minut do północy – USA i ZSRR podpisują układ w sprawie ograniczenia zbrojeń strategicznych SALT I, układ ABM o ograniczeniu budowy systemów antyrakietowych; postęp w rozmowach o SALT II
-
1974: 9 minut do północy – impas w rozmowach w sprawie układu SALT II; Indie udoskonalają swoją broń jądrową
-
1981: 4 minuty do północy - główne mocarstwa kontynuują zbrojenia; fala terroryzmu, konflikt w Afganistanie, stan wojenny w Polsce, wojna w Afryce Południowej
-
1988: 6 minut do północy – USA i ZSRR podpisują układ o likwidacji rakiet średniego i krótkiego zasięgu, poprawiają się stosunki między mocarstwami
-
1990: 10 minut do północy – demokratyczne zmiany w Europie Wschodniej, obalenie komunizmu, koniec zimnej wojny
-
1991: 17 minut do północy – USA i ZSRR podpisują układ o redukcji strategicznych zbrojeń ofensywnych START
-
1995: 14 minut do północy – eskalacja zbrojeń, czarnorynkowy handel materiałami rozszczepialnymi w Rosji
-
1998: 9 minut do północy – Indie i Pakistan przeprowadzają próby z bronią jądrową, USA i Rosja nie osiągają porozumienia dotyczącego dalszej redukcji arsenału nuklearnego
-
2002: 7 minut do północy - niewielki postęp w redukcji arsenałów nuklearnych; USA wycofuje się z układu ABM: zamachy terrorystyczne, próby zdobycia broni biologicznej i jądrowej przez organizacje terrorystyczne
- 2007: 5 minut do północy – Korea Północna testuje broń jądrową, przypuszczalne ambicje nuklearne Iranu, odnowienie nacisku USA na przydatność wojskową broni nuklearnej, porażka we właściwym zabezpieczaniu materiałów nuklearnych, ciągła obecność 26000 sztuk broni nuklearnych w USA i Rosji[3]. Eksperci oceniają, że do zagrożeń dla cywilizacji dochodzi globalne ocieplenie.
- 2010: 6 minut do północy – Po raz pierwszy prezydent USA mówi o świecie wolnym od broni nuklearnej; światowa współpraca w celu redukcji arsenału broni nuklearnej; przyjęcie zmian mających na celu zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych.
- 2012: 5 minut do północy: Rozprzestrzenianie broni jądrowej oraz brak przeciwdziałania globalnym zmianom klimatu.
- 2015: 3 minuty do północy: Ciąg dalszy braku globalnej kontroli nad zapasami broni jądrowej, a także zwiększenie napięć między Stanami Zjednoczonymi a Rosją w związku z kryzysem ukraińskim[4].
- 2017: 2,5 minuty do północy: Wzrost zagrożenia bronią atomową (brak postępu w redukcji arsenału jądrowego Stanów Zjednoczonych i Rosji oraz wzrost napięcia w relacjach tych państw, przeprowadzenie podziemnych prób jądrowych przez Koreę Północną, wzrost napięcia pomiędzy Indiami i Pakistanem, a także niepokojące komentarze Donalda Trumpa w czasie kampanii prezydenckiej dotyczące proliferacji broni jądrowej), brak postępów w redukcji emisji gazów cieplarnianych (w tym zbyt mały postęp w rozwoju energetyki jądrowej, a także podważanie naukowego konsensusu w kwestii zmian klimatycznych przez Donalda Trumpa), niekontrolowany rozwój niektórych technologii, w tym możliwe wpływanie Rosji na wyniki wyborów prezydenckich w Stanach Zjednoczonych, wzrost retoryki nacjonalistycznej oraz lekceważenia wiedzy naukowej[5]
- 2018: 2 minuty do północy: Brak stosownych rozwiązań wobec narastającego ryzyka konfliktu nuklearnego i zmian klimatu. Tak jak w roku 1953, zegar jest teraz najbliżej północy.
- 2019: 2 minuty do północy: Ludzkość „jako coś normalnego zaczyna przyjmować bardzo niebezpieczny świat”. Zagrożenie nuklearne i klimatyczne.
Czytaj też:
Zdjęcie konającej siedmiolatki wstrząsnęło światem