Czy Polska jest producentem innowacyjnych leków?
- QUIZ

Jak tworzy się nowe leki i dlaczego trwa to nawet 20 lat, skąd się biorą pomysły na nowe leki, kto w Polsce pracuje nad mRNA i jakie właściwości ma srebrna łuska kawy: na te pytania odpowiadamy w czerwcowym cyklu „Polska nauka dla rozwoju medycyny i zdrowia Polaków”. Sprawdź, czy wiesz kto w Polsce rozpoczął produkcję insuliny i jakie substancje hamują proces starzenia się komórek.
Twój wynik:

1 / 10 Cukrzyca w latach 20 XX wieku była chorobą śmiertelną. Cierpiało na nią:

od 20 do 30% populacji
Od 10 do 20% populacji
Od 0,5 do 2% populacji

2 / 10 Kazimierz Funk jako pierwszy w Polsce rozpoczął:

Badania nad technologią mRNA
Produkcję insuliny
Badania nad procesem starzenia się komórek

3 / 10 Tomasz Spasowicz udoskonalił produkowaną w Polsce insulinę dzięki czemu zyskała ona przedłużone działanie hipoglikemiczne. Było to możliwe dzięki wykorzystaniu:

Protaminy z tzw. mleczka ryb łososiowatych, pstrągów i troci
Wieprzowych i wołowych trzustek
Małych ilości cynku

4 / 10 Czy naukowcy pracujący w Polsce mają dziś szansę przyczynić się do powstania innowacyjnych, oryginalnych leków?

Nie, bo w Polsce powstają głównie leki generyczne
Tak, ale tylko prowadząc badania podstawowe
Tak, wykonując badania podstawowe, pracując naukowo lub w przemyśle farmaceutycznym

5 / 10 Sprawdzenie, czy kandydat na lek nie powoduje potencjalnych działań niepożądanych, to w rozwoju leków etap:

Wczesnego odkrywania leku (earlny discovery)
Obniżania ryzyka (de-risking)
Wczesnej fazy rozwoju (early development)

6 / 10 Srebrna łuska kawy, przez wiele lat uznawana za odpad przy przerobie ziaren, dzięki badaniom prof. Fichny może zostać wykorzystana:

Jako działanie wspomagające dla osób z nieswoistymi chorobami zapalnymi jelit
W zahamowaniu procesu starzenia się komórek
W leczeniu cukrzycy

7 / 10 U osób z nieswoistymi chorobami zapalnymi jelit mleko:

Może powodować nasilenie objawów choroby
Zawiera substancję o działaniu przeciwzapalnym – laktoferynę
Odpowiedzi a) i b) są poprawne

8 / 10 Produkty żywieniowe zawierające antyoksydanty to tzw. nutraceutyki, które:

Hamują stan zapalny towarzyszący procesom starzenia się
Wspomagają osoby z cukrzycą dzięki obniżaniu poziomu insuliny we krwi
Są stosowane przeciwwirusowo

9 / 10 Jaki jest potencjał wykorzystania technologii mRNA, nad którą prowadzi prace zespół prof. Jacka Jemielitego?

Technologia ta może być wykorzystywana w szczepionkach
Technologię mRNA można wykorzystywać w szczepionkach przeciwwirusowych, ale też przeciwnowotworowych
Terapię te można wykorzystywać nie tylko w szczepionkach, ale też w leczeniu chorób rzadkich, a także w precyzyjnej modyfikacji genomu

10 / 10 Wynalazek zespołu prof. Jacka Jemielitego, polegający na tym, jak przy użyciu subtelnych modyfikacji chemicznych można stabilizować mRNA, dzięki czemu powstaje więcej terapeutycznego białka:

Nie został wykorzystany, ale prace doczekały się publikacji i były szeroko komentowane
Licencję kupiła forma BioNTech (ta sama, która stworzyła wspólnie z Pfizerem pierwszą szczepionkę antycovidową)
Interesują się nim polskie innowacyjne firmy farmaceutyczne