Na wtorkowej sesji Rady Praw Człowieka Organizacji Narodów Zjednoczonych (w skład której wchodzą przedstawiciele rządów państw członkowskich ONZ) kilka państw zachodnich, w tym Stany Zjednoczone, skrytykowało Polskę za niektóre zmiany wprowadzane w kraju. Spora część krytyki spadła na to, co dzieje się w polskim wymiarze prawa: wskazywano na potrzebę ochrony niezależności sądownictwa w Polsce, a także na zagwarantowanie „rządów prawa”. Oprócz tego RPC ONZ zaleciła Polsce podjąć działania, które przywróciłyby efektywne funkcjonowanie Trybunału Konstytucyjnego. Przedstawiciele zalecali też walkę z dyskryminacją w Polsce, rasizmem, czy nietolerancją. Wśród zaleceń znalazło się też zagwarantowanie wolności i niezależności mediom.
Część krajów skrytykowała też Polskę za restrykcyjne prawo aborcyjne i zaapelowała o przyznanie kobietom prawa do legalnej aborcji. Zwracano też uwagę na rosnącą ksenofobiczną atmosferę, która – według przedstawicieli ONZ – wpłynęła też na więcej przestępstw przeciwko cudzoziemcom. Sheila Leonard, reprezentująca USA przy Radzie Praw Człowieka ONZ, mówiła, że jej kraj jest zaniepokojony zwłaszcza niezależnością sądownictwa. Uwagi w stronę Polski kierował nawet Watykan, który zalecał, by Polska włączyła się w pomoc uchodźcom i azylantom.
Pochwały w stronę Polski kierowano natomiast za politykę socjalną prowadzoną przez obecny rząd, a także za zmiany w prawie, które stawiają na ochronę dzieci.
Odpowiedź Polski
Podsekretarz stanu w ministerstwie spraw zagranicznych, Renata Szczęch, która reprezentowała Polskę na forum RPC, odniosła się do wybranych inicjatyw Polski na rzecz ochrony grup szczególnie wrażliwych. W tym kontekście przywołała uchwałę w sprawie programu kompleksowego wsparcia dla rodzin „Za życiem” oraz program „Rodzina 500+”. – Program przyniósł zdecydowaną poprawę warunków materialnych rodzin, skutkującą zmniejszeniem liczby osób korzystających ze świadczeń pomocy społecznej i z pomocy w postaci dożywiania. Dzięki wprowadzeniu świadczenia wskaźnik zagrożenia ubóstwem relatywnym zmniejszył się o 4 punkty procentowe, a zagrożenie ubóstwem wśród dzieci do 17 roku życia zmalało o połowę – zaznaczyła wiceszefowa MSZ.
Powszechny Przegląd Okresowy
Podczas 27. sesji grupy roboczej ds. Powszechnego Przeglądu Okresowego (UPR) na forum Rady Praw Człowieka przeglądowi została poddana sytuacja praw człowieka w Polsce, Bahrajnie, Ekwadorze, Tunezji, Maroku, Indonezji, Finlandii, Wielkiej Brytanii, Brazylii, Filipinach, Algierii, Holandii i RPA. Był to już trzeci przegląd sytuacji praw człowieka w Polsce od czasu utworzenia mechanizmu UPR w 2006 roku. Mechanizm przeglądowy odbywa się cyklicznie i dotyczy wszystkich państw członkowskich ONZ.
Raport rządowy, przygotowany w związku z tegorocznym UPR, odnosi się do rekomendacji przekazanych przez państwa członkowskie ONZ w 2012 r. w ramach poprzedniego cyklu przeglądowego. Zainteresowane państwa miały możliwość przekazania rekomendacji mających na celu dalsze umocnienie sytuacji praw człowieka w Polsce.
Czym jest UPR?
UPR to mechanizm kontrolny utworzony na mocy rezolucji Zgromadzenia Ogólnego Organizacji Narodów Zjednoczonych 60/251 z 2006 r. Funkcjonuje w ramach Rady Praw Człowieka ONZ i ma na celu ocenę i monitoring wykonywania przez wszystkie państwa członkowskie ONZ zobowiązań międzynarodowych z zakresu praw człowieka. Podstawą przeglądu UPR są trzy dokumenty: raport krajowy przygotowywany przez rząd danego państwa, raport Biura Wysokiego Komisarza ds. Praw Człowieka, zawierający zestawienie informacji z raportów poszczególnych ciał traktatowych oraz raport organizacji pozarządowych.
Czytaj też:
Polska zostanie niestałym członkiem RB ONZ? „Mamy taką nadzieję, my dostarczamy bezpieczeństwo”