Na czele grupy 59 senatorów Kongresu USA stanęli Marco Rubio (starał się o nominację do fotelu prezydenckiego z ramienia Partii Republikańskiej w 2016 roku) oraz Tammy Baldwin z Partii Demokratycznej, a wśród sygnatariuszy są też takie nazwiska jak Chuck Schumer (przywódca mniejszości demokratycznej Senatu) czy John McCain (były kandydat na prezydenta). W liście skierowanym bezpośrednio do premiera Morawieckiego amerykańscy senatorowie opowiadają się za stanowiskiem WJRO (World Jewish Restitution Organization) z ubiegłego roku, krytycznym dla polskiego projektu ustawy reprywatyzacyjnej.
Amerykańskie ofiary Holokaustu
W wiadomości do polskiego premiera senatorowie wyrazili „zaniepokojenie” związane z ministerialnym projektem ustawy obejmującej kwestię odzyskiwania własności utraconej przez Żydów żyjących na terenie Polski w czasie Holokaustu. Zwracają uwagę na fakt, iż ustawa ta w obecnym kształcie miałaby niekorzystny wpływ na ofiary Holokaustu i ich spadkobierców, czyli także – jak podkreślają – na miliony obywateli USA. Senatorowie rozumieją, że Polska cierpiała podczas II wojny światowej, jednak w obliczu zagłady narodu żydowskiego zamierzają ubiegać się o „sprawiedliwość dla ofiar Holokaustu i ich potomków”. Czynią to w oparciu o Deklarację Terezińską, podpisaną przez Polskę w 2009 roku.
„Polska ostatnim dużym krajem europejskim, który.”..
„Jesteśmy rozczarowani, że Polska pozostaje jedynym dużym europejskim krajem, który nie przyjął odpowiedniej ustawy dotyczącej zwrotu lub wypłacenia odszkodowań za utraconą własność prywatną, ale mamy nadzieję, że to wkrótce ulegnie zmianie” – piszą senatorowie. Podkreślają, że zgodnie z projektem ustawy Ministerstwa Sprawiedliwości możliwość ubiegania się o utracone dobra byłaby właściwie niemożliwa. Jak piszą, godziłoby to w obywateli, których nie obejmowały powojenne porozumienia, takie jak na przykład to pomiędzy Polską i Stanami Zjednoczonymi.
Senatorowie „głęboko zaniepokojeni”
„Jesteśmy głęboko zaniepokojeni, że ustawa w jej obecnym brzmieniu będzie dyskryminowała praktycznie wszystkich amerykańskich ocalałych i ich potomków tylko dlatego, że nie są aktualnie obywatelami Polski i nie byli nimi w momencie, kiedy ich własność była nacjonalizowana” – czytamy dalej w liście. Dodają, że zaledwie roczne „okno” podczas którego spadkobiercy mają mieć możliwość ubiegania się o odszkodowania, to za krótki okres, zwłaszcza że projekt ustawy nie przewiduje prostego formularza, ani łatwego dostępu do archiwów.
Wspólne wartości
„Jako silni zwolennicy krytycznych i obopólnie korzystnych amerykańsko-polskich relacji wierzymy, że nasz sojusz zakorzeniony jest we wspólnych demokratycznych ideach, wliczając poszanowanie praworządności i zdolności do zapewnienia sprawiedliwości dla ofiar. Chcemy współpracować z Polskim Parlamentem, by uchwalić sprawiedliwą ustawę reprywatyzacyjną, która w pełni zrealizuje cele Deklaracji Terezińskiej i będzie dalej wzmacniać więź pomiędzy naszymi krajami” – podsumowano w liście.
Pod listem podpisali się senatorowie:
Marco Rubio (R-FL), Tammy Baldwin (D-WI) Charles Schumer (D-NY), Ted Cruz (R-TX), Benjamin L. Cardin (D-MD), John Cornyn (R-TX), Jack Reed (D-RI), John McCain (R-AZ), Bill Nelson (D-FL), Tom Cotton (R-AR), Michael Rounds (R-SD), Cory A. Booker (D-NJ), Cory Gardner (R-CO), Richard Blumenthal (D-CT), Chuck Grassley (R-IA), Christopher A. Coons (D-DE), John Hoeven (R-ND), Edward J. Markey (D-MA), Rob Portman (R-OH), Ron Wyden (D-OR), John Boozman (R-AR), Kirsten Gillibrand (D-NY), Steve Daines (R-MT), Dianne Feinstein (D-CA), Pat Roberts (R-KS), Catherine Cortez Masto (D-NV), David A. Perdue (R-GA), Maria Cantwell (D-WA), Thom Tillis (R-NC), Gary Peters (D-MI), Jerry Moran (R-KS), Elizabeth Warren (D-MA), Roger F. Wicker (R-MS), Joe Manchin III (D-WV), Susan M. Collins (R-ME), Chris Van Hollen (D-MD), Todd Young (R-IN), Amy Klobuchar (D-MN), Tim Scott (R-SC), Margaret Wood Hassan (D-NH), Ben Sasse (R-NE), Thomas R. Carper (D-DE), Johnny Isakson (R-GA), Robert P. Casey (D-PA), Mike Lee (R-UT), Sheldon Whitehouse (D-RI), James Lankford (R-OK), Doug Jones (D-AL), James M. Inhofe (R-OK), Michael F. Bennet (D-CO), John Kennedy (R-LA), Tina Smith (D-MN), Dean Heller (R-NV), Debbie Stabenow (D-MI), Lindsey Graham (R-SC), Mark R. Warner (D-VA), Heidi Heitkamp (D-ND) i Bob Menendez (D-NJ).
Czytaj też:
PiS może wycofać się z ustawy reprywatyzacyjnej. To konsekwencja konfliktu z Izraelem?