W przyjętej 12 października 2018 roku bez głosów sprzeciwu rezolucji, Zgromadzenie Parlamentarne RE wezwało organy ścigania obu państw do pełnej współpracy przy ustalaniu ewentualnej odpowiedzialności karnej, w tym do szybkiego udostępniania wszelkich dowodów na wniosek drugiej strony.
Rezolucja wskazuje, że zwrot wraku powinien nastąpić przy zachowaniu bliskiej współpracy z polskimi ekspertami i w sposób, który zapobiegnie dalszej degradacji materiałów dowodowych w prowadzonym śledztwie. Rosja została także wezwana by do czasu zwrotu, wrak został zabezpieczony w sposób uzgodniony z polskimi ekspertami. Zgodnie z przyjętą rezolucją, przedłużające się przetrzymywanie wraku Tu-154M na terytorium Federacji Rosyjskiej jest pozbawione podstaw prawnych oraz nie znajduje racjonalnego i praktycznego uzasadnienia.
Zgodnie z przyjętą rezolucją, Rosja powinna powstrzymać się od jakichkolwiek dalszych działań, które mogłyby być postrzegane jako bezczeszczenie miejsca katastrofy, mającego dla wielu Polaków duże znaczenie emocjonalne. Rezolucja przypomina, iż w katastrofie pod Smoleńskiem zginęły najważniejsze osoby w Państwie Polskim, które udawały się do Katynia, na miejsce obchodów rocznicy masakry polskich patriotów przez tajną policję Stalina.
Zwrot wraku niemożliwy?
W swoim stanowisku, Zgromadzenie Parlamentarne odrzuciło wysuwany przez Rosję argument, że zwrot wraku samolotu nie jest możliwy, gdyż musi on pozostać na terytorium Federacji Rosyjskiej, dopóki właściwe organy tego państwa nie zakończą śledztwa w sprawie katastrofy. Prowadzone przez władze rosyjskie postępowanie karne nie może usprawiedliwiać przetrzymywania wraku samolotu należącego do Rzeczypospolitej Polskiej, a sam fakt przetrzymywania wraku przez tak długi okres uznano za nadużycie.
Termin: 12 miesięcy
Zgromadzenie Parlamentarne wezwało także Polskę i Rosję do pełnej współpracy w ustaleniu ewentualnej odpowiedzialności karnej dotyczącej katastrofy, w tym poprzez niezwłoczne udostępnienie drugiej stronie wszelkich materiałów dowodowych. W celu sprawnego monitorowania implementacji przyjętej rezolucji, wezwano Rosję i Polskę do poddania się procedurze mediacji. Ponadto w ciągu 12 miesięcy powinien zostać przedłożony Zgromadzeniu raport z wykonania rezolucji.
Gattolin: To otwarta rana w polskim społeczeństwie
W toku debaty na forum ZPRE, wszyscy parlamentarzyści podkreślali potrzebę niezwłocznego zwrotu wraku samolotu, tzw. czarnych skrzynek i innych materialnych szczątków z miejsca katastrofy. Pos. A. Mularczyk wskazał, że „przetrzymywanie wraku stanowi jawne pogwałcenie zasad prawa międzynarodowego”. Z kolei pos. A. Gattolin (FR) wskazał, że „przetrzymywanie wraku jest nadużyciem prawa i jest otwartą raną w polskim społeczeństwie. Katastrofa nie może być wykorzystywana do celów politycznych”. W. Ariev (Ukraina) – wskazał, iż „debata w ZPRE powinna pobudzić dyskusję także na innych forach międzynarodowych”.
MSZ: To jednoznaczny sygnał
Jak podkreśla polskie MSZ, "przyjęcie rezolucji przez Zgromadzenie Parlamentarne Rady Europy stanowi jednoznaczny sygnał dla strony rosyjskiej o krytycznym stanowisku społeczności międzynarodowej wobec bezprawnego i przedłużającego się przetrzymywania polskiej własności". Resort liczy, że „skłoni to stronę rosyjską do podjęcia rzeczywistych działań na rzecz niezwłocznego zwrotu wraku polskiego samolotu”.
Zgromadzenie Parlamentarne Rady Europy
Zgromadzenie Parlamentarne (Parliamentary Assembly) to jeden z dwóch głównych organów statutowych Rady Europy. Zasiada w nim 648 przedstawicieli parlamentów krajowych (324 członków oraz taka sama liczba ich zastępców), a liczba delegatów zależna jest od liczby mieszkańców państwa.
Zadania ZP Rady Europy
-
Zgromadzenie Parlamentarne monitoruje stan przestrzegania przez państwa członkowskie ich zobowiązań. Przeprowadza wizyty terenowe służące przygotowaniu raportów. Na zaproszenie państw monitoruje przebieg wyborów.
-
Zgromadzenie Parlamentarne posiada ważne kompetencje w zakresie wyborów w Radzie Europy. Wybiera m.in. sędziów Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, Komisarza Praw Człowieka oraz Sekretarza Generalnego Rady Europy, jego zastępcę oraz Sekretarza Generalnego Zgromadzenia Parlamentarnego.
-
Opinia Zgromadzenia Parlamentarnego jest niezbędna dla przyjęcia przez Radę Europy nowych konwencji. Zalecenia ZPRE były też impulsem do podjęcia przez Komitet Ministrów prac nad wieloma nowymi konwencjami RE.
-
Współpracuje z Parlamentem Europejskim, Zgromadzeniem Parlamentarnym OBWE i innymi instytucjami w celu wzmocnienia wpływu parlamentarzystów na sprawy europejskie.
-
Przyznając specjalne statusy (np. gościa specjalnego lub partnera dla demokracji), Zgromadzenie Parlamentarne współpracuje z niektórymi parlamentami państw spoza Rady Europy.
- ZPRE ma także szczególną rolę w procesie przystępowania nowych państw do RE: opiniuje ich kandydatury, a następnie prowadzi szczególny monitoring post-akcesyjny wypełniania zobowiązań członkowskich przez nowe państwa członkowskie.
Czytaj też:
Kornel Morawiecki o wraku tupolewa: Nie róbmy z tego narodowej relikwii