Już w lipcu państwa członkowskie porozumiały się na temat funduszu odbudowy gospodarki oraz budżetu UE na lata 2021-2027. Na ten pierwszy mają zostać przeznaczone środki w wysokości ponad 750 miliardów euro. Z kolei wartość unijnego budżetu wyniesie ponad bilion euro. Początkowo mówiono, że do Polski trai nawet 160 mln euro – 94 mln to miały być środki przyznane w ramach budżetu, natomiast pozostałe ponad 65 z tzw. unijnego Planu Marshalla.
Jak się jednak okazuje, kwota ta może być mniejsza. – Trudno będzie Polsce negocjować z takiego punktu widzenia, że my jako państwo – w cudzysłowie – "praworządne", nie chcemy tego powiązania. Ale właściwie, dlaczego byśmy tego nie chcieli? Bo mamy problem z praworządnością. I argumentacja się zamyka – mówił Artur Nowak-Far, były wiceszef MSZ.
Budżet UE a praworządność
Wbrew wcześniejszym sugestiom, możliwość powiązania wypłaty środków z budżetu UE z praworządnością jest coraz bardziej realna. W czwartek 5 listopada Sebastian Fischer, rzecznik niemieckiej prezydencji w Unii Europejskiej przekazał, że przedstawiciele PE i państw członkowskich UE zawarli wstępne porozumienie w sprawie mechanizmu dotyczącego warunkowości i praworządności w unijnym budżecie. Wstępne porozumienie to ważny krok naprzód dla Unii Europejskiej i najważniejszy kamień milowy w toczących się negocjacjach w sprawie pakietu unijnego budżetu. Następny krok: Parlament Europejski i Rada UE muszą finalnie zatwierdzić porozumienie – podkreślił Fischer.
– To ważny kamień milowy w naszych staraniach o sfinalizowanie kolejnego długoterminowego budżetu UE i pakietu naprawczego. Nowy mechanizm warunkowości wzmocni ochronę budżetu UE w przypadku, gdy naruszenie zasad praworządności prowadzi do niewłaściwego wykorzystania funduszy UE – dodał niemiecki ambasador przy UE Michael Clauss.
Co zawiera porozumienie?
Główny negocjator porozumienia ze strony PE Petri Sarvamaa przekazał, że w porozumieniu zapewniono, iż wykorzystanie unijnych środków będzie zależne od przestrzegania zasad praworządności i posiadania niezależnego sądownictwa. Ponadto, UE będzie mogła wstrzymać wypłatę środków finansowych, jeśli dojdzie do złamania zasad praworządności bądź unijne instytucje będą miały dowód na to, że finanse UE są zagrożone.
Czytaj też:
Unijna procedura przeciwko Polsce. „Podejmujemy następny krok”