Lewaszowo to wypoczynkowe osiedle w północnej części Petersburga.
Kto spoczywa na cmentarzu w Lewaszowie?
Na osiedlu znajduje się cmentarz, gdzie spoczywają ofiary stalinizmu. Zostały one wymordowane przez radziecką bezpiekę w ówczesnym Leningradzie w latach 1937-1953.
W masowych mogiłach pogrzebano dziesiątki tysięcy osób różnych narodowości, z czego ok. 2 tys. Polaków.
Warto dodać, że nasi rodacy zostali wymordowani w ramach tzw. Operacji Polskiej, która w latach 1937-1938 pochłonęła na terenie całego Związku Radzieckiego życie ok. 111 tys. osób.
Pomnik upamiętniający wymordowanych Polaków
Niedługo po rozpadzie Związku Radzieckiego, tj. w 1993 r., na terenie nekropolii ustawiono dwa pomniki upamiętniające ofiary – prawosławny oraz polski-katolicki. W kolejnych latach pojawiły się pomniki upamiętniające kolejne narodowości.
Polski pomnik miał formę kamiennego krzyża opartego o głaz, na którym wyryto napis „Przebaczamy i prosimy o wybaczenie” w językach polskich i rosyjskim. W 1998 r. monument został rozbudowany.
Obok krzyża i głazu ustawiono podłużny blok kamienny z naszym godłem i – również dwujęzycznym – napisem „Pamięci Polaków – ofiar masowych represji rozstrzelanych w latach 1937–1938. Rodacy”.
Polski pomnik zniknął w niejasnych okolicznościach
W niedzielę, 23 lipca, rosyjski historyk Anatolij Razumow zaalarmował, że polski pomnik na cmentarzu w Lewaszowie został zdemontowany. Razumow jest szefem grupy „Zwrócone Imiona”, zajmującej się ustalaniem nazwisk ofiar stalinowskich zbrodni.
Nie wiadomo, kto i kiedy usunął polski monument. Administracje nekropolii twierdzi, że nic jej na ten temat nie wiadomo. W związku z tym Razumow zażądał wyjaśnień od gubernatora Petersburga Aleksandra Biegłowa.
Konsul RP zapowiedział interwencję ws. pomnika
Interwencję w sprawie zniknięcia pomnika zapowiedział również polski konsul generalny w Petersburgu Grzegorz Ślubowski.
– Jutro [tj. w poniedziałek, 24 lipca – red.] będziemy składać notę w tej sprawie do rosyjskiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych – oświadczył Ślubowski w rozmowie z białoruską telewizją Biełsat.
Rosja walczy z pomnikami ofiar
Niestety, to nie pierwsza tego typu sytuacja. W maju informowaliśmy o usunięciu kolejnego pomnika polskich ofiar stalinowskiego terroru, który znajdował się w miejscowości Piwowaricha pod Irkuckiem.
Biełsat uzupełnia, że na cmentarzu w Lewaszowie znajduje się także pomnik upamiętniający ukraińskie ofiary, który jest obecnie zasłonięty.
W lutym monument został ocenzurowany – z napisu „Wieczna pamięć Ukraińcom, którzy zostali niewinnie zabici” został usunięty ostatni fragment.
Czytaj też:
Rosjanie usunęli pomnik polskich ofiar represji. Zareagował ambasador RPCzytaj też:
Incydent w Moskwie. Mężczyzna chciał podpalić mauzoleum Lenina