Czerwona Księga Gatunków Zagrożonych klasyfikuje gatunek Ambystoma mexicanum na liście krytycznie zagrożonych o najwyższej kategorii ryzyka. Według ostatnich obserwacji w przyrodzie występuje jedynie 700–1200 osobników. Żyją w kilku różnych miejscach jeziora Xochimilco.
Główne zagrożenia dla aksolotli to degradacja siedlisk, zanieczyszczenie wód oraz wprowadzenie obcych gatunków, takich jak ryby tilapia i karp, które konkurują z aksolotlami o pożywienie oraz atakują ich jaja i młode osobniki.
Aksolotl meksykański. Cud natury
Aksolotl meksykański (Ambystoma mexicanum) to niezwykły płaz ogoniasty, który od wieków fascynuje zarówno naukowców, jak i miłośników przyrody. Jego unikalne cechy biologiczne, takie jak zdolność do regeneracji utraconych części ciała oraz zjawisko neotenii, czynią go jednym z najbardziej interesujących stworzeń na naszej planecie.
Naturalne siedlisko i zagrożenia
Aksolotle są endemitami występującymi wyłącznie w jeziorze Xochimilco w Meksyku. Niegdyś zamieszkiwały również jezioro Chalco, jednak zostało ono niemal całkowicie osuszone, co drastycznie ograniczyło ich naturalne siedliska.
Obecnie jezioro Xochimilco i jego system kanałów są ostatnim bastionem dla dzikich populacji tych płazów.
Niestety, te obszary są poważnie zagrożone zniszczeniem z powodu urbanizacji, zanieczyszczenia wód oraz wprowadzenia obcych gatunków ryb, takich jak tilapia i karp, które konkurują z aksolotlami o pożywienie oraz zagrażają ich jajom i młodym osobnikom.
Neotenia. Wieczna młodość aksolotla
Aksolotle nigdy nie wyrastają z fazy larwalnej, co jest zjawiskiem znanym jako neotenia. Oznacza to, że zachowują cechy larwalne przez całe życie, takie jak zewnętrzne skrzela i wodny tryb życia, jednocześnie osiągając dojrzałość płciową i zdolność do rozmnażania.
W wyniku przeobrażenia u aksolotlów następują zmiany w budowie ciała – częściowo zanikają skrzela i płetwa ogonowa.
Larwa zaczyna coraz częściej pobierać i oddychać powietrzem atmosferycznym. Po zakończeniu metamorfozy ogon staje się zaokrąglony.
W końcowej fazie przeobrażenia następuje coraz częstsze zrzucanie nabłonka z całej powierzchni ciała. To unikalne zjawisko jest przedmiotem licznych badań, które mają na celu zrozumienie mechanizmów regulujących rozwój i dojrzewanie organizmów.
Aksolotl w kulturze i mitologii
Nazwa „aksolotl” pochodzi od azteckiego boga ognia i błyskawic Xolotla, który według legendy przemienił się w tego płaza, aby uniknąć złożenia w ofierze. W kulturze azteckiej aksolotl był symbolem bezruchu i strachu przed zmianą, wieku młodzieńczego i seksualności.
Mitologia aztecka głosi, iż bóg Xólotl, nie chcąc zostać złożonym w ofierze bogu Słońca, przeobraził się w aksolotla i ukrywał na dnie jeziora Texcoco.
Czytaj też:
Ta wioska nad Bałtykiem niedawno „urosła”. Nawet w sezonie nie będzie tu tłumówCzytaj też:
4000 lat temu biurokracja już istniała. Tabliczki z Girsu to pierwsze arkusze kalkulacyjne