Literacka nagroda Nobla dla Herty Mueller

- To niesamowicie precyzyjna, ostra, ale jednocześnie wyjątkowo poetycka proza. (...) Byłem pewny, że Mueller dostanie tę nagrodę, nawet jeśli nie w tym roku, to kiedyś na pewno. To wielka literatura, bez dwóch zdań - uważa Stasiuk. - Mueller jest niesamowita w swoim opisywaniu świata, jest po prostu bezlitosna - ocenił Stasiuk.

Pisarz docenia też - jak powiedział - odwagę pisarki, która niejednokrotnie "opisując zło tego świata", ściągała na siebie ataki np. rumuńskich Niemców za kalanie "rodzinnego gniazda". - Mueller do tej pory zbiera baty i pokutuje za odwagę - powiedział Stasiuk. Muller obecnie mieszka w Berlinie, gdzie wykłada na  Wolnym Uniwersytecie Berlina. Studiowała germanistykę i literaturę rumuńską na  uniwersytecie w  Timişoarze. W czasie studiów należała do literackiej Aktionsgruppe Banat, gdzie poznała przyszłego męża Richarda Wagnera.

Muller udzieliła wywiadu w 2004 roku "Tygodnikowi Powszechnemu". - Chciałabym wiedzieć, na czym polegała siła przyciągania nazizmu, skoro mój własny ojciec znalazł się w NSDAP - mówiła wówczas. O swojej twórczości, w której opisuje własne doświadczenia, powiedziała, że właśnie taki rodzaj światowej literatury jest jej najbliższy. - Oczywiście są autorzy, którzy opisują to, co przeżyli, ze świadomością, że chcą zaświadczyć o pewnej historii. Interesuje ten rodzaj literatury. Wiele czytam o narodowym socjalizmie. Już pod koniec lat 60. ten temat stał się ważny dla mojego pokolenia. - Nie mam jednak ambicji, żeby dawać czemuś świadectwo. Moje książki są nim w takim samym stopniu, jak wszystkie inne dzieła literatury. Ja po prostu nie potrafię pisać inaczej – powiedziała  Mueller.

 

 

Literacka nagroda Nobla przyznawana jest od 108 lat. Kandydatów do niej zgłaszają poprzedni laureaci, członkowie podobnych akademii w innych państwach, profesorowie literatury i historii literatury z uczelni akademickich, przewodniczący związków pisarzy, PEN-klubów z całego świata oraz sami członkowie Szwedzkiej Akademii. Akademię Szwedzką, na wzór Akademii Francuskiej, założył król Gustaw III w 1786 r. Liczy ona 18 członków. W skład Akademii wchodzą pisarze, poeci, filolodzy i językoznawcy. Jej statutowym zadaniem jest opracowywanie wielkiego słownika języka szwedzkiego, ukończenie tego dzieła planuje się dopiero na rok 2020. Akademicy organizują też konferencje, przyznają nagrody i stypendia, wydają monografie szwedzkich pisarzy.

Czterokrotnie wyróżniono nią dwie osoby jednocześnie, a siedem razy w ogóle nie wyłoniono laureata. Wśród nagrodzonych znalazło się zaledwie 11 kobiet. Najczęściej Nobla dostawali pisarze i poeci z obszaru języka angielskiego - 22 razy. Ustępują im liczebnością Skandynawowie (nagrodzeni 14 razy) oraz twórcy francuskojęzyczni, których na liście noblistów jest 13. Dwanaście razy odbierał Nobla literat niemieckojęzyczny. Kolejna grupa laureatów nagrody Nobla to Słowianie (11), w tym czwórka Polaków oraz czwórka Rosjan, jeden Jugosłowianin i jeden Czech. Listy nagrodzonych Słowian dopełnia Josif Brodski, piszący zarówno po rosyjsku, jak i angielsku (nagrodę otrzymał jako obywatel USA).