Były premier Belgii został wybrany na stanowisko przewodniczącego Rady Europejskiej w listopadzie 2009 roku. Funkcję tę objął 1 stycznia 2010 r. Zgodnie z postanowieniami Traktatu Lizbońskiego, który ustanowił tę funkcję, mandat przewodniczącego UE trwa dwa i pół roku i może być odnowiony tylko jeden raz. Szef Rady przewodzi m.in. spotkaniom szefów państw i rządów krajów UE, wspomaga osiąganie "spójności i konsensusu" w Radzie Europejskiej i zapewnia, wraz z wysokim przedstawicielem ds. unijnej dyplomacji, reprezentację UE na zewnątrz.
W sierpniu prezydent Francji Nicolas Sarkozy wraz z niemiecką kanclerz Angelą Merkel zaproponowali, by Van Rompuy przewodniczył także regularnym szczytom strefy euro w ramach tzw. rządu gospodarczego. Propozycja sformalizowania tych szczytów była jednym z elementów francusko-niemieckiego pomysłu na zarządzanie gospodarcze strefą euro. Miałyby się one odbywać dwa razy w roku lub częściej, gdyby wymagała tego sytuacja.
Van Rompuy dość przychylnie odniósł się do tej propozycji, mówiąc, że nowa funkcja nie ograniczyłaby się wyłącznie do organizacji spotkań dwa razy w roku, ale że przewodziłby on zupełnie nowej strukturze. - To jest dużo więcej niż zwoływanie szczytów europejskich - powiedział Van Rompuy, dodając, że zadaniem nowej struktury byłoby wypracowywanie nowych wytycznych.pap, ps