"Nic nie jest w stanie pani powstrzymać, jest pani w ciągłym ruchu, gotowa pomagać nawet tam, gdzie nikt się pani nie spodziewa" - powiedział podczas uroczystości ambasador Francji w Polsce.
"Czuję się trochę skonfundowana, bo to wspaniałe odznaczenie otrzymuję za coś bardzo dziwnego. Po pierwsze Francja uratowała mi życie (...) Po drugie, dzięki Francji odkryłam moją pasję życiową - pomoc humanitarną (...) To wszystko dała mi Francja, a dziś najważniejsze odznaczenie. Rozumiecie państwo moją konfuzję" - powiedziała Ochojska, odbierając Order.
Dodała, że to odznaczenie traktuje jako wyróżnienie dla wszystkich pracowników PAH.
Naczelną zasadą Polskiej Akcji Humanitarnej jest uczynić świat lepszym przez zmniejszanie cierpienia i niesienie wartości humanitarnych. Jej założycielka i szefowa Janina Ochojska podkreśla, że chodzi nie tylko o doraźną pomoc, ale i nauczanie ludzi, którzy znaleźli się w tragicznej sytuacji, jak radzić sobie samemu.
W dzieciństwie zachorowała na polio. Choroba spowodowała, że przeszła wiele operacji, na jedną z nich - już w 1984 r. pojechała do Francji. Tam zetknęła się z fundacją EquiLibre zajmującą się pomocą humanitarną dla Polski. Początkowo pracowała w niej jako wolontariuszka i tłumaczka, później zajmowała się koordynacją przyjazdów konwojów do Polski.
W 1989 z inicjatywy Ochojskiej powstała polska Fundacja EquiLibre, której celem nadal była pomoc polskiemu społeczeństwu, ale przy pomocy środków pozyskanych w Polsce.
W 1994 r. powstała Polska Akcja Humanitarna. Założone w Warszawie biuro zajmowało się pomocą humanitarną dla Bośni. Wraz z poszerzaniem działalności oddziały PAH powstawały w kolejnych miastach: Łodzi, Toruniu, Krakowie. Jednocześnie polska EquiLibre, z siedzibą w Krakowie, istnieje nadal i kontynuuje działalność.
Dzisiaj PAH działa w wielu różnorodnych formach. Pomaga ludziom w kraju i za granicą. Niesie pomoc długofalową, a także doraźną ofiarom konfliktów zbrojnych i katastrof naturalnych w trakcie lub zaraz po zakończeniu wydarzeń. W sierpniu 1999 r., kiedy w Turcji nastąpiło największe od 20 lat trzęsienie ziemi (zginęło 18 tys. ludzi), PAH w pierwszym tygodniu katastrofy pomagała w poszukiwaniu zaginionych pod gruzami ofiar. Oprócz ratowników organizacja wysłała do Turcji konwoje z pomocą.
Po zakończeniu działań wojennych w Iraku, PAH była pierwszą polską organizacją, która dotarła z pomocą dla Irakijczyków. Od połowy lipca br. działa w tym kraju stała misja PAH. Pracownicy prowadzą programy pomocy dla szkół i pomocy dla dzieci w irackich miejscowościach. Pod koniec sierpnia organizacja wysłała tam konwój z pomocą humanitarną. Wysyłanie konwojów stało się charakterystyczną cechą działalności PAH.
W ciągu 10 lat jej funkcjonowania organizacja wysłała pomoc do 19 krajów świata, w tym m.in. krajów byłej Jugosławii oraz Czeczenii, Inguszetii, Ukrainy, Afganistanu, Iraku, Iranu, Mozambiku, Indii, Rumunii, Turcji.
Wartość pomocy, którą zorganizowała Polska Akcja Humanitarna w ciągu 10 lat, szacowana jest na ponad 20 mln dolarów.
Stałe misje Akcji znajdują się w Czeczenii, Afganistanie, Iraku. Ich pracownicy nie tylko zajmują się pomocą humanitarną, ale też nauką tamtejszych społeczności działania na rzecz odbudowy społeczeństwa obywatelskiego. W Afganistanie dzięki PAH odbudowano średnią szkołę muzyczno-plastyczną w Kabulu. Pieniądze zostały zebrane w akcji, która odbywała się Polsce "Złotówka dla dzieci w Afganistanie".
W Polsce PAH pomaga m.in. dzieciom, prowadząc od 1996 r. program "Pajacyk", z którego środki są przeznaczone na dożywianie dzieci w szkołach na terenach o wysokim stopniu bezrobocia. W roku szkolnym 2003/2004 PAH dożywia ponad 2500 dzieci w 63 placówkach w 13 województwach. Od chwili uruchomienia programu zebrała na ten cel blisko 18 mln zł.
Organizacja od kilku lat prowadzi też program pomocy dzieciom uchodźców w Polsce; prowadzi w Toruniu i w Łodzi świetlice środowiskowe. PAH zawsze angażuje się także w pomoc doraźną w przypadku katastrof czy klęsk żywiołowych w kraju. Kiedy w lipcu 2001 r. sześć województw Polski nawiedziła powódź, PAH zebrała dla powodzian prawie 7 mln zł. Do 2002 r. trwała zainicjowana przez organizację akcja pomocy 346 rodzinom. Dzięki temu wybudowano i oddano do użytku 40 domów lub mieszkań, wyremontowano 89 mieszkań.
Janina Ochojska ukończyła astronomię na Uniwersytecie w Toruniu, od siedmiu lat jest mężatką, jej mężem jest dziennikarz "Tygodnia Powszechnego". Mieszkają razem w Krakowie, ich pasją jest m.in. układanie puzzli z malarstwem klasycznym, muzyka barokowa, włoska kuchnia. Jej ulubioną książką jest "Czarodziejska góra" Tomasza Manna.
Szefowa PAH jest laureatką wielu nagród, m.in. Nagrody Wolności im. Jana Karskiego i Europejskiej Niemieckiej Nagrody Kultury. Otrzymała też liczne tytuły m.in. Międzynarodowego Humanisty Roku i Kobiety Europy.
em, pap