W Muzeum Narodowym dostępne są obrazy z serii „Łukaszowcy” – o tematyce historycznej autorstwa tzw. Bractwa św. Łukasza. W 1938 zamówił je polski rząd w celu zobrazowania wybranych dokonań naszego narodu.
- To całe zamówienie było przeznaczone do wyposażenia polskiego Pawilonu na Wystawie Światowej w Nowym Jorku, która została otwarta w 1939 r. Niestety, wojna spowodowała, że te obrazy nigdy nie powróciły do Polski. Znalazły się w Syracuse, w Le Moyne College – wyjaśnił Gliński.
Przez kolejne 83 lata Polska nie mogła odzyskać tych obrazów. Udało się to dopiero w 2022 roku, a zwieńczeniem tego sucesu jest specjalna wystawa przygotowana przez Muzeum Historii Polski we współpracy z Muzeum Narodowym w Warszawie. Nosi nazwę „Łukaszowcy. Wielki powrót” i została otwarta 29 września 2022 r.
Ekspozycja, składa się z cyklu 7 obrazów Bractwa św. Łukasza:
- „Spotkanie Bolesława Chrobrego z Ottonem III u grobu św. Wojciecha (1000)”,
- „Przyjęcie chrześcijaństwa przez Litwę (1386)”,
- „Nadanie przywileju jedleńsko-krakowskiego (1430)”,
- „Unia Lubelska (1569)”,
- „Uchwalenie konfederacji warszawskiej o wolności religijnej (1573)”,
- „Odsiecz Wiednia (1683)”,
- „Konstytucja 3 Maja (1791)”.
...oraz 4 makat według projektu Mieczysława Szymańskiego, które opiewają sukcesy militarne i potęgę Rzeczpospolitej Obojga Narodów za czasów króla Jana III Sobieskiego:
• „Alegoria zwycięstwa”,
• „Król z cesarzem Leopoldem po zwycięstwie wiedeńskim”,
• „Król z Marysieńką w otoczeniu dam dworu”,
• „Anioł”.
Wystawa będzie otwarta dla zwiedzających do 11 listopada.