Genetycy podarują nam wkrótce trzecie zęby
Odpowiedzialny za wyrastanie zębów u człowieka gen PAX 9 zidentyfikowali naukowcy z Bayor College of Medicine w Bostonie. W Guy Hospital King’s College w Londynie dzięki eksperymentom genetycznym doprowadzono do wyrośnięcia trzonowców w miejscu siekaczy, na razie u myszy. Badacze z Uniwersytetu Stanu Floryda testują szczepionkę ze zmodyfikowanego genetycznie tytoniu, która przez całe życie ma chronić zęby przed próchnicą. Inni naukowcy amerykańscy na 294 osobach sprawdzają skuteczność preparatu unieszkodliwiającego bakterie odpowiedzialne za rozwój paradontozy. Wiele wskazuje na to, że niebawem większość stomatologów będzie musiała poszukać sobie innej pracy.
Zęby trzecie, czwarte i piąte?
Już niedługo będzie można wyhodować trzecie zęby na dwa sposoby. Paul Sharpe z Guy Hospital King’s College w Londynie zidentyfikował u myszy dwanaście genów odpowiedzialnych za wyrastanie zębów i zmienił je tak, że gryzoniom na miejscu siekaczy wyrosły trzonowce. Badacze z Uniwersytetu Stanu Teksas pracują z kolei nad hodowlą zębów w laboratorium. Do wyhodowania naturalnego zęba gryzonia naukowcy użyli materiału genetycznego z mysiego embrionu. Powiodły się też eksperymenty wszczepienia myszom wyhodowanych w laboratorium zębów. Prof. Mary MacDougall jest przekonana, że również u ludzi brakujące trzonowce będzie można zastąpić zębami wyhodowanymi w laboratorium.
"Dr Rena D’Souza z Bayor College of Medicine w Bostonie znalazła w kodzie genetycznym człowieka gen (PAX 9) odpowiedzialny za wyrastanie i rozwój zęba" - czytamy w komunikacie amerykańskiego Narodowego Stowarzyszenia Dentystów Laboratoryjnych (National Association of Dental Labolatories). Studentka dr D’Souzy rozpoznała nietypowy wzór uzębienia u jednej z teksaskich rodzin. U 21 z 43 członków tej rodziny nie wyrastały ani mleczne, ani stałe zęby trzonowe. O swoim odkryciu powiadomiła dr D’Souzę. Naukowcy porównali kod genetyczny poszczególnych członków tej rodziny z genami człowieka o normalnym uzębieniu. W jednym z miejsc łańcucha DNA wykryto mutację. Tam znajdował się gen PAX 9.
Pożegnanie z próchnicą
Genetyka daje także możliwość leczenia najpopularniejszych chorób zębów, czyli próchnicy i paradontozy - dowiedli naukowcy z Uniwersytetu Stanu Floryda. Dotychczas używane preparaty do lakierowania zębów zostaną zastąpione najpóźniej za trzy lata preparatami zawierającymi zmutowane genetycznie bakterie. Dr Jeffrey Hillman z Uniwersytetu Stanu Floryda odkrył drobnoustroje zdolne unieszkodliwić bakterie Streptococcus mutans, odpowiedzialne za 95 proc. przypadków próchnicy.
W Guy Hospital King’s College w Londynie - jak donosi Nature Medicine - przygotowano szczepionkę przeciw próchnicy ze zmodyfikowanego genetycznie tytoniu. Szczepionka niszczy drobnoustroje typu Streptococcus mutans. Według naukowców, bezbarwny preparat dostarcza organizmowi antyciał, które atakują drobnoustroje. Antyciałem jest białko p1025. Skuteczność szczepionki potwierdziły badania - Streptococcus mutans zniknął z jamy ustnej osób, które płukały usta bezbarwnym preparatem z p1025.
Jak wygrać z paradontozą
W Stanach Zjednoczonych naukowcy testują periodontix, preparat do płukania jamy ustnej, niszczący bakterie odpowiedzialne za rozwój paradontozy. Jeżeli bakterie nie zostaną usunięte dzięki dokładnemu szczotkowaniu, tworzą narośl (kamień nazębny) powodującą zapalenie dziąseł, a następnie przyzębia, co prowadzi do paradontozy. Stąd już krótka droga do utraty zębów. Nowy preparat zawiera białko wyizolowane ze śliny ludzkiej. Białko ma być w przyszłości wytwarzane w mleku transgenicznych (zmienionych genetycznie) krów. - Potrzebny gen "podłącza się" do genów krowich, odpowiedzialnych za gruczoły mleczne. Zaczynają one wtedy produkować na przykład białko przeciwdziałające paradontozie. Niewykluczone, że w przyszłości wystarczy szklanka mleka, by nie dopuścić do tej choroby - mówi prof. Piotr Węgleński.
Nowością na rynku farmaceutycznym jest emdogain, preparat szwedzkiej firmy Biora AB, zawierający białka szkliwa. Stymulują one powstawanie tkanek kostnych i regenerują zniszczone paradontozą tkanki przyzębia. Pobrano je od prosiaków, ponieważ świńskie białka szkliwne są podobne do ludzkich. U ssaków wytwarzane są wyłącznie w okresie dorastania, później zanikają. Preparat stymuluje produkcję białek szkliwa u ludzi dorosłych. Ten sposób na paradontozę jest skuteczny u 90 proc. cierpiących na tę chorobę.
Zęby trzecie, czwarte i piąte?
Już niedługo będzie można wyhodować trzecie zęby na dwa sposoby. Paul Sharpe z Guy Hospital King’s College w Londynie zidentyfikował u myszy dwanaście genów odpowiedzialnych za wyrastanie zębów i zmienił je tak, że gryzoniom na miejscu siekaczy wyrosły trzonowce. Badacze z Uniwersytetu Stanu Teksas pracują z kolei nad hodowlą zębów w laboratorium. Do wyhodowania naturalnego zęba gryzonia naukowcy użyli materiału genetycznego z mysiego embrionu. Powiodły się też eksperymenty wszczepienia myszom wyhodowanych w laboratorium zębów. Prof. Mary MacDougall jest przekonana, że również u ludzi brakujące trzonowce będzie można zastąpić zębami wyhodowanymi w laboratorium.
"Dr Rena D’Souza z Bayor College of Medicine w Bostonie znalazła w kodzie genetycznym człowieka gen (PAX 9) odpowiedzialny za wyrastanie i rozwój zęba" - czytamy w komunikacie amerykańskiego Narodowego Stowarzyszenia Dentystów Laboratoryjnych (National Association of Dental Labolatories). Studentka dr D’Souzy rozpoznała nietypowy wzór uzębienia u jednej z teksaskich rodzin. U 21 z 43 członków tej rodziny nie wyrastały ani mleczne, ani stałe zęby trzonowe. O swoim odkryciu powiadomiła dr D’Souzę. Naukowcy porównali kod genetyczny poszczególnych członków tej rodziny z genami człowieka o normalnym uzębieniu. W jednym z miejsc łańcucha DNA wykryto mutację. Tam znajdował się gen PAX 9.
Pożegnanie z próchnicą
Genetyka daje także możliwość leczenia najpopularniejszych chorób zębów, czyli próchnicy i paradontozy - dowiedli naukowcy z Uniwersytetu Stanu Floryda. Dotychczas używane preparaty do lakierowania zębów zostaną zastąpione najpóźniej za trzy lata preparatami zawierającymi zmutowane genetycznie bakterie. Dr Jeffrey Hillman z Uniwersytetu Stanu Floryda odkrył drobnoustroje zdolne unieszkodliwić bakterie Streptococcus mutans, odpowiedzialne za 95 proc. przypadków próchnicy.
W Guy Hospital King’s College w Londynie - jak donosi Nature Medicine - przygotowano szczepionkę przeciw próchnicy ze zmodyfikowanego genetycznie tytoniu. Szczepionka niszczy drobnoustroje typu Streptococcus mutans. Według naukowców, bezbarwny preparat dostarcza organizmowi antyciał, które atakują drobnoustroje. Antyciałem jest białko p1025. Skuteczność szczepionki potwierdziły badania - Streptococcus mutans zniknął z jamy ustnej osób, które płukały usta bezbarwnym preparatem z p1025.
Jak wygrać z paradontozą
W Stanach Zjednoczonych naukowcy testują periodontix, preparat do płukania jamy ustnej, niszczący bakterie odpowiedzialne za rozwój paradontozy. Jeżeli bakterie nie zostaną usunięte dzięki dokładnemu szczotkowaniu, tworzą narośl (kamień nazębny) powodującą zapalenie dziąseł, a następnie przyzębia, co prowadzi do paradontozy. Stąd już krótka droga do utraty zębów. Nowy preparat zawiera białko wyizolowane ze śliny ludzkiej. Białko ma być w przyszłości wytwarzane w mleku transgenicznych (zmienionych genetycznie) krów. - Potrzebny gen "podłącza się" do genów krowich, odpowiedzialnych za gruczoły mleczne. Zaczynają one wtedy produkować na przykład białko przeciwdziałające paradontozie. Niewykluczone, że w przyszłości wystarczy szklanka mleka, by nie dopuścić do tej choroby - mówi prof. Piotr Węgleński.
Nowością na rynku farmaceutycznym jest emdogain, preparat szwedzkiej firmy Biora AB, zawierający białka szkliwa. Stymulują one powstawanie tkanek kostnych i regenerują zniszczone paradontozą tkanki przyzębia. Pobrano je od prosiaków, ponieważ świńskie białka szkliwne są podobne do ludzkich. U ssaków wytwarzane są wyłącznie w okresie dorastania, później zanikają. Preparat stymuluje produkcję białek szkliwa u ludzi dorosłych. Ten sposób na paradontozę jest skuteczny u 90 proc. cierpiących na tę chorobę.
Więcej możesz przeczytać w 33/2001 wydaniu tygodnika Wprost .
Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App Store i Google Play.