Pożegnajmy się z dziećmi. Demografka o alarmujących danych

Pożegnajmy się z dziećmi. Demografka o alarmujących danych

Noworodek w objęciach mamy
Noworodek w objęciach mamy Źródło: Shutterstock / zdj. ilustracyjne
Technologie komunikacyjne, aplikacje randkowe, pornografia, zwłaszcza oglądana przez bardzo młode osoby, zmieniają charakter relacji. Na razie jeszcze nie wiemy, jak to przełoży się na dane demograficzne. Ale ja nie mam złudzeń: jeżeli preferowanym modelem relacji są i będą przelotne związki oparte na przyjemności seksualnej, to dzieci się nie pojawią – mówi prof. Irena E. Kotowska, demografka.

Krystyna Romanowska: Z najświeższych badań wynika, że 15 proc. Polaków nie chciałoby mieć dziecka w żadnych okolicznościach, a 23 proc. młodych ludzi nie chce mieć dzieci. W badaniach czytamy, że Polki boją się macierzyństwa, a w posiadaniu dzieci widzą „poświęcenie”. Boją się także, że ucierpi ich uroda i zdrowie. Jak sprawić, żeby kobiety chciały rodzić dzieci?

Prof. Irena E. Kotowska: Szczerze? Obecne powody deklaracji o zrezygnowaniu z dzieci przez osoby młodsze mogą się różnić od tych stosunkowo dobrze rozpoznanych w odniesieniu do przeszłości. Poszukujemy nowych wyjaśnień.

Zresztą łatwiej jest oddziaływać na spadek dzietności wówczas, gdy jest wysoka, niż wpływać na jej wzrost, gdy jest niska. Kiedy w latach 50-tych i później propagowano programy kontroli urodzeń, walcząc z szybkim przyrostem naturalnym w krajach Trzeciego Świata, gdzie dzietność w tym czasie wahała się wokół 6 dzieci na kobietę w wieku rozrodczym, mało kto zastanawiał się, czy uda się zatrzymać spadek dzietności na poziomie gwarantującym odtwarzalność pokoleń (chociaż niektórzy już wówczas nad tym myśleli).

Generalnie sądzono, że przejście do nowoczesnej reprodukcji ludności będzie oznaczać dzietność oscylującą wokół poziomu gwarantującego odtwarzanie pokoleń. Od lat 70-tych wzrasta systematycznie liczba krajów, w których dzietność pozostaje poniżej 2,1 dziecka na kobietę, ale także coraz więcej jest krajów z niską dzietnością – współczynnik dzietności nie przekracza 1,5. Ostatni raport ONZ „World Population Prospects 2022” z lipca 2022 r. wskazuje, że dwie trzecie ludności świata żyje w krajach lub regionach, gdzie dzietność nie zapewnia odtwarzania pokoleń.

Są to kraje Europy i Ameryki Północnej, Australia, Nowa Zelandia, 16 krajów azjatyckich, 20 krajów Ameryki Łacińskiej i Karaibów, a także 10 krajów Północnej Afryki i Zachodniej Azji. Największe z nich to Chiny, USA, Brazylia, Bangladesz, Rosja, Japonia i Wietnam.

Zatem kluczowe pytanie dotyczy tego, co zrobić, żeby kobiety chciały mieć dzieci i jak wspierać te aspiracje. Dzisiaj wiemy, że do rozpoznanych już wielu zmiennych dochodzą nowe.

Cały wywiad dostępny jest w 13/2023 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App StoreGoogle Play.