Know-how

Barwy raka

Nowotwór skóry powodowany przez promieniowanie słoneczne jest w Australii coraz częstszą chorobą. Tamtejsi naukowcy opracowali krem, który ułatwia wykrywanie ognisk raka. Posmarowana nim skóra pod wpływem naświetlania promieniami ultrafioletowymi świeci w miejscach zmienionych chorobowo. Krem zawiera rodzaj kwasu, który najpierw akumuluje się w komórkach nowotworowych, a później przekształca w substancję fluorescencyjną - protoporfirynę IX. Nagromadzona substancja świeci delikatnie na czerwono. Światło to wychwytuje specjalna kamera. Posmarowanie skóry kremem czyni ją bardzo wrażliwą na światło słoneczne. Wystawienie się wówczas na słońce może spowodować oparzenia. Na szczęście protoporfiryna IX w przeciwieństwie do innych detektorów komórek nowotworowych nie zostaje w organizmie przez kilkanaście tygodni, lecz jest wydalana w ciągu doby. Nowa technika z uwagi na koszty będzie na razie wykorzystywana do badania osób z grup największego ryzyka.

Reakcje nie kontrolowane

Dotychczas chemicy nuklearni uważali, że dwutlenek plutonu (PuO2) jako związek nierozpuszczalny w wodzie może być bezpiecznie składowany przez długie lata. Ten żółty, krystaliczny związek powstaje w konwencjonalnych reaktorach używanych w niektórych europejskich i japońskich elektrowniach. John Haschke z Los Alamos National Laboratory w Nowym Meksyku odkrył, że PuO2 może reagować z wodą. W wyniku powolnej reakcji powstaje zielony, krystaliczny związek PuO2+x, który wiąże więcej tlenu i jest rozpuszczalny w wodzie. W ten sposób wyjaśniono proces rozprzestrzeniania się skażenia radioaktywnym plutonem w okolicach miejsc, gdzie przeprowadzano testy nuklearne w Nevadzie. Produktem reakcji przekształcania się PuO2 w PuO2+x jest wodór, co stwarza zagrożenie wybuchem w zbiornikach z tlenkiem plutonu. Okrycie to zmusza do zmiany programów długotrwałego przechowywania promieniotwórczego plutonu.

Serce kokainisty

Kokaina niszczy serce, szczególnie u młodych ludzi. Nie tylko doprowadza do skurczów tętnic wieńcowych, ale i pobudza system immunologiczny do atakowania zdrowej tkanki serca. Benedict Lucchesi z University of Michigan w Ann Arbor uważa, że kokaina działa na system dopełniacza (strukturę immunologiczną, która powoduje między innymi pękanie komórek). Wzmaga produkcję białek dopełniacza, które tworzą się na komórkach mięśnia sercowego i krwinkach serca. Takie wyjaśnienie tłumaczy, dlaczego u niektórych kokainistów serce pompuje krew z mniejszą wydajnością. Naukowcy pracują nad lekiem, który blokując kaskadę dopełniacza, będzie pomocny w ratowaniu pacjentów po przedawkowaniu kokainy. Szczegółowe badania kokainistów zgłaszających się z objawami ataku serca nie potwierdza zwykle tej wstępnej diagnozy. Podobne objawy wywołuje skurczenie się tętnic.

Prognoza z satelity

W 2001 r. w kosmosie znajdzie się pierwsza seria małych satelitów pogodowych firmy Astro Vision Inc. Satelity będą transmitować na Ziemię wysokiej jakości obrazy frontów sztormowych, huraganów, pożarów lasów i innych naturalnych kataklizmów. Budowa każdego satelity ma kosztować 20-25 mln USD. Mają być wyposażone w kamerę szerokokątną oraz drugą - przystosowaną do obserwacji małych obiektów - o średnicy do pół kilometra. Mimo że rozdzielczość tych kamer w porównaniu z zamontowanymi na satelitach szpiegowskich nie jest imponująca, zupełnie wystarczy do obserwacji pogodowych. Obraz będzie przesyłany piętnaście razy szybciej niż przez typowe satelity meteorologiczne. Projektem zainteresowana jest też NASA, która za 9,4 mln USD chce kupić dane dotyczące formowania się tornad.

Odkażająca sałata

Nigel Benjamin, farmakolog z St. Bartholomen?s Hospital w Londynie, wykrył, że niegroźne bakterie, żyjące na naszych językach przekształcają azotany zawarte w pożywieniu w azotyny. Azotyny z kolei produkują w żołądku tlenek azotu, który ma właściwości niszczenia patogenów wchłanianych razem z pokarmem. Stwierdzono jego leczniczy wpływ na infekcje grzybicą skóry. W ślinie stężenie azotynów nie przekracza wartości bezpiecznych dla organizmu (pewne związki azotu są potencjalnymi kancerogenami). Jeden z enzymów śliny redukuje azotany do azotynów. Gdy zbadano poziom NO w żołądkach ochotników, którzy zjedli sałatę (bogate źródło azotu), stwierdzono 400 części azotu na milion części próbki pobranej do badania. Taka koncentracja wystarczy do zabicia każdej niepożądanej bakterii, jaka wniknie do organizmu wraz z pożywieniem.