Schyłek czy katharsis

Schyłek czy katharsis

Dodano:   /  Zmieniono: 
„Koniec jeszcze nie przyszedł, ale już był w zasięgu wzroku – tak John Kenneth Galbraith zaczynał swoją sławną opowieść o wielkim kryzysie. – Przeszłość kruszyła się już pod nogami, ale ludzie nie mogli sobie wyobrazić, jak będzie wyglądała ich przyszłość”. Od pierwszego wydania „The Great Cash” minęło 60 lat i historia zachodniej cywilizacji jakby znowu stawała na rozstaju.

Najważniejsze instytucje i idee, które stworzyły powojenną Europę, zapadają się pod własnym ciężarem. To, co miało stanowić o jej sile, staje się jej największą słabością. To, co miało być nieodwracalne – mówi o euro główny ekonomista Europejskiego Banku Centralnego Otmar Issing – może być wywrócone.

Grecka plajta, ataki terrorystyczne, afrykański exodus, Rosja u bram – każde z osobna niczego jeszcze nie przesądzają, ale wszystkie razem sprawiają, że czujemy się tak, jakbyśmy właśnie stąpali po skorupach naszej własnej historii. A jeżeli nie możemy sobie wyobrazić tego, co przed nami, to nie dlatego, że to jest tak odległe, ale dlatego że nie umiemy zadawać właściwych pytań lub boimy się je zadawać. Pytania o wadliwą architekturę strefy euro. O brakujące rynkowe mechanizmy opamiętania. O unijne bariery celne rujnujące afrykańskie rolnictwo i zmuszające dziś dziesiątki tysięcy ludzi do migracji. Pytania, które już przed laty stawiał noblista Milton Friedman: czy wspólna waluta aby na pewno stworzy wspólnotę narodową?

Im więcej pytań zostawało bez odpowiedzi albo zagłuszane było pretensjonalną retoryką eurobiurokratów, tym bardziej nierozwiązane problemy stawały się nierozwiązywalne. To może przypadek, że tyle ich zbiegło się w czasie, ale przypadkiem już nie jest to, że ze wszystkimi naraz Europa musi sobie teraz poradzić albo przygotować się na znacznie więcej poważniejszych kryzysów. Katharsis czy upadek?

STREFA EURO

Więcej możesz przeczytać w 28/2015 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App StoreGoogle Play.