Sprawiedliwi byli wśród nas

Polskę i Izrael łączy coś więcej niż tylko tragiczna historia – fatalny PR. Oba kraje mogą pochwalić się niepowtarzalnym sukcesem gospodarczym, skokiem cywilizacyjnym i tym wszystkim, co obywatele dwóch państw mają do zaoferowania światu. Wszystko to nie przekłada się na postrzeganie naszych narodów w świecie. I może przyznanie wyróżnień im. Antoniny i Jana Żabińskich dla Polaków, którzy ratowali Żydów w czasie II wojny światowej, jest dziwną okazją, ale pozwala pokazać, jak wieloma mitami i przekłamaniami obrósł wizerunek Polski. Dlatego na te wyróżnienia powinniśmy dziś spojrzeć szerzej.

Odznaczenia przyznawane przez żydowską fundację From The Depths założoną przez potomków uratowanych z Holocaustu, a kierowaną przez Jonny’ego Danielsa oraz Avrama Granta, mają zadać kłam wielu stereotypom na temat Polski i Polaków. – To niezwykły honor stać obok willi państwa Żabińskich, gdzie 70 lat temu, w tak tragicznym dla historii Polaków i Żydów momencie, dyrektor zoo i jego żona zrobili coś niezwykłego – mówił założyciel i prezes fundacji Jonny Daniels. W specjalnym liście do uczestników ceremonii prezydent Andrzej Duda napisał, że Jan i Antonina Żabińscy uratowali według szacunków ok. 100 Żydów, „czyli zgodnie z myślą przyświecającą tytułom Sprawiedliwych wśród Narodów Świata 100 razy uratowali cały świat”. Obok Ryszarda Żabińskiego, syna Jana i Antoniny Żabińskich, w imieniu którego odznaczenie odebrała siostra, wyróżnienie odebrali: krewny rodziny Skoczylasów, która została zamordowana przez gestapo, gdy na jaw wyszło, że ojciec, nie informując nikogo, ukrywał w piwnicy Żydów, oraz wnuczka Natalii Borkiewcz, która zaadoptowała dziewczynkę wyrzuconą przez biologiczną matkę z pociągu do Auschwitz.

Jonny Daniels mówił, że od dwóch lat poszukuje w naszym kraju Sprawiedliwych wśród Narodów Świata oraz osób, które wciąż nie zostały uhonorowane za ratowanie swoich sąsiadów. – Wiem, że na każdego spośród 6620 Polaków, którym przyznano tytuł Sprawiedliwego wśród Narodów Świata, przypada znacznie więcej osób, które pomagały, ale o których nie wiemy, a także osób, które o ratowaniu wiedziały, ale nie doniosły okupacyjnym władzom mimo groźby śmieci. To najlepsi ambasadorowie, jakich ma Polska. Oni pokazują, jacy tak naprawdę są Polacy – dodał prezes From The Depths. – Sprawiedliwi wśród Narodów Świata pokazują nie tylko zachowania Polaków w latach 30. i 40., ale wskazują, w jaki sposób powinniśmy i musimy zachowywać się dzisiaj. Oni reprezentują to, co najlepsze w europejskiej cywilizacji – ocenił sir Eric Pickles, specjalny wysłannik rządu Zjednoczonego Królestwa ds. upamiętnienia Holocaustu. Przypomniał zgromadzonym, że w czasach II wojny światowej, „brutalny i drapieżny najeźdźca poddał państwo polskie opresyjnej okupacji, jakiej nie doświadczył żaden inny kraj”. To właśnie w czasie, gdy „nawet najmniejsze przewinienie było traktowane niezwykle surowo, polscy Żydzi byli traktowani w sposób pozbawiony jakiegokolwiek człowieczeństwa, a szczególna nienawiść zarezerwowana była dla tych, którzy Żydom pomagali”, Polacy pokazali, że są „niezwykle odważni i stawili czoła nazistom, ryzykując nie tylko swoje życie, ale i życie najbliższych”. „Z satysfakcją przyjmuję, że w tym miejscu zainaugurowane zostaje nowe dzieło honorowania Polaków, którzy podczas II wojny światowej ratowali Żydów. Uważam to za ogromnie ważne, byśmy my, współcześni Polacy i Żydzi, Amerykanie i Europejczycy, wreszcie ludzie dobrej woli na całym świecie, pamiętali o tych wielkich bohaterach Polski i całej ludzkości. Pragnę, by byli czczeni na równi z żołnierzami Armii Krajowej, działaczami polskiego Państwa Podziemnego i wszystkimi członkami ruchu oporu przeciw nazizmowi” – napisał w liście prezydent. „Z serca chcę podziękować fundacji From the Depths za ustanowienie nagrody, która przyczyni się do przypominania tego zdarzenia na świecie” – zakończył.

Anna Maria Anders, senator i pełnomocnik Prezesa Rady Ministrów ds. dialogu międzynarodowego, zapewniła, że razem z prezesem fundacji From The Depths pracuje nad tym, by Polska w świecie nie była kojarzona z antysemityzmem. Do dziedzictwa Polski jako wspaniałego kraju o wspaniałej historii odniósł się również sir Eric Pickles, który wskazał, iż Polska ma szczególne miejsce w europejskiej cywilizacji jako kraj, „który doświadczył tego, co najgorsze i najlepsze w historii Europy”. Wysłannik rządu Jej Królewskiej Mości przyznał, że „polska ziemia została zbrukana niemieckimi obozami śmierci” i dlatego Polska jest „bezmyślnie i negatywnie kojarzona z Holocaustem”, podczas gdy „świat musi zrozumieć, że Polacy zdecydowali się służyć pamięci ofiar najohydniejszej zbrodni popełnionej w Europie”. – W imieniu Zjednoczonego Królestwa oddaję hołd państwa bohaterstwu – zwrócił się do Sprawiedliwych obecnych na ceremonii. – Chcę wam jako prosty Żyd podziękować – powiedział honorowanym nagrodami oraz wszystkim, którzy ratowali Żydów, Jonny Daniels