Polska Fundacja Narodowa mieści się w niewielkim biurze przy Alei Jana Pawła II. W środku siedzi może ze dwadzieścia osób. Bardzo hermetyczny świat. – Byłem zszokowany, kiedy pierwszy raz tam wszedłem. Taka malutka instytucja zarządza tak potężnymi pieniędzmi. Przy takim budżecie powinno zatrudnić się z 50 fachowców, speców od marketingu, reklamy, public relations, a tam siedzieli głównie pracownicy biurowi. Można było mieć wrażenie, że nie do końca wiedzą, co tam robią – opowiada nasz rozmówca.
– Personalnie to mili ludzie, ale bardzo nieporadni. Byłem przyzwyczajony, że w biznesie na pewnym szczeblu menadżer może nie być superinteligentny, ale przynajmniej jest decyzyjny. Ma jaja, potrafi zarządzać ludźmi, kiedy chce szybkiego wyniku, to wie, kogo trzeba przydusić, żeby to osiągnąć. A tam było tak, że ludzie mili, rozmawia się miło, ale brak kompetencji i doświadczenia przysłaniał wszystko – dodaje.
Według niego najbardziej kompetentną osobą w fundacji jest... prawnik. Mecenas Michał Zuchmantowicz, znany warszawski adwokat, który był obrońcą Mariusza Kamińskiego, ministra – koordynatora ds. służb specjalnych w rządzie Mateusza Morawieckiego. Zuchmantowicz pracuje dla Polskiej Fundacji Narodowej. Uczestniczył między innymi w rozmowach na temat projektu Polska100.
Czerwony czy karmazynowy?
Dla zarządu PFN proste rzeczy urastają do rangi gigantycznego problemu. A przy skomplikowanych sprawach decyzja jest podejmowana w parę minut. Wśród współpracowników PFN krąży anegdota jak to zarząd decydował, na jaki kolor pomalować jacht, którym Kusznierewicz miał ruszyć w rejs z okazji rocznicy 100-lecia niepodległości. Padło oczywiście na biało-czerwone barwy naszej flagi. I tu pojawił się problem. Oficjalnie, według ustawy, czerwień flagi państwowej to karmazyn. Ale takiego koloru nie używa się już w branży poligraficznej. Jest on zastępowany podstawowym odcieniem czerwieni. I powstał dylemat: wybrać ustawowy, ale nieużywany karmazynowy czy nieustawowy, ale popularny czerwony. Zamiast podjąć błyskawiczną decyzję, trzeba było lecieć do Francji, gdzie stoi jacht, pomalować na czerwony kolor jeden z jego elementów i przywieźć go z powrotem do Polski na biurko prezesa Jurkiewicza. Dopiero kiedy prezes zobaczył kolor na własne oczy, uznał, że jest dobry. Przy napiętym harmonogramie prac takie drobnostki potrafią zrobić tygodniowe opóźnienia. I to nie jest tak, że zarząd fundacji ma luźne podejście do życia. – Brakowało im po prostu wyobraźni, doświadczenia. Oni nie myślą o konsekwencjach. Dopiero kiedy konsekwencje już nastąpiły i mamy totalny kataklizm, budzą się z letargu i zaczynają gasić pożar, który zdążył już wszystko wokół strawić – komentuje jeden ze współpracowników.
Gorący telefon
Styl współpracy z zarządem jest trudny dla osób, które chcą robić z fundacją wspólny projekt. Na ważne spotkania zarząd często nie przychodzi i trzeba je zaczynać samemu z szeregowymi pracownikami fundacji. – Czasem na spotkanie wpadnie prezes Jurkiewicz, usiądzie, pokiwa głową i wyjdzie w trakcie – mówi osoba, która uczestniczyła w rozmowach z PFN. To nie są normalne, zaplanowane spotkania, gdzie ma się agendę, 45 minut czasu i wszyscy siadają przy stole, żeby punkt po punkcie przedyskutować jakiś temat.
Zdaniem naszych rozmówców brak umiejętności podejmowania szybkich decyzji i odwlekanie wszystkiego w czasie bierze się nie tylko z miernych kompetencji, ale też z tego, że zarząd boi się podejmować decyzje samodzielnie. – Nie mówią tego nikomu, ale widać, że wszystkie drobnostki konsultują z wicepremierem Glińskim. Zdarzyło się, że wybiegli ze spotkania, bo „dzwoni pan premier” albo bywało też tak, że się na coś zgodzili, a po dwóch dniach zmienili zdanie, gdy wiadomo było, że zarząd fundacji jest po spotkaniu w ministerstwie kultury. – opowiada osoba, która obserwowała prace fundacji. – Zmieniają zdanie mimo ustaleń. To klucz do wszystkiego – mówi inny z naszych rozmówców.
Niekompletny zarząd, przeterminowana rada
Według statutu fundacji zarząd składa się z „od trzech do pięciu członków”. Ale obecnie członków zarządu jest tylko dwóch: Cezary Jurkiewicz jako prezes i Maciej Świrski jako wiceprezes. Trzecim członkiem był Antoni Kolek, ale 20 kwietnia złożył rezygnację ze stanowiska. Dzień przed tą decyzją „Fakt” ujawnił, że kiedy Kolek był dyrektorem gabinetu prezesa ZUS został tam zwolniony dyscyplinarnie, a prokuratura prowadzi śledztwo, w którym jest podejrzewany o wykradanie z ZUS tajnych danych. – Na najbliższym posiedzeniu rady fundacji skład zarządu zostanie rozszerzony – odpowiada nam biuro prasowe PFN.
Problemy rodzi również wewnętrzna struktura Polskiej Fundacji Narodowej. Radę fundacji tworzy 10 osób. Rada stanowi najwyższą władzę w fundacji. Nadzoruje, kontroluje, powołuje i odwołuje zarząd. Członków rady fundacji powołują jej fundatorzy, czyli spółki skarbu państwa, które zrzucały się na wielomilionowy budżet instytucji. Tymczasem z odpowiedzi nadesłanej do nas przez PFN wynika, że w radzie nadal zasiadają ludzie, którzy już nie są związani ze spółkami skarbu państwa. Na przykład Marcin Jastrzębski, który w marcu został odwołany ze stanowiska prezesa koncernu Lotos. Albo Radosław Domagalski-Łabędzki, który też w marcu pożegnał się z fotelem prezesa miedziowego giganta KGHM.
W samej fundacji pracuje również znajomy Cezarego Jurkiewiczem. To Marcin Kurpios, radny PiS z Wawra. Radnym w tej samej warszawskiej dzielnicy jest przecież nadal prezes PFN. Kurpios w 2013 roku przeszedł z Platformy Obywatelskiej do Prawa i Sprawiedliwości. „PO stała się inną partią, niż ta, do której wstępowałem na początku jej istnienia” – tłumaczył swoją decyzję. Jako doktor nauk technicznych interesuje się planowaniem przestrzennym, architekturą i budownictwem. W Polskiej Fundacji Narodowej zajmuje stanowisko Dyrektora Biura Strategii i koordynuje prace tego biura.
Więcej o kulisach działania Polskiej Fundacji Narodowej do przeczytania w najnowszym wydaniu tygodnika „Wprost”
Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App Store i Google Play.