Świat przecierał oczy, gdy w Wuhan ruszyła budowa szpitali polowych, jednak większość ekspertów miała nadzieję, że nawet jeśli wirus wydostanie się z Chin, to nie zagrozi reszcie świata. Zbagatelizowany przez ekspertów, a przede wszystkim przez polityków, w ciągu kilku miesięcy zmienił rzeczywistość. Świat jest globalną wioską, więc jego szybkie rozprzestrzenianie nie powinno zaskoczyć. A jednak zaskoczyło, stąd załamanie systemów ochrony zdrowia w wielu krajach i trudności w opanowaniu epidemii. Czym jeszcze zaskoczył?
1. Przebieg choroby jest nieprzewidywalny
Wiele osób nawet nie zauważy zakażenia, u części przebiegnie ono lekko, z objawami przypominającymi grypę (gorączka, kaszel, zmęczenie), jednak u 20 proc. może pojawić się ciężki przebieg. Wśród tych „pechowców” znajdują się przede wszystkim osoby starsze. Wiek jest najpoważniejszym czynnikiem ryzyka ciężkiego przebiegu COVID-19 ze względu na zachodzące procesy starzenia się układu odpornościowego i błędy, jakie w związku z tym on popełnia.
Osoby starsze mają mniej limfocytów T pomagających uporać się z infekcją. Drugim czynnikiem obciążającym jest to, że w organizmie często toczy się niskiego stopnia proces zapalny: przez cały czas są wydzielane cytokiny prozapalne. Z tego powodu osoby starsze są bardziej narażone na tzw. „burzę cytokinową”: silną odpowiedź przeciwzapalną układu odpornościowego, która może doprowadzić do pojawienia się obrzęku płuc, niewydolności oddechowej oraz niewydolności wszystkich narządów.
Procesy zapalne stale toczą się też u osób chorujących na miażdżycę, cukrzycę, choroby autoimmunologiczne, dlatego one też są narażone na cięższy przebieg COVID-19. Duże ilości cytokin prozapalnych produkuje również tkanka tłuszczowa, dlatego również osoby otyłe są bardziej zagrożone ciężkim przebiegiem choroby.
Mimo że wiek jest silnym czynnikiem decydującym o przebiegu COVID-19, zdarzają się spektakularne wyzdrowienia stulatków.
Z drugiej strony zdarzają się też zgony osób młodych, nie mających chorób współistniejących. Przyczyną są czynniki genetyczne, do tej pory nierozpoznane.
2. Stan chorego może gwałtownie pogorszyć się w ciągu kilku godzin
Chory, który jest w dobrym stanie, w ciągu kilku godzin może znaleźć się pod respiratorem. Lekarzy zaskakują obrazy radiologiczne płuc, często nieadekwatne do samopoczucia chorego: stan ogólny może być dobry, mimo że zapalenie płuc i proces zniszczenia płuc są już bardzo zaawansowane.
Na ten zaskakujący fakt pierwsi zwrócili uwagę lekarze z Włoch, którzy opracowali specjalny algorytm monitorowania stanu płuc na podstawie oceny saturacji (stopnia natlenowania krwi) oraz zdjęć radiologicznych klatki piersiowej. – W przypadku COVID-19 dewastacja tkanki płucnej jest naprawdę duża i może nastąpić gwałtownie – potwierdza prof. Krzysztof Tomasiewicz, kierujący Kliniką Chorób Zakaźnych UM w Lublinie.
Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App Store i Google Play.