Uroczystości związane z rocznicą Powstania Warszawskiego organizowane są w wielu miastach. Jednak to właśnie w Warszawie znaczą one najwięcej. W zrywie zginęły tysiące mieszkańców miasta, a sama stolica została zniszczona przez niemieckich okupantów. Sprawdźmy, co przygotowano na upamiętnienie wydarzeń z 1944 roku.
Uroczystości główne przed 1 sierpnia
Pierwsze wydarzenie związane z rocznicą wybuchu Powstania Warszawskiego miało miejsce 29 lipca. Wtedy przy pomniku Żołnierzy „Żywiciela” złożono wieńce i wystrzelono salwę honorową. To jeden z ważnych punktów na mapie Warszawy. Na Żoliborzu zryw rozpoczął się jeszcze przed godziną „W”.
30 lipca Prezydent RP Andrzej Duda spotkał się z Powstańcami Warszawskimi. Doszło wtedy do wręczenia odznaczeń uczestnikom tamtych wydarzeń. W poniedziałek, 31 lipca przy Pomniku Powstania Warszawskiego odbyła się msza polowa wraz ze złożeniem kwiatów.
Rocznica Powstania Warszawskiego: uroczystości główne
1 sierpnia 1944 roku doszło do ostatecznego rozpoczęcia działań przeciwko niemieckim okupantom w Warszawie. Dla upamiętnienia tego dnia zaplanowanych zostało wiele wydarzeń odbywających się w różnych miejscach miasta. Tak będzie to wyglądać w Warszawie:
- godz. 9:00 – ul. Filtrowa 68 (dawna siedziba konspiracyjnej kwatery Okręgu Warszawskiego AK) – Uroczystość przy tablicy upamiętniającej podpisanie przez płk. Antoniego Chruściela „Montera”, dowódcę Okręgu Warszawskiego Armii Krajowej, rozkazu rozpoczęcia Powstania Warszawskiego;
- godz. 9:30-12:30 – zbieg ulic Karowej i Browarnej — złożenie kwiatów pod pomnikiem Stanisława Jankowskiego "Agatona";
- godz. 9:30-12:30 – pl. Krasińskich — złożenie kwiatów pod pomnikiem Kobietom Powstania Warszawskiego;
- godz. 9:30-12:30 – Park Marszałka Edwarda Rydza-Śmigłego — złożenie kwiatów pod pomnikiem gen. Zbigniewa Ścibor-Rylskiego "Motyla";
- godz. 10:00 – park gen. Gustawa Orlicz-Dreszera — uroczystość pod pomnikiem Mokotów Walczący 1944, podniesienie na maszt flagi państwowej, rozpalenie „Ognia pamięci” i włączenie iluminacji pomnika na 63 dni;
- po godz. 10:00 – park gen. Gustawa Orlicz-Dreszera — po zakończeniu poprzedniej uroczystości udanie się na Marsz Mokotowa, kierujący się przez ul. Puławską do ul. Dworkowej. Tam nastąpi złożenie kwiatów pod obeliskiem Pamięci Żołnierzy AK Powstańców Mokotowa;
- godz. 13:15 – zbieg ul. F. Chopina i Al. Ujazdowskich — złożenie kwiatów pod pomnikiem gen. Stefana Roweckiego "Grota";
- godz. 14:00 – zbieg ulic Wiejskiej i J. Matejki — uroczystość przy pomniku Polskiego Państwa Podziemnego i Armii Krajowej;
- godz. 16:00-17:15 – Cmentarz Wojskowy na Powązkach — złożenie kwiatów na grobie gen. Antoniego Chruściela "Montera";
- godz. 16:30-18:30 – przy Cmentarzu Powstańców Warszawy na Woli — złożenie kwiatów pod pomnikiem Matki, przy tablicy upamiętniającej Szare Szeregi, przy kamieniu poświęconym Powstańcom i Ludności Cywilnej Warszawy Wywiezionym i Zamordowanym w Obozach Koncentracyjnych;
- godz. 17:00 – całe miasto — godzina "W": oddanie hołdu Powstańcom i uruchomienie syren alarmowych;
- godz. 18:30 – Cmentarz Powstańców Warszawy — złożenie kwiatów na kurhanie, w którym znajdują się prochy ponad 50 000 mieszkańców stolicy i ich powstańczego wojska. Modlitwa międzyreligijna przy pomniku Polegli Niepokonani.
Uroczystości główne po 1 sierpnia
Powstanie Warszawskie trwało przez dwa miesiące i zakończyło się 3 października. Tego też dnia o godzinie 18:00 dojdzie do oficjalnego zakończenia obchodów rocznicy. W parku gen. Gustawa Orlicz-Dreszera flaga państwowa zostanie opuszczona, a "Ogień Pamięci" przeniesiony do Grobu Nieznanego Żolnierza. Wyłączone zostanie także specjalne oświetlenie pomnika.
Zaplanowano również trzy uroczystości na 5 sierpnia:
- godz. 14:00 – skwer między ul. M. Anielewicza i ul. Okopową — uroczystość upamiętniająca zdobycie przez Batalion "Zośka" obozu Gęsiówka;
- godz. 18:00 – skwer Pamięci w rozwidleniu ul. Leszno i al. "Solidarności" – uroczystość w hołdzie ludności cywilnej Woli pod pomnikiem Pamięci 50 Tysięcy Mieszkańców Woli Zamordowanych przez Niemców podczas Powstania Warszawskiego 1944;
- godz. 19:00 – Marsz Pamięci kierujący się ze skweru Pamięci w kierunku Cmentarza Powstańców Warszawy.
Inne uroczystości zaplanowane w rocznicę Powstania Warszawskiego
Różnego rodzaju organizacje i urzędy planują zorganizować własne wydarzenia z okazji rocznicy. Jednym z takich organizatorów jest Muzeum Powstania Warszawskiego, które w swoim planie ma przygotowane różnego rodzaju wydarzenia od 30 lipca, poczynając od 30 lipca. We wtorek 1 sierpnia główne wydarzenia to:
- godz. 17:00 – całe miasto – "Wolność łączy": akcja społeczna w miejscach pamięci Powstania Warszawskiego. Możliwość otrzymania okolicznościowej wpinki z symbolem Polski Walczącej;
- godz. 20:30 – pl. marsz. J. Piłsudskiego — wspólne śpiewanie piosenek powstańczych z udziałem orkiestry i chóru;
- godz. 24:00 – Muzeum Powstania Warszawskiego — premiera spektaklu teatralnego "Cisza".
Odbędą się również różnego rodzaju uroczystości środowiskowe, dzielnicowe i towarzyszące. Wśród nich wymienić możemy:
- godz. 9:00 – Cmentarz Wojenny w Laskach — złożenie kwiatów na cmentarzu, gdzie spoczywają polegli w Powstaniu Warszawskim żołnierze Grupy "Kampinos" Armii Krajowej;
- godz. 9:00 – al. Wyścigowa, następnie ul. Puławska 266 – złożenie wiązanek pod obeliskiem upamiętniającym miejsce pierwszego boju Batalionu "Karpaty" Pułku AK Baszta, gdzie 1 sierpnia zginęło 68 Powstańców;
- godz. 9:00 – ul. Filtrowa 68 – złożenie kwiatów pod tablicą upamiętniającą podpisanie przez płk. Antoniego Chruściela, ps. "Monter" rozkazu rozpoczęcia Powstania Warszawskiego;
- godz. 9:00 – Tor Wyścigów Konnych (ul. Puławska 266) – złożenie wieńców przed pamiątkowym głazem — miejscem pierwszego boju Batalionu "Karpaty" oraz pod tablicą poświęconą pamięci więźniów politycznych pomordowanych w latach 1945-1956;
- godz. 10:00 – ul. Krakowskie Przedmieście 3 – msza św. w Bazylice św. Krzyża z udziałem Powstańców, członków środowiska i pocztów sztandarowych Batalionów AK "Gustaw" i "Harnaś". Msza w intencji poległych żołnierzy i zmarłych w ostatnim roku członków Środowiska Batalionów AK "Gustaw" i "Harnaś". Po mszy złożenie wiązanek w asyście żołnierzy z Kompanii Honorowej pod tablicą Batalionu AK "Harnaś" i w miejscu szpitala Batalionu "Gustaw";
- godz. 10:30 – skwer T. Kahla — uroczystość "Energetycy w Powstaniu" PGE Polskiej Grupy Energetycznej w rocznicę odbicia Elektrowni Powiśle z rąk niemieckich przez Zgrupowanie Wojskowej Służby Ochrony Powstania "Elektrownia-Cubryna";
- godz. 11:00 – ul. Złota 58 i 61 – złożenie kwiatów pod pomnikiem IV Zgrupowania AK "Gurt" i przy tablicy pamiątkowej na budynku CXIX LO Jacka Kuronia (miejsce powstańczego szpitala "Gurta");
- godz. 12:00 – Pałac Staszica (ul. Nowy Świat 72) – spotkanie członków środowiska Batalionów AK "Gustaw" i "Harnaś";
- godz. 12:00 – ul. Krakowskie Przedmieście 26/28 – uroczystość Uniwersytetu Warszawskiego upamiętniająca żołnierzy Grupy Bojowej "Krybar" poległych w walkach o Uniwersytet;
- godz. 17:00 – ul. gen. W. Andersa 5 – apel Hufca Warszawa Praga-Północ Wigierczyków;
- godz. 17:00 – Urząd Dzielnicy Ursynów — otwarcie wystawy poświęconej Janowi Rodowiczowi, ps. "Anoda" oraz wystawy plenerowej poświęconej Mironowi Białoszewskiemu;
- godz. 17:05 – parking przed Urzędem Dzielnicy Białołęka — koncert oparty na popularnych pieśniach i piosenkach z okresu Powstania Warszawskiego;
- godz. 18:00 – Amfiteatr Bemowo w parku Górczewska (ul. W. Raginisa 1) – koncert pieśni patriotycznych i powstańczych;
- godz. 19:00 – Centrum Promocji Kultury w dzielnicy Praga-Południe — koncert o Powstaniu Warszawskim;
- godz. 19:00 – amfiteatr w parku Czechowickim — koncert okolicznościowy muzyki powstańczej;
- godz. 20:00 – ul. mjr. H. Sucharskiego 3 – pokaz filmu "Miasto 44";
W godzinach popołudniowych wiele zgrupowań środowiskowych uda się na Cmentarz na Powązkach, aby uczcić pamięć zmarłych.
- godz. 14:00 – przy bramie od ul. Powązkowskiej — spotkanie zgrupowania "Chrobry II", odwiedzenie mogił;
- godz. 15:30 – złożenie kwiatów i zapalenie zniczy na grobach poległych i zmarłych żołnierzy Batalionu "Wigry";
- godz. 15:45 – złożenie wiązanek i zapalenie zniczy na grobach żołnierzy oraz dowódców Batalionu "Gustaw" i "Harnaś";
- godz. 16:00 – złożenie wieńców na kwaterze Zgrupowania "Gurt";
- godz. 16:00 – uroczystości przy kwaterze Batalionu "Parasol";
- godz. 16:00 – złożenie kwiatów przy mogile zbiorowej "Ruczajowców", przejście do pomnika Gloria Victis i tablicy płk. dr. med. Szczepana Malczewskiego "Habdanka", dowódcy 2 kompanii Batalionu "Ruczaj";
- godz. 16:00 – uroczystości przy kwaterze Batalionu "Zośka";
- godz. 16:00 – złożenie kwiatów i zapalenie zniczy przez przedstawicieli Rady i Zarządu Dzielnicy Rembertów na grobie gen. Antoniego Chruściela "Montera", dowódcy Powstania Warszawskiego, mieszkańca Rembertowa;
- godz. 16:45 – apel Poległych przy grobie dowódcy II Batalionu Szturmowego "Odwet" Juliusza Sobolewskiego, ps. "Roman";
- godz. 17:00 – złożenie kwiatów pod pomnikiem Grupy Bojowej "Krybar";
- godz. 17:00 – złożenie kwiatów i zapalenie zniczy. Warta honorowa z wystawieniem sztandaru "Kryska" w kwaterze Powstańców Czerniakowa;
- godz. 17:30 – złożenie kwiatów i zapalenie zniczy przy grobie pierwszego dowódcy batalionu — rtm. Romualda Radziwiłłowicza, ps. "Zaremba" oraz na grobie urnowym środowiska żołnierzy Batalionu AK "Zaremba-Piorun".
Czytaj też:
Święto Wojska Polskiego w Warszawie. Tak będzie wyglądać defiladaCzytaj też:
Czy Muzeum Historii Polski to budynek-symbol? Rozmowa z architektami Krzysztofem Budziszem i Pawłem Grodzickim, autorami projektu