Z wiekiem w DNA (kwas deoksyrybonukleinowy, który jest nośnikiem informacji genetycznej) gromadzą się mutacje. Dochodzi do nich poprzez podział komórek, a także wtedy, gdy są one atakowane przez czynniki zewnętrzne – na przykład promieniowanie czy infekcje. DNA naprawia się samo, jednak z czasem proces ten zachodzi coraz słabiej. Wtedy naturalnie zwiększa się ryzyko powstawania chorób – np. nowotworów.
Oprócz tego zachodzą także zmiany na poziomie epigenetycznym (chodzi o mechanizmy regulujące aktywność genów). Chociaż epigenetyka nie zmienia kodu DNA, to jednak ma wpływ na to, które geny są aktywne, a które nie. Z najnowszych badań wynika, że wzroce epigenetyczne zmieniają się w przewidywalny sposób wraz z wiekiem, co pozwala na ich wykorzystanie w „zegarach”. O najnowszym odkryciu pisze między innymi amerykański portal Live Science.
Warte uwagi badanie naukowców. To kolejny krok na drodze do powstrzymania starzenia się organizmów
Badanie, o którym mowa, opublikowane zostało 13 stycznia w „Nature Aging” (na stronie prestiżowego, brytyjskiego tygodnia naukowego). Naukowcy ustalili, że zmiany genetyczne i epigenetyczne mają na siebie bezpośredni wpływ. Profesor Trey Ideker – z Uniwersytetu Kalifornijskiego w San Diego i doktor Steven Cummings z Uniwersytetu Kalifornijskiego w San Francisco wykazali, że mutacje w DNA wpływają na metylację (kluczowy mechanizm epigenetyczny).
Metylacja polega na łączeniu się grup metylowych z cytazyną (zwykle tam, gdzie ta sąsiaduje z guaniną). Tworzy się wówczas miejsce „CpG”. W obliczu mutacji miejsce takie może zaniknąć – wtedy mamy utratę metylacji. Proces ten może też zwiększać ryzyko mutacji, gdyż cytazyna staje się mniej stabilna, a ponadto łatwiej ulega przemianie. Po przeanalizowaniu 9,3 tysiąca przypadków pacjentów onkologicznych badacze doszli do wniosku, że w pobliżu mutacji CpG pojawia się nasilenie zmian epigenetycznych.
Badacze opracowali dwa „zegary”. Jeden w oparciu o mutacje, a drugi o zmiany epigenetyczne. Wtedy na jaw wyszło, że oba są w stanie przewidzieć wiek biologiczny. Nie wiadomo jednak, dlaczego tak się dzieje. Istnieje hipoteza, że procesy te są efektem głębszego starzenia się organizmu. Według dr. Cummingsa mutacje napędzają starzenie, natomiast epigenetyka jest odzwierciedleniem procesu.
Cenne spostrzeżenia. Przed naukowcami duże wyzwanie
Przed naukowcami, którzy badają, jak można spowolnić proces starzenia się, pozostaje spore wyzwanie – próba znalezienia sposobu na cofanie mutacji w DNA (a nie samo manipulowanie epigenetyką). To jedno z wielu badań, które zapewne przybliży ekspertów do osiągnięcia celu.
Czytaj też:
Naukowcy odkryli 34 podwodne łąki. Wszystko dzięki jednemu spostrzeżeniuCzytaj też:
Rekordowa liczba zakażeń wirusem. Minister zdrowia apeluje