W Polsce narasta krytycyzm wobec ukraińskich uchodźców. Coraz częściej pojawia się określenie „sowiecka mentalność”, które zdaniem wielu ankietowanych opisuje odmienność kulturową migrantów. Przekłada się to na mniejszą chęć dalszego wsparcia Ukrainy, a także rosnące oczekiwania ograniczenia świadczeń socjalnych.
Polityczne napięcia, w tym ostatnia zgoda Ukrainy na ekshumacje ofiar rzezi wołyńskiej oraz niełatwe stosunki polsko-ukraińskie na szczeblu rządowym dodatkowo wpływają na postawy społeczne. Jak podaje Rzeczpospolita, to kluczowe wnioski płynące z badań UW, który od połowy 2022 roku monitoruje nastawienie Polaków wobec uchodźców i pomocy Ukrainie.
Społeczna percepcja uchodźców się pogarsza
– Społeczna percepcja uchodźców z Ukrainy i migrantów od początku realizacji projektu zmierza w stronę wymiaru negatywnego – mówi dr Robert Staniszewski z UW. Zauważa on szczególne wahania w styczniu każdego roku, które przypisuje tak zwanemu efektowi dobrego samarytanina, czyli wzrostowi gotowości do pomocy w okresie świątecznym i noworocznym, po którym następuje gwałtowny spadek.
W ciągu dwóch lat liczba osób, które zmieniły zdanie o Ukraińcach, wzrosła o 9 procent, przy czym 95 procent tej grupy zrobiło to na niekorzyść.
„Sowiecka mentalność” i roszczeniowa postawa
Ponad połowa respondentów (51 procent) uzasadnia swoje negatywne nastawienie różnicami kulturowymi. Najczęściej pojawia się określenie „wschodnia mentalność” oraz „sowiecka kultura”. Wśród innych argumentów wymieniano roszczeniowość (46 procent), brak szacunku dla otoczenia, a także cwaniactwo i alkoholizm.
Zdaniem Łukasza Adamskiego z Centrum Dialogu im. Juliusza Mieroszewskiego określenie „sowiecka mentalność” odnosi się do konkretnych zachowań społecznych, takich jak brak troski o przestrzeń publiczną, niedokładność w pracy czy skłonność do korupcji.
Polacy nie chcą przedłużania świadczeń socjalnych dla Ukraińców
Według badania 44 procent ankietowanych opowiada się za ograniczeniem dotychczasowych przywilejów socjalnych dla uchodźców. Aż 96 procent respondentów uważa, że pomoc finansowa skierowana w ich stronę powinna zostać zmniejszona.
Największe poparcie wciąż ma dostęp dzieci uchodźców do polskich szkół (za tym pomysłem jest 88 procent respondentów) czy bezpłatna opieka zdrowotna (47 procent ankietowanych poparło tę ideę). Z kolei większość Polaków sprzeciwia się pokrywaniu kosztów zakwaterowania i wyżywienia (59 procent odpowiadających była na „nie”), świadczeniom rodzinnym, takim jak 800+ (55 procent na „nie”) oraz zasiłkom społecznym (51 procent było przeciw).
Ukraińcy potrzebni na rynku pracy. Ale budzą obawy
Pomimo narastających napięć, Polacy dostrzegają pozytywy wynikające z obecności Ukraińców. Blisko połowa (49 procent) uważa, że ich aktywność zawodowa przyczynia się do wzrostu gospodarczego, między innymi poprzez wypełnienie luki na rynku pracy.
Jednak 32 procent badanych uważa, że Ukraińcy stanowią zagrożenie. Wśród najczęściej wskazywanych obaw pojawiają się wzrost przestępczości, konkurencja na rynku pracy, czy brak integracji i poszanowania polskiej kultury.
Czytaj też:
Polacy zmieniają nastawienie do Ukraińców. Zaskakujące wyniki sondażuCzytaj też:
Ukraińska aktywistka oskarża Konfederację o przekręcenie jej słów. „Dezinformacja”