13 sierpnia 1944 r. mieszkańcy walczącej Starówki zebrali się wokół niemieckiego stawiacza min, zdobytego przez powstańców. Nie wiedzieli, że zawierał on olbrzymi ładunek wybuchowy.
Od wybuchu zginęli głównie cywile, mieszkańcy Starego Miasta. Dokładna liczba zabitych do dziś nie jest znana, choć według ostatnich ustaleń historyków wynosi ona około 300 osób. Wielu zostało rannych.
W 64. rocznicę tych wydarzeń warszawiacy, przedstawiciele środowisk kombatanckich oraz władz dzielnicy Śródmieście złożyli na Starówce kwiaty przy kilku tablicach upamiętniających męczeństwo mieszkańców tej części Warszawy. Pod jedną z tablic pamięci trębacz odegrał pieśń "Warszawskie dzieci pójdziemy w bój". Pamięć powstańców przywoływano także podczas mszy świętej w Archikatedrze św. Jana.
Po mszy powstańcy, poczty sztandarowe formacji powstańczych Starego i Nowego Miasta, organizacji harcerskich oraz przedstawiciele władz przeszli na ul. Kilińskiego - w miejsce wybuchu czołgu-pułapki. Upamiętnia je tablica, na której napisano: "Miejsce uświęcone krwią 500 powstańców i mieszkańców Starówki poległych 13.08.1944 od eksplozji czołgu z podstępnie założonym przez wroga materiałem wybuchowym". Złożono kwiaty i wieńce, zapłonęły znicze.
"Historycy podkreślają, że Stare Miasto, chociaż terytorialnie mały fragment stolicy, przeżyło w dniach powstania niezwykłe natężenie walk i odznaczyło się ogromną walecznością" - powiedział podczas uroczystości wiceprezydent Warszawy Andrzej Jakubiak.
Wiceprezes Związku Powstańców Warszawskich Edmund Baranowski podkreślił, że coroczne uroczystości przy ul. Kilińskiego stanowią piękną tradycję warszawskiej starówki. "Pamięć o ofiarach tragedii z 13 sierpnia 1944 roku pozostanie w sercach i umysłach kolejnych pokoleń warszawiaków" - mówił.
Uczestnicy uroczystości wysłuchali też piosenek i wierszy powstańczych w wykonaniu artystów. Na wieczór na międzymurzu (pomiędzy pomnikiem Jana Kilińskiego a pomnikiem Małego Powstańca) zaplanowano spektakl poezji i pieśni powstańczych "Starówka 1944 - tak było...". Występować będą aktorzy Teatru Polskiego w Warszawie, Warszawskiego Chóru Międzyuczelnianego oraz Grupy Historycznej "Zgrupowanie Radosław".
Rocznicę wydarzeń z 13 sierpnia obchodzi się jako Dzień Starówki - tak 16 lat temu zdecydowali mieszkańcy Starego i Nowego Miasta.
Środowe uroczystości pod honorowym patronatem prezydent stolicy Hanny Gronkiewicz-Waltz i metropolity warszawskiego abp. Kazimierza Nycza były elementem obchodów rocznicy Powstania Warszawskiego. Było ono największym zrywem niepodległościowym AK, a zarazem największą akcją zbrojną podziemia w okupowanej Europie. Miało trwać 2-3 dni. Zakończyło się kapitulacją po 63 dniach zaciętych walk. Straty Powstańców wyniosły ok. 40 tys. zabitych i rannych; zginęło ok. 180 tys. ludności cywilnej.
ND, PAP