Napoleon wrócił na warszawski plac

Zarówno miejsce, jak i data odsłonięcia pomnika Napoleona nie są przypadkowe. Dawniej plac ten nosił imię Napoleona, a dokładnie 90 lat temu w tym samym miejscu w obecności marszałka Piłsudskiego odsłonięto monument Napoleona dłuta Jana Antoniego Biernackiego, który jednak przepadł w trakcie działań wojennych. - 5 maja to 190. rocznica śmierci Napoleona na Wyspie Świętej Heleny i 90. rocznica przemianowania Placu Wareckiego na Plac Napoleona. To tutaj 5 maja 1921 roku w obecności marszałka Piłsuskiego odsłonięto pierwszy pomnik Napoleona w Warszawie - podkreślił Jean Caillot, przewodniczący polskiej sekcji stowarzyszenia Członków Legii Honorowej, która zainicjowała i sfinansowała rekonstrukcję pomnika. - Od dawna staramy się przywrócić zatarte przez komunistów ślady francuskie w Warszawie. Udało nam się w zeszłym roku przywrócić ulicę marszałka Focha. Plac Powstańców Warszawy oczywiście pozostanie Placem Powstańców, ale warto pamiętać, że do 1950 roku był to Plac Napoleona. Pomnik Napoleona bardzo pasuje do historii powstania, ponieważ ono zaczęło się na Placu Napoleona. Powstańcy od razu zdobyli Prudential i budynek poczty, które do końca utrzymali, a to Bonaparte "dał przykład, jak zwyciężać mamy" - dodał Jean Caillot.

W uroczystości odsłonięcia pomnika uczestniczył ambasador Francji w Polsce Francois Barry Delongchamps, premier Tadeusz Mazowiecki, który reprezentował prezydenta Bronisława Komorowskiego, a także wiceprezydent Warszawy Jacek Wojciechowski. W uroczystości wziął także udział oddział honorowy 2 pułk francuskich huzarów. - Napoleon jest jednym z wielkich symboli wspólnej historii Francji i Polski. W XVIII i XIX wieku Polacy podążali wraz z Francją, najpierw rewolucyjną, a potem napoleońską, z nadzieją na odzyskanie swojej niepodległości. Masowo zaciągali się do armii Bonapartego podążając z ziemi włoskiej do polskiej. Armia polska walczyła u boku Francuzów od Madrytu po Moskwę. Obecny tu oddział honorowy 2 pułku francuskich huzarów jest godnym przedstawicielem jednostek, które walczyły w Polsce na początku XIX. Tak rodziła się legenda napoleońska i podtrzymywała wola walki o niepodległość. Polska nie zginęła i nawet w najbardziej posępnych godzinach historii pozostała żywym narodem. Głębokie więzi łączące nasze kraje zawsze przypominały nam o wspólnym losie. Wiwat Polska! Wiwat Francja! Wiwat Europa zjednoczona! - mówił Francois Barry Delongchamps.

Oryginalny pomnik z 1921 roku nie przetrwał wojny, dlatego ten, który w czwartek odsłonięto w Warszawie jest repliką innego monumentu cesarza - pomnika odsłoniętego w maju 1923 r. przed Wyższą Szkołą Wojenną, która znajdowała się przy ul. Koszykowej. W ceremonii wziął wówczas udział marszałek Ferdinand Foch, autor szeregu rozpraw o wykorzystaniu taktyki Napoleona we współczesnych warunkach. Pomnik był dziełem rzeźbiarza Michała Kamińskiego. Po zakończeniu wojny został zdemontowany, a potem zaginął. Odnaleziony w magazynach wojskowych stoi obecnie na dziedzińcu Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie. - To powrót pewnego historycznego obelisku w miejsce, które z przedstawiającą go postacią jest związane. To tutaj w 1921 roku stanął pierwszy pomnik Napoleona, a plac przemianowano na Plac Napoleona. To symboliczny powrót do tradycji Drugiej Rzeczpospolitej, które w zjednoczonej Europie są znowu normą - podkreślił Marek Mikos, pełniący obowiązki dyrektora architektury i planowania przestrzennego w urzędzie miasta stołecznego Warszawa, reprezentujący podczas uroczystości prezydent Warszawy Hannę Gronkiewicz-Waltz.

Nowy pomnik przygotowali rzeźbiarze Paweł Pietrusiński i Marek Żebrowski. Na monumencie widnieje napis: "Wielkiemu Wodzowi" - słów tych w odniesieniu do Napoleona miał użyć marszałek Piłsudski podczas uroczystości w 1921 r.

PAP, arb