W czasie II wojny światowej młody Semprun działał we francuskim ruchu oporu, należąc jednocześnie do hiszpańskiej partii komunistycznej (PCE). W 1943 roku, w wieku 19 lat, aresztowany przez gestapo, został deportowany do hitlerowskiego obozu w Buchenwaldzie, gdzie przebywał 15 miesięcy.
Po wojnie był nadal zaangażowanym działaczem skrajnej lewicy aż do połowy lat 60., gdy usunięto go z grona przywódczego hiszpańskich komunistów. Od tamtego czasu poświęcił się pisarstwu w dwóch językach: po hiszpańsku i francusku.
Po upadku reżimu generała Franco Semprun był hiszpańskim ministrem kultury w socjalistycznym rządzie Felipe Gonzalesa w latach 1988-1991
Jego najbardziej znane dzieła, tłumaczone także na polski, poruszają tematykę koszmaru wojny i nazizmu: "Odpowiedni trup", "Wielka podróż", "Omdlenie". Mawiał o sobie: "Tak naprawdę, to jestem więźniem Buchenwaldu"."Wielka podróż" to opis czterech dni i pięciu nocy spędzonych ze stu dziewiętnastu innymi więźniami w zaplombowanym wagonie towarowym. Autor nie trzyma się chronologii wydarzeń, odległe płaszczyzny czasu zachodzą na siebie, zazębiają się.
Semprun jest również autorem przedmowy do francuskiego wydania "Innego Świata" Gustawa Herlinga-Grudzińskiego oraz do tomu szkiców Leszka Kołakowskiego. Napisał też biografię wybitnego francuskiego aktora i piosekarza Ives'a Montanda, z którym przez lata przyjaźnił się i współpracował.
Jako scenarzysta filmowy tworzył dla takich reżyserów jak Alain Resnais ("Wojna się skończyła" i "Stavisky") czy Costa Gavras.
Od 1996 Semprun należał do Akademii Goncourtów, wybierającej co roku laureata najbardziej prestiżowej francuskiej nagrody literackiej.
pap, ps