Zdaniem minister Kudryckiej, taka debata jest konieczna, gdyż sytuacja w polskiej nauce odbiega od ideału. "To ostatni moment, żeby wspólnie zewrzeć szyki, aby ustalić kierunki nauki w Polsce w długiej perspektywie czasowej" - podkreśliła.
Akt podpisania Paktu dla Wiedzy poprzedziła debata z udziałem zaproszonych stron. Jej tematem były m.in. relacje zachodzące na styku środowisk nauki, polityki oraz instytucji medialnych. W debacie głos zabrali także przedstawiciele organizacji pozarządowych.
"O sukcesie w polskiej nauce - mówiła Kudrycka - moglibyśmy mówić dopiero wtedy, gdy jedna lub dwie polskie uczelnie znalazłyby się w pierwszej dwudziestce najlepszych europejskich uczelni". Podkreśliła, że tego rodzaju powodzenie nie będzie możliwe jeśli na jego rzecz nie będą działać polskie media i organizacje pożytku publicznego.
"Ta dyskusja jest właśnie po to, żebyśmy mogli wysłuchać państwa opinii na temat tego, jak najlepiej promować naukę nie tylko w Polsce, ale i za granicą" - powiedziała minister.
Według rektora Uniwersytetu Warszawskiego, Katarzyny Chałasińskiej-Macukow, istnieje przepaść pomiędzy tym, co wie opinia publiczna, a tym co naprawdę dzieje się w nauce. Jej zdaniem, za tę sytuację częściowo odpowiedzialni są dziennikarze, którzy relacjonują skomplikowane wydarzenia bez odpowiedniego przygotowania.
Zarzuty pod adresem mediów odrzucił m.in. publicysta Tomasz Terlikowski. Zwrócił uwagę, że naukowcy po pierwsze posługują się zbyt hermetycznym, nieczytelnym dla przeciętnego odbiorcy, językiem, a po drugie nie rozumieją specyfiki pracy dziennikarskiej, w której - obok jakości przekazywanych informacji - ważny jest czas.
Jak powiedział były prezes Polskiego Radia Krzysztof Michalski, nawet najprostsze pytania ze strony dziennikarzy, które np. przy okazji badań w CERN dotyczą jedynie groźby końca świata, mogą i są świetną okazją do tego, żeby naukowiec mógł wykazać swoją wiedzę i pogłębić jej rozumienie u przeciętnego odbiorcy.
Michalski powołał się również na badania, według których Polska zajmuje czołowe miejsce jeśli chodzi o ciekawość świata przejawianą przez młodych ludzi. "Media komercyjne nie wykorzystują tego faktu promując w swoich stacjach głupie teleturnieje i idiotyczne talk-show" - mówił.
Według ekonomisty Witolda Orłowskiego, naukowcy nie starają się udowodnić, że ich profesja służy czemuś pożytecznemu. "Ludzie nie czują czym jest nauka, naukowcy nie pokazują, że np. nauka służy rozwojowi konkurencyjności na rynku" - mówił. Jego zdaniem nauka w Polsce potrzebuje radykalnej zmiany, "nie rewolucji, a rzeźni", w której przyjmie się, że miarą dobrej naukowej pracy jest jej efektywność.
W obronie naukowców wystąpił wiceprezes PAN prof. Wojciech Stec, który poruszył problem wynagrodzeń w polskiej nauce. "Kto z panów redaktorów przyjdzie do pracy za 1100 zł miesięcznie?" - pytał retorycznie. Tej wysokości uposażenie otrzymują doktoranci - dodał.
Ważnym problemem gnębiącym polską naukę - według Steca - jest wieloetatowość. "To fatalne zjawisko powoduje nieustanną erozję etosu pracy naukowej" - powiedział profesor.
Wśród mediów, które podpisały Pakt są: Polska Agencja Prasowa SA, TVP, Polsat, Grupa ITI, Axel Springer, Polskapresse, Agora, Rzeczpospolita, Polityka, Wprost, Superstacja, Polskie Radio, Eurozet, RMF FM, Puls Biznesu.
W porozumieniu wzięły udział także firmy doradcze i audytorskie: Ernst&Young, BCG, Case Pricewaterhousecoopers, KPMG, Deloitte.
Z kolei organizacje pozarządowe reprezentowały: Business Centre Club, PKPP Lewiatan, Centrum Natolin, Polska Rada Biznesu, Fundacja Batorego, Forum Obywatelskiego Rozwoju, Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową, Instytut Sobieskiego, Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, Krajowa Izba Gospodarcza oraz Centrum im. Adama Smitha.pap, em, keb