Helena Filipionek: nauczycielka i działaczka społeczna, podczas wojny była członkiem AK i duchową przywódczynię ponad 16- tysięcznej Polonii dyneburskiej na Łotwie, która uratowała materiały dokumentujące losy Polaków i polskich organizacji na Łotwie.
Irena i Jadwiga Zappe: po II wojnie światowej stworzyły we Lwowie dom pomocy polskim dzieciom i młodzieży. Podtrzymywały tożsamość narodową i kształtowały świadomość historyczną młodych ludzi poprzez udzielanie tajnych lekcji historii, literatury i języka polskiego.
Zygmunt Walkowski: jeden z najbardziej zasłużonych badaczy i dokumentalistów polskiej historii najnowszej, zwłaszcza okresu II wojny światowej i Powstania Warszawskiego. Uznawany jest za wybitnego znawcę ikonografii fotograficznej i filmowej Warszawy tamtego okresu.
Związek Polaków na Białorusi: kierowany obecnie przez Andżelikę Borys, od 18 lat działa na rzecz polskiej mniejszości na terenie Białorusi, w sferze szeroko rozumianej świadomości historycznej i pamięci narodowej.
Nagroda Kustosza Pamięci Narodowej jest przyznawana corocznie od 2002 roku przez Kapitułę nagrody pod przewodnictwem prezesa Instytutu Pamięci Narodowej. Mogą ją otrzymywać instytucje, organizacje społeczne i osoby fizyczne za szczególnie aktywne działania na rzecz upamiętnienia historii polskiego narodu w latach 1939-1989, a także za działalność publiczną zbieżną z ustawowymi celami IPN.
Tegoroczna uroczystość wręczenia nagród Kustosza Pamięci Narodowej odbędzie się 17 czerwca w Sali Rady Zamku Królewskiego w Warszawie. Honorowy patronat nad uroczystością objął prezydent Lech Kaczyński.
nd, pap