To zależy

Anatole Kaletsky z agencji Reutera ukuł niedawno termin, który świetnie opisuje relacje między bankami centralnymi i gospodarką. Brzmi on: „to zależy”. Można powiedzieć, że „to zależy” przywędrowało już do Polski. Ujawniona przez „Wprost” rozmowa Bartłomieja Sienkiewicza i Marka Belki pokazuje, że bank centralny – tak jak jest już na Zachodzie – nie jest już od utrzymania niskiej inflacji, ale od wszystkiego: zatrudnienia, wzrostu gospodarczego, inflacji i stabilności systemu finansowego. Przyjęte przez rząd założenia do zmiany ustawy o NBP pokazują, że kolejne „zależy” wpisywane jest do zadań banku – co więcej, można powiedzieć, że NBP ma też dbać teraz o stabilność gospodarczą partii rządzącej.

Z kolei inny ekonomista Satyajit Das porównuje bankierów do polityków, jeśli czemuś zaprzeczają, musi być to prawda. Według niego tak jest z bańkami kredytowymi, które się tworzą i pękają, jednak bankierzy zawsze i za każdym razem mówią: wszystko jest w porządku. Tak jest i teraz. Furtka do drukowania pieniędzy ma być wyłącznie zabezpieczeniemprzed gwałtownym kryzysem, a nie jego źródłem. Nie należy w to wierzyć, bo bankierzy, jak politycy, na pewno kłamią, a Satyajit Das daje na to wiele dowodów. Choćby po trwającej od dwóch lat, trzeciej już edycji dodruku pieniądza, całkowity dług Stanów Zjednoczonych sięga już 59,4 biliona dolarów i jest znacznie wyższy niż przed kryzysem 2007-2008 roku. Jest 27 razy wyższy niż 40 lat temu.

Z kolei Leszek Balcerowicz w rozmowie z „Rzeczpospolitą” mówi, że mieliśmy do czynienia z „próbą targu politycznego, która w ogóle nie powinna mieć miejsca w praworządnym państwie […]. Dla mnie jako osoby, która przez lata walczyła o niezależność banku centralnego, treść tej rozmowy jest bulwersująca”. Ma rację jednak wspomniany wcześniej Satyajit Das, który przywołuje cytat Johna Kennetha Galbraitha: „Nic nie jest tak godne podziwu w polityce jak krótka pamięć”. Obawiam się, że wyborcy mogą o tym wkrótce zapomnieć.