Czyja suwerenność
Udostępnijdodaj Skomentuj
Tygodnik Wprost Wydanie: 8/2016 (1725)
Okładka tygodnika Wprost nr 8/2016 (1725)
Dziękujemy, że jesteś z nami. Tylko prawda jest ciekawa, piszemy o niej wprost.
Czytaj lub pobierz
Platformy prasy cyfrowej:

Czyja suwerenność

Dodano:   /  Zmieniono: 

Jednomandatowe okręgi wyborcze (JOW) pozwalają obywatelom wybrać rząd, przy ordynacji proporcjonalnej (OP) wybierają oni parlament. JOW prowadzą do systemu dwupartyjnego, gdy OP – do wielopartyjności. Jednym słowem: JOW oznaczają suwerenność obywateli, OP – suwerenność polityków.

Charakterystyczną cechą kampanii wyborczych w Polsce 2015 r. było poczucie wyczerpania się przyjętej w latach 90. formuły państwa. W trakcie kampanii prezydenckiej Paweł Kukiz wołał o przywrócenie państwa obywatelom, zdobywając zaskakująco wysokie poparcie elektoratu. PiS hasło to powtórzyło w swej zwycięskiej kampanii parlamentarnej, zapowiadając reformę państwa. W okresie tym wciąż przewijał się temat zmiany ordynacji wyborczej do Sejmu. Najwyraźniej występował on w hasłach Kukiza – jako potrzeba jednomandatowych okręgów wyborczych – ale też, mniej śmiało, w wystąpieniach innych polityków, skłonnych zaakceptować jakąś formę wariantu niemieckiego. Temat skompromitowało referendum.

Stosunkowo niewielu ludzi pojmuje różnice między metodami wyboru reprezentacji politycznej oraz ich konsekwencje. Mało ludzi uzmysławia sobie też znaczenie aktu wyborczego dla działania państwa. Ma to dwa skutki. Dla zwolenników JOW jest to trudność w zdobyciu szerszego poparcia społecznego. Paweł Kukiz, jako postać medialna, mógł takie poparcie zmobilizować. Po sukcesie w wyborach prezydenckich dokonał on jednak wolty i odwrócił się od ekipy, która z nim ten sukces wypracowała. Po drugie, trudności ze zrozumieniem sensu i znaczenia aktu wyborczego powodują, że łatwo w tej materii manipulować opinią publiczną. W manipulacje obfitował okres debat przedreferendalnych. W telewizji było ich zaledwie parę. Na jednego zwolennika opcji JOW przypadało w nich kilku zwolenników OP. Raz zaproszono nawet jako bezstronnych sędziów osoby znane z sympatii dla OP. Establishment polityczny boi się utraty suwerenności.

Łatwo przewidzieć, że jeśli ordynacja wyborcza zostanie zmieniona, większość sejmowa wypowie się za systemem niemieckim, ogólnie uznanym za wariant ordynacji proporcjonalnej. Przyczyna jest oczywista: pod pozorem zmiany utrzyma się sposób wyboru bliski obecnemu. Zapewni on utrzymanie przewagi polityków nad narodem – rządy niesprawne, ale wymykające się spod społecznej kontroli. Walka polityczna w Polsce nie dotyczy reformy państwa ani dobra publicznego; dotyczy tego, która partia przejmie monopol na rozdawnictwo stanowisk i pieniędzy. Formalnie rzecz biorąc, rację mają ci, którzy polski system polityczny nazywają partiokracją. Tu tkwi podstawowy problem polskiej polityki, a nie w zmanipulowanych hasłach, pod którymi tańcuje na Krakowskim Przedmieściu KOD.

Profesor Instytutu Studiów Politycznych PAN, były szef Transparency International Poland

Więcej możesz przeczytać w 8/2016 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App Store i Google Play.

Autor:
© ℗ Materiał chroniony prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy tygodnika Wprost.
Regulamin i warunki licencjonowania materiałów prasowych.

Spis treści tygodnika Wprost nr 8/2016 (1725)

  • To tylko prawda21 lut 2016, 20:00 — Po co mierzymy się z historią? Po co burzymy mity i kwestionujemy świętości? Ano po to, żeby kłamstwa nas więcej nie prześladowały. Żeby nie kładły się cieniem na współczesności, która bez odkłamania historii szybko zaczyna powielać scenariusze,...3
  • SKANER21 lut 2016, 20:00 — PAŃSTWO Jaka pomoc dla rodziców w Europie Program 500 zł na dziecko to w Polsce całkowita nowość. Z punktu widzenia krajów Unii Europejskiej nie jest to jednak aż tak wielka rewolucja. Jak wynika z raportu przygotowanego przez PwC, aż 20 na 28...6
  • Państwo zbudowane na teczkach21 lut 2016, 20:00 — Z odnalezionych w domu Marii Kiszczak dokumentów najważniejsze nie będą donosy i karty rejestracyjne Lecha Wałęsy. Ciekawsze okaże się, kogo jeszcze w garści trzymał były szef bezpieki. Sam przecież mówił, że posiada papiery, które wiele głów...14
  • „Bolkowatość” elit III RP21 lut 2016, 20:00 — Rządy III RP często miały dwóch panów – pana jawnego, którym byli wyborcy, i pana ukrytego, który dysponował teczkami z hakami, jak Kiszczak. To wywierało wpływ na jakość rządzenia i paraliżowało wolę w podjęciu projektu reprywatyzacji i...16
  • Wałęsa zniszczył swój pomnik21 lut 2016, 20:00 — W latach 80. był autentycznym przywódcą Solidarności, który nie dał się złamać. Niestety, jako prezydent budował państwo postkomunistyczne, w którym niewyjaśniona przeszłość kładzie się cieniem na współczesności – mówi dr Piotr Gontarczyk,...18
  • Rewolucji nie robią aniołowie21 lut 2016, 20:00 — Wałęsa jest bohaterem polskiej rewolucji. Żadne papiery wydarte z trumny Kiszczaka tego nie zmienią. Jego dramat polega na tym, że dziś pozostał kompletnie sam. I na horyzoncie nie widzę nikogo, kto by mógł mu pomóc – mówi...21
  • Często słyszę: Pieprzyć politykę!21 lut 2016, 20:00 — Mówi się, że Polski kryzys nie dotknął. Nie dotknął, bo u nas jest permanentny kryzys. Nigdy nie mieliśmy innej sytuacji – mówi „Wprost” Piotr „Liroy” Marzec, poseł Kukiz’1522
  • „Jastrzębie” na syryjskim niebie21 lut 2016, 20:00 — Polskie F-16 mają po raz pierwszy ruszyć w misję bojową. Choć to tylko cztery samoloty, koszty ich wysłania do Syrii mogą wynieść miliony złotych.26
  • Misja ruszy wiosną?21 lut 2016, 20:00 — Po raz pierwszy polskie F-16 będą operowały w przestrzeni, w której mogą wystąpić realne zagrożenia. Na przykład znajdując się w zasięgu rosyjskich systemów S-300 i S-400 – mówi „Wprost” płk rezerwy, pilot Krystian Zięć.28
  • Czyja suwerenność21 lut 2016, 20:00 — Jednomandatowe okręgi wyborcze (JOW) pozwalają obywatelom wybrać rząd, przy ordynacji proporcjonalnej (OP) wybierają oni parlament. JOW prowadzą do systemu dwupartyjnego, gdy OP – do wielopartyjności. Jednym słowem: JOW oznaczają suwerenność...29
  • Zyski powinny zostać w Polsce21 lut 2016, 20:00 — Nie ma powodu, by spółki Skarbu Państwa kupowały paliwo u konkurentów Orlenu czy Lotosu albo by zakładały rachunki w bankach niemieckich, holenderskich czy francuskich, skoro mogą to zrobić w PKO BP – mówi „Wprost” Dawid...30
  • Alternatywne rozwiązywanie sporów – mediacje rodzinne21 lut 2016, 20:00 — Nie ma chyba nikogo, komu udaje się przejść przez życie bez konfliktów. Mediacja jako inny sposób na rozwiązywanie sporów niż droga sądowa służy temu, aby doprowadzić do ugody poza salą sądową. Jest szansą na wygraną obu stron sporu.32
  • Sieć głodna nastolatek21 lut 2016, 20:00 — Nastoletnie youtuberki wzbudzają u młodych fanek podobne uwielbienie jak kiedyś Beatlesi u ich babć. Już dziś potrafią zażądać po kilkanaście tysięcy złotych za udział w reklamie. Jeśli utrzymają popularność, za kilka lat mogą być nie tylko...34
  • Hitler był anarchistą21 lut 2016, 20:00 — Klucz do ludzkich zachowań nie tkwi w przynależności narodowej. Pozbawiony państwa polski chłop z Jedwabnego zachowywał się bardzo podobnie do pozbawionego państwa Austriaka z Wiednia po anszlusie Austrii – mówi prof. Timothy Snyder,...37
  • Gdzie wyjechać na studia21 lut 2016, 20:00 — Dyplom brytyjskiej czy amerykańskiej uczelni otwiera drzwi do międzynarodowej kariery. Dobrzy maturzyści nie powinni mieć kompleksów, ubiegając się o miejsce w najlepszych na świecie szkołach wyższych. „Wprost” podpowiada, gdzie warto...40
  • Jak się STARAć o przyjęcie na zagraniczną uczelnię21 lut 2016, 20:00 — WIELKA BRYTANIA Rekrutacja na brytyjskie uczelnie rozpoczyna się blisko rok przed polską maturą. Myśląc o podjęciu studiów na medycynie, stomatologii czy weterynarii, musimy się zarejestrować do 15 października roku poprzedzającego egzamin...42
  • Jak zacząć biegać (i nie przestać)21 lut 2016, 20:00 — Bieganie, jako forma rekreacji, zdobywa coraz to nowych zwolenników. Ci z nich, którzy przetrwali trudne początki i biegają, są zachwyceni. Jak zacząć?44
  • Pięć rzeczy, które powinieneś wiedzieć o Nord Stream 221 lut 2016, 20:00 — Nord Stream 2 to biznesowa rozgrywka Rosji, Niemiec, Francji i Austrii, która ma przejąć europejski rynek gazu. Wszystko to kosztem Polski, Ukrainy i państw bałtyckich. Zgoda na ten rurociąg to koniec europejskiej solidarności energetycznej.48
  • Żeby konie szły w jedną stronę21 lut 2016, 20:00 — Plan Mateusza Morawieckiego czeka pierwszy poważny test. Połączenie pięciu instytucji wspierających rozwój w jeden Fundusz Rozwoju. Pomysł ma sens z punktu widzenia państwa, ale pogrążyć mogą go wewnętrzne wojny w rządzie o pieniądze i wpływy.52
  • Morawiecki musi być jak Wilczek21 lut 2016, 20:00 — Dobrą kondycję polskiej gospodarce jest w stanie zapewnić polski żywioł gospodarczy – on i tylko on. I z tej gleby mogą wyrosnąć światowi innowatorzy czy wielkie firmy.53
  • Bank dla agrosektora21 lut 2016, 20:00 — Mamy ponad 30-procentowy udział w rynku kredytów dla sektora agro – mówi Bartosz Urbaniak, członek zarządu Banku BNP Paribas, odpowiedzialny za obszar bankowości MSP i Agro59
  • HOSSA BESSA21 lut 2016, 20:00 — Skromna pensja dla giganta Dokładnie 6 mln 317 tys. zł rocznie mógłby zarobić prezes giganta powstałego w wyniku połączenia trzech spółek Skarbu Państwa: PKN Orlen, PGNiG i Lotosu – wynika z wyliczeń agencji zatrudnienia Sedlak & Sedlak....60
  • Bitwa o Anglię21 lut 2016, 20:00 — O tym, czy Wielka Brytania wyjdzie z UE, nie zdecydują Jean-Claude Juncker ani Donald Tusk, tylko Brytyjczycy w referendum. To na Wyspach, a nie w Brukseli, toczy się prawdziwa batalia o przyszłość Europy.62
  • Dwa ognie Kremla21 lut 2016, 20:00 — Baba Wanga, czyli najsłynniejsza bułgarska jasnowidzka, przewidziała wojnę na 2016 r., podobnie Krzysztof Jackowski z Człuchowa widzi ostatnio wszystko w czarnych barwach. Profesjonalni analitycy potwierdzają, że od czasu zakończenia zimnej wojny...65
  • Walka o duszę świata21 lut 2016, 20:00 — Dziesięć lat temu Rosja wydała Zachodowi nowoczesną wojnę propagandową. Dzisiaj jest w tym starciu górą.66
  • Bunt desperatów21 lut 2016, 20:00 — To nie jest trzecia intifada. Fala palestyńskich ataków nawet nie przypomina już poprzednich, dobrze zorganizowanych i sterowanych przejawów oporu.68
  • Prawdziwych kowboi już nie będzie21 lut 2016, 20:00 — Trwający przez miesiąc protest w stanie Oregon przypomniał Ameryce o prawicowych milicjach – przeciwstawiających się rządowi federalnemu ugrupowaniach paramilitarnych.70
  • Bezkarni zbrodniarze21 lut 2016, 20:00 — W drugą rocznicę masakr na kijowskim Majdanie ukraiński rząd zawisł w próżni, a sprawcy tej tragedii pozostają bezkarni. Niektórzy spokojnie i podobno wiernie służą nowej władzy.72
  • Świadomy konsument – czyli zdrowe zakupy21 lut 2016, 20:00 — Jedzenie jest lekarstwem – może zdziałać cuda oraz pomóc w pozbyciu się wielu problemów zdrowotnych. Niezwykle ważna jest więc świadomość żywieniowa.74
  • Zadziwiająca moc rokitnika21 lut 2016, 20:00 — Rośnie wszędzie. W parkach i ogródkach. Jest tak kwaśny, że po rozgryzieniu go twarz się wykrzywia. Ale też zdrowy na potęgę.75
  • Talenty z telewizji21 lut 2016, 20:00 — Zapowiedź śmierci muzycznych programów typu talent show okazała się przedwczesna. Sukcesy ich zwycięzców – Dawida Podsiadły czy zespołu Enej – dowodzą, że Polacy ciągle chcą je oglądać. Zwłaszcza że wśród uczestników zdarzały się też...76
  • Polacy, czyli sami swoi21 lut 2016, 20:00 — Pół wieku temu ekipa „Samych swoich” weszła na plan. I powstała polska komedia wszech czasów, a także najważniejszy film o powojennej wędrówce ludów z Kresów na Ziemie Odzyskane.78
  • Licencja na zabijanie od Rzeczypospolitej21 lut 2016, 20:00 — Strzelali szybko, choć nie zawsze celnie i nie zawsze pewni, czy wykonują wyrok sądu, czy załatwiają jakieś prywatne porachunki. Musiało minąć 70 lat od zakończenia wojny, by egzekutorzy Armii Krajowej zaczęli mówić.80
  • Zajrzeć do wnętrza gwiazd21 lut 2016, 20:00 — Młyny nauki mielą powoli. Nad wykryciem fal grawitacyjnych pracowało kilka pokoleń badaczy. Równie fundamentalnych i wciąż nierozwiązanych problemów w fizyce jest znacznie więcej.84
  • KALEJDOSKOP KULTURALNY21 lut 2016, 20:00 — KSIĄŻKI Mariusz Cieślik Pilch przesłuchany Zawsze mi się wydawało, że sukces Jerzego Pilcha jest tyleż efektem jego pracy pisarskiej, ile łatwości do komentowania świata w ciekawy i kontrowersyjny sposób. Kiedyś ujawniał to w felietonach, glanując...86
  • Opozycja zapędzona w kozi róg21 lut 2016, 20:00 — Nic tak nie obnażyło słabości opozycji, jak propozycja Platformy, by program 500 plus objął wszystkie dzieci. Nie chodzi nawet o to, że realizacja takiego planu kompletnie rozwaliłaby finanse publiczne, a zgłoszeniem propozycji Platforma pokazała...92
  • Energetyczni domokrążcy21 lut 2016, 20:00 — Na kontrolę liczników, na biały kitel, na „last minute” – wyobraźnia nieuczciwych handlowców sprzedających prąd nie zna granic. Próbują zdobyć zaufanie, aby uśpić czujność klienta i podsunąć mu do podpisania niekorzystną umowę.94
  • Lotnisko napędzane słońcem21 lut 2016, 20:00 — Słońce, wiatr, woda. Lotnisko Chopina wie, jak wykorzystywać te żywioły, a przy okazji chronić środowisko naturalne.98