Dieta zapobiega nowotworom
Udostępnij
Tygodnik Wprost Wydanie: 38/2018 (1853)
Okładka tygodnika Wprost nr 38/2018 (1853)
Dziękujemy, że jesteś z nami. Tylko prawda jest ciekawa, piszemy o niej wprost.
Czytaj lub pobierz
Platformy prasy cyfrowej:

Dieta zapobiega nowotworom

Dodano: 
Zdrowy posiłek
Zdrowy posiłek Źródło: Unsplash / Brooke Lark
Odpowiedni sposób odżywiania zmniejsza ryzyko wystąpienia chorób cywilizacyjnych, także nowotworów. Warto postawić na piramidę zdrowego żywienia.

W ostatnich 25 latach ok. 313 tys. osób prawdopodobnie uniknęło zachorowania na raka, dlatego że zmieniło nawyki żywieniowe i zaprzestało palenia tytoniu – mówi prof. Mirosław Jarosz, dyrektor Instytutu Żywności i Żywienia. Korzystne zjawiska to m.in. zmniejszenie spożycia soli i tłuszczów zwierzęcych, częstsze sięganie po warzywa i owoce. Choć dieta Polaków jest dziś inna niż 25 lat temu, to ekspertów niepokoi to, że nadal jemy za mało produktów, które chronią przed chorobami cywilizacyjnymi, w tym przed rakiem.

Nie za dużo

Związek pomiędzy nadwagą, otyłością a ryzykiem powstawania wielu nowotworów został już udowodniony. Odkładająca się tkanka tłuszczowa zwiększa produkcję estrogenów, insuliny i czynników prozapalnych, które sprzyjają rozwojowi nowotworów. Dlatego podstawą powinien być umiar w jedzeniu, połączony z aktywnością fizyczną. Szczególnie niebezpieczna jest otyłość brzuszna, której przyczyny to: spożywanie nadmiernej ilości żywności wysokokalorycznej, wysoko przetworzonej, siedzący tryb życia i mała aktywność fizyczna.

Jedz zdrowo

Za najkorzystniejsze w profilaktyce chorób cywilizacyjnych, w tym nowotworowych, uznawane są diety: śródziemnomorska oraz DASH. W obydwu szczególnie poleca się jedzenie warzyw i owoców (z przewagą warzyw), zbożowych produktów pełnoziarnistych, niskotłuszczowych produktów mlecznych, ryb, nasion roślin strączkowych, orzechów, niewielkiej ilości mięsa (chudego, drobiowego).

Szczególnie dużo składników antynowotworowych zawierają warzywa i owoce. Karotenoidy (obecne np. w marchwi, morelach,dyni, sałacie), sulforafan (zawartym.in. w brokułach) utrudniają podziały komórek nowotworowych. W cebuli, czosnku, porach znajdują się związki organosiarkowe niszczące komórki rakowe. Likopen zawarty w pomidorach, a zwłaszcza w przetworach z pomidorów, może hamować wzrost komórek we wczesnej fazie raka prostaty. Kapsaicyna w papryczkach chili hamuje wzrost komórek raka płuca, pęcherza moczowego i czerniaka. Właściwości przeciwnowotworowe mają też polifenole, jak kwas elagowy (obecny np. w jagodach, jeżynach, borówce amerykańskiej), resweratrol (ciemne winogrona, borówki, żurawina) oraz katechiny (zielona herbata).

Aktywność przeciwnowotworową ma też sezamina, występująca w ziarnach sezamu i oleju sezamowym. Związki przeciwkancerogenne znajdują się też w grzybach, i to nie tylko egzotycznych jak reishi i shitake, ale też polskich pieczarkach i boczniakach. Warto dużo przyprawiać, szczególnie kurkumą, która hamuje angiogenezę, czyli powstawanie naczyń krwionośnych odżywiających nowotwór. Podobnie działa imbir, rozmaryn, szafran oraz czosnek.

Wystarczy przestrzegać piramidy

Wyniki badań wskazują na ogromną rolę żywienia w prewencji nowotworów.

Nie trzeba stosować szczególnie skomplikowanej diety, wystarczy przestrzegać zaleceń zawartych w opracowanej przez ekspertów Instytutu Żywności i Żywienia Piramidzie Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej oraz towarzyszących jej zasad zdrowego żywienia. Są one zgodne z założeniami diety śródziemnomorskiej i diety DASH, rekomendowanych przez międzynarodowe grupy ekspertów jako najskuteczniej przeciwdziałające rozwojowi chorób cywilizacyjnych. Dieta oparta na warzywach i owocach, zawierająca pełnoziarniste produkty zbożowe, niskotłuszczowe produkty mleczne, ryby, z niewielkim dodatkiem olejów roślinnych, uzupełniona nasionami roślin strączkowych i orzechami, może być pomocna w zapobieganiu rozwojowi większości nowotworów złośliwych. Trzeba pamiętać o ograniczeniu spożycia mięsa czerwonego i przetworzonych produktów mięsnych, cukru, słodyczy, soli i zawierających ją produktów oraz o unikaniu picia alkoholu. Jednak sama dieta nie wystarczy. Musi jej towarzyszyć większa aktywność fizyczna i niepalenie tytoniu.

prof. dr n. med. Mirosław Jarosz, dyrektor Instytutu Żywności i Żywienia

Artykuł został opublikowany w 38/2018 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App Store i Google Play.

© ℗ Materiał chroniony prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy tygodnika Wprost.
Regulamin i warunki licencjonowania materiałów prasowych.

Spis treści tygodnika Wprost nr 38/2018 (1853)

  • Niektóre pytania wiodą na manowce16 wrz 2018, 20:00 — Co powinni zrobić sędziowie Sądu Najwyższego, którzy otrzymali pisma od prezydenta Andrzeja Dudy informujące, że nie wyraził on zgody na dalsze pełnienie przez nich funkcji? Czy Unia Europejska ma prawo zajmować się sytuacją wewnętrzną Węgier?...3
  • Dieta zapobiega nowotworom16 wrz 2018, 20:00 — Odpowiedni sposób odżywiania zmniejsza ryzyko wystąpienia chorób cywilizacyjnych, także nowotworów. Warto postawić na piramidę zdrowego żywienia.5
  • Niedyskrecje parlamentarne16 wrz 2018, 20:00 — POLITYCY PLATFORMY OBYWATELSKIEJ SĄ W DOSKONAŁYCH HUMORACH PO OSTATNIEJ KONWENCJI KOALICJI OBYWATELSKIEJ. Uważają, że wypadła nadspodziewanie korzystnie, szczególnie że jak za dawnych dobrych czasów udało się pozyskać sojusznika z obozu lewicy,...6
  • Obraz tygodnia16 wrz 2018, 20:00 — 3 mln plastikowych słomek trafia codziennie do polskich koszy na śmieci. Akcja „Tu pijesz bez słomki” ma zwrócić uwagę na zanieczyszczanie środowiska niepotrzebnymi jednorazówkami z plastiku Wygrana Olga Tokarczuk Autorka „Biegunów”, których...10
  • Info radar16 wrz 2018, 20:00 — Co wiezie prezydent Duda z Leżajska do Białego Domu Byłem w parlamencie w Strasburgu w czasie przemówienia szefa Komisji Junckera i mogę zaświadczyć, że nie trzeba było puszczać żadnych oklasków z taśmy. To, że chadeckiemu politykowi częściej...12
  • Nowacka: rozsądek czy zdrada16 wrz 2018, 20:00 — Lewo W NASZEJ HISTORII ESTYMĄ WIELKĄ CIESZY SIĘ ZASADA „MIERZ SIŁY NA ZAMIARY”. Towarzyszyła ona od zawsze patriotycznej polityce (a znamy inną?) i nader często prowadziła do klęsk, chaosu oraz pobojowisk, na których budowaliśmy, budujemy i nadal...18
  • Dopadł mnie antysemicki ściek16 wrz 2018, 20:00 — Nie zgadzam się z wizją państwa, które utożsamia nowoczesność z wieżowcami i kolejnymi centrami handlowymi – mówi Jan Śpiewak, kandydat na prezydenta Warszawy, i opowiada, co się stało, gdy ujawnił swoje żydowskie korzenie.20
  • Drużyna cienia16 wrz 2018, 20:00 — Nowy rzecznik prezydenta Błażej Spychalski to słabszy od poprzednika przeciwnik dla Krzysztofa Szczerskiego, nazywanego kąśliwie wiceprezydentem. Ale nie jest osamotniony.24
  • Samobójcze nastroje w Strasburgu16 wrz 2018, 20:00 — Niektórzy mówią z emfazą o „końcu ery wolnego internetu” (np. poseł Piotr Apel). Inni tego rodzaju opinie nazywają „wielkim kłamstwem”, zaklinając się, że chodzi im o bezpieczeństwo użytkowników sieci (np. europoseł Tadeusz Zwiefka). Ta kolizja...27
  • Czas protestów. Rządzie, płać!16 wrz 2018, 20:00 — 500 zł na dziecko, 300 zł wyprawki szkolnej, zapowiedź dodatku finansowego dla emerytów, program „Mieszkanie plus”, zapowiedź wielomilionowych wydatków na Centralny Port Komunikacyjny – to musiało prędzej czy później zaowocować żądaniami płacowymi...28
  • Kiedy serce nie daje rady16 wrz 2018, 20:00 — Killer number one – tak o chorobach serca mówią lekarze. Dolegliwości serca jednak lekceważymy, a jak ognia boimy się nowotworów. Tymczasem to właśnie choroby układu krążenia są najczęstszą przyczyną zgonów Polek i Polaków.32
  • Pięć rzeczy, których nie wiesz o sercu16 wrz 2018, 20:00 — Czy serce może pęknąć? Co łączy zaburzenia erekcji z chorobami serca? Dlaczego warto wyleżeć grypę? Zaskakujące fakty o najważniejszym organie człowieka.39
  • Seks po zawale16 wrz 2018, 20:00 — U pacjentów z chorobą wieńcową wskazana jest aktywność fizyczna, w tym seks. Poprawia ona krążenie, oddech oraz zmniejsza lęk i depresję – mówi dr hab. prof. nadzw. Edyta Smolis-Bąk z Instytutu Kardiologii w Aninie.42
  • Lepiej zapobiegać niż leczyć16 wrz 2018, 20:00 — Ryzyko przedwczesnej śmierci może zagrażać każdemu z nas. Możesz je znacznie zredukować, jeśli tylko chcesz i masz wystarczająco silną wolę.44
  • Związek na umowę śmieciową16 wrz 2018, 20:00 — Razem mieszkają, spłacają kredyt, gotują i uprawiają jogging. Umówili się na wspólne życie, ale się nie kochają.46
  • Emisariuszka16 wrz 2018, 20:00 — Macie wyprane mózgi przez antychińską i antykomunistyczną propagandę! Zachód chce zniszczyć Chiny, dokładnie tak samo jak zniszczył ZSRR! Chiny przez tysiąclecia były najpotężniejszym państwem świata i znowu będą! – wykrzykiwała Chinka, dziabiąc w...49
  • Prohibicja po polsku16 wrz 2018, 20:00 — Coraz więcej miast wprowadza nocną prohibicję. I, wbrew pozorom, mieszkańcy wcale nie narzekają. Nie w smak to tylko branży i właścicielom małych sklepów, którzy żyją z nocnych klientów.51
  • Lotniskowe gry16 wrz 2018, 20:00 — Michael O’Leary, szef Ryanairu, największego przewoźnika w Europie, atakuje polski rząd, twierdząc, że budowa CPK to głupi pomysł. Mówi to nie z troski o Polskę, ale o interesy własnej firmy.54
  • Hossa Bessa16 wrz 2018, 20:00 — Żałoba na parkiecie Ponad 65 proc. inwestorów spodziewa się spadków na warszawskiej giełdzie. Tak źle jeszcze nie było w całej historii badania, które od siedmiu lat prowadzi Stowarzyszenie Inwestorów Indywidualnych. Co tydzień bierze w nim udział...56
  • Orły z Podkarpacia nagrodzone16 wrz 2018, 20:00 — Przedsiębiorcy, samorządowcy i artyści zostali uhonorowani podczas gali „Wprost” w Rzeszowie.58
  • Napęd dla regionu16 wrz 2018, 20:00 — BorgWarner to jeden z największych pracodawców na Podkarpaciu.60
  • Know How16 wrz 2018, 20:00 — Wielki powrót Spidermana To jedna z tych gier, o których wiadomo, że staną się klasyką. Coś, co spokojnie może leżeć na półce obok „Uncharted” czy „Last of Us”. Po latach doczekaliśmy się w końcu kolejnej odsłony gry „Spiderman”. I Peter Parker...61
  • Krynica biegaczy16 wrz 2018, 20:00 — Biegi, na które wydano 8,6 tys. numerów startowych, spotkania z gwiazdami sportu, koncerty. 9. TAURON Festiwal Biegowy w Krynicy-Zdroju pobił rekordy frekwencji.62
  • Cztery kółka do wynajęcia16 wrz 2018, 20:00 — Polski klient nie tylko przekonał się do elastycznego najmu pojazdów, ale też zaczął być niezwykle wybredny – mówi Agnieszka Drzymała-Feć z firmy Rentis.64
  • Zmierzch Europy, jaką znamy16 wrz 2018, 20:00 — Ostatnie orędzie przewodniczącego Junckera zamyka nie tylko jego europejską karierę, ale też całą epokę. Główny nurt europejski nerwowo szuka teraz sposobów obrony przed naporem populistów.67
  • Czujemy się zagrożeni przez Rosję16 wrz 2018, 20:00 — Współpraca z Polską zwiększa nasze bezpieczeństwo – mówi Saulius Skvernelis, premier Litwy, i podkreśla, że fundamentem Unii Europejskiej są wspólne wartości.70
  • Architektura fantastyczna16 wrz 2018, 20:00 — Drapacz chmur wysoki na milę czy łuk triumfalny w kształcie słonia – jedne z najbardziej niezwykłych pomysłów w dziejach architektury wykraczały poza swoje czasy.74
  • Na początku był koniec16 wrz 2018, 20:00 — W „7 uczuciach” zobaczycie plejadę gwiazd, tyle że w nietypowych dla nich rolach. Zważywszy na nazwisko twórcy – Marka Koterskiego – nie dziwi, że to najoryginalniejszy film festiwalu w Gdyni.78
  • Reżyserzy na uwięzi16 wrz 2018, 20:00 — Kirył Serebrennikow, twórca obecnego w kinach „Lata”, to jeden z przykładów, że za filmy nie tylko zyskuje się uznanie i sławę, ale też można trafić za kratki, a nawet ryzykować życie.82
  • Wielki w Wielkim16 wrz 2018, 20:00 — Bard kojarzy wam się z artystą, który śpiewa dla 15 osób, przygrywając na gitarze? Niesłusznie! Udowodnił to poznański koncert z muzyką Gintrowskiego.86
  • Wydarzenie16 wrz 2018, 20:00 — ROCK Stary człowiek i może Brakowało wam pięknych melodii? Brakowało wam wielkich przebojów i rytmu, który wchodzi w głowę od pierwszego przesłuchania? Czekacie, aż zrobi to jeden z młodych gwiazdorów? Czekajcie dalej. A tymczasem 76-letni Paul...88
  • Film16 wrz 2018, 20:00 — Godność uchodźców POCHODZĄCY Z CZADU MAHAMAT-SALEH HAROUN jest jednym z najciekawszych twórców afrykańskiego kina. W „Suszy” opowiadał o rzeczywistości kraju obolałego po wojnie domowej. Teraz śledzi losy uchodźców z Bangi w Paryżu. „Jesień we...89
  • Muzyka16 wrz 2018, 20:00 — ROCK Pozwól swemu ego umrzeć Nie zdziwię się, jeśli część fanów odwróci się od Kravitza. Nowa płyta to nie melodie, które na pierwszy plan stawiają łatwo zapamiętywalny rytm. Ale w zamian dostajemy coś cenniejszego: klimat, fantastycznie...90
  • Książka16 wrz 2018, 20:00 — Wojna i zbrodnia WKRÓTCE PREMIERA „KAMERDYNERA” FILIPA BAJONA, na razie otrzymaliśmy powieść, która jest rozwinięciem scenariusza filmu. Oczywiście wzlotów artystycznych nie możemy się spodziewać, bo literatura to sztuka powstająca w języku, a...91
  • Kalejdoskop16 wrz 2018, 20:00 — Jack Wallenrod PEWNIE MAŁO KTO WIE, ŻE OD 2006 R. ISTNIEJE W WARSZAWIE MUZEUM GEN. KUKLIŃSKIEGO. Trudno tu trafić, choć placówka mieści się na Starym Mieście – wszystko przez jej rozmiary, które bardziej przypominają izbę pamięci niż prawdziwe...92
  • Kulturalna trzynastka16 wrz 2018, 20:00 — Anna Smołowik AKTORKA TEATRALNA, FILMOWA I KABARETOW WKRÓTCE ZOBACZYMY JĄ W KOMEDII „JULIUSZ 1. Jakie zaległości kulturalne nadrobiłaś podczas urlopu? Jakiego urlopu? Na wyjazdy zawsze zabieram książki (ostatnio podróżowała ze mną Olga Tokarczuk,...94
  • Wilanowski matrix16 wrz 2018, 20:00 — Jest mnóstwo jacht clubów, ale nie ma wody. Są kluby golfowe, ale nie ma płaskich, zielonych pól. Angielski miesza się z ukraińskim. Polskojęzyczna mniejszość mało widoczna, wjeżdża od razu do podziemnych garaży i windą do mieszkania. Dużo...95
  • Chcę chwytać dzień16 wrz 2018, 20:00 — Świetną inspiracją jest dla mnie podpatrywanie moich trzech kotów i w ogóle świata zwierząt. Z inspiracjami jest tak, że niekoniecznie je na co dzień zauważamy. Z kimś świetnie się nam rozmawia, przy jakiejś piosence lepiej się pracuje, po jakimś...96
  • 5 sposobó na bezpieczną jazdę po autostradzie16 wrz 2018, 20:00 — Szybka i bezpieczna jazda mogą iść w parze. Radzimy, jak się poruszać po autostradach, by dojechać do celu cało i zdrowo.97
  • Zrób sobie… Ziobrę16 wrz 2018, 20:00 — W ministerstwie trwają prace nad produkcją klonów Zbigniewa Ziobry, które po reformie sądownictwa mają zastąpić niezależnych sędziów.98