Na stronie - Statuetka wolności

Nie boję się sankcji, bo szkoda, którą poczynię, nie będzie zbyt wielka. Jasne jest, że nie mam do dyspozycji ciężkiej miniaturki pięknej gotyckiej świątyni, tylko raczej karzełki Pałacu Kultury i Nauki z papier mâché. Ale jaki format polityka, taka broń. Zanim pewien wariat zranił Berlusconiemu wargę, wybił zęby i rozpłatał nos, włoski polityk się trochę napracował. Jako dwudziestoparolatek zbudował osiedle, potem założył na nim kablówkę, a następnie w latach 70. i 80. w pocie czoła inwestował w telewizję, reklamę, wydawnictwa, usługi finansowe i piłkę nożną. W latach 90. trafił do polityki. Posłowie z komisji ds. afery hazardowej niczego w biznesie nie zbudowali, za to każdy ma dziś coś do powiedzenia w kwestii transparentności (lub jej braku) relacji władza – przedsiębiorcy. Nic więc dziwnego, że przesłuchania to głównie hucpiarskie przerzucanie się bon motami. Dziwne, że gdy już dobiega coś rozsądnego, to z najmniej oczekiwanej strony.

I tak, w minionym tygodniu 1:0 dla Ryszarda „Ryśka" Sobiesiaka. „Towarzyski golfista", który ma na karku prawomocny wyrok za korupcję, najpierw mnie rozbawił, mówiąc: „Do majątku doszedłem ciężką i uczciwą pracą. Nikogo nie korumpowałem, nie mam nic wspólnego z aferą hazardową". Ale już chwilę później słuchałam go z uwagą: „W 2007 r. urzędnik Ministerstwa Finansów wydaje decyzję na niekorzyść spółki, w której jestem wspólnikiem. Taki urzędniczy błąd w naszym kraju z reguły oznacza koniec firmy, wystarczy przypomnieć JTT z Wrocławia, Optimus pana Kluski. Postanawiam walczyć, składam odwołanie. (…) Sąd Administracyjny w Warszawie 31 marca 2009 r. uchylił obie decyzje ministra finansów jako rażące, naruszające prawo..." – snuł swoją biznesową historię Sobiesiak. I przypomniały mi się dziesiątki podobnych wspomnień.

Chcąc zbadać przypuszczalnie niezdrową relację między królem hazardu a byłym ministrem sportu i byłym wicepremierem, posłowie śledczy niechcący otworzyli fiolkę z bombowym (bo prawdziwym) komunikatem o chorej atmosferze, jaką polskie państwo tworzy wokół biznesu. Prawie każdy przedsiębiorca wie, co miał na myśli Sobiesiak, mówiąc o mozolnym procesie odwoływania się od decyzji administracyjnych i prób przeskakiwania kłód, które urzędnicy licznych instytucji co chwila rzucają właścicielom firm pod nogi. Doświadczali tego nie tylko miliarderzy – tacy jak wspomniany Kluska czy Aleksander Gudzowaty, do którego historii dopisujemy na stronie 52 epilog. Przez lata słynęliśmy jako państwo ściągające z przedsiębiorców największy finansowy haracz, a w rankingu wolności gospodarczej Polska zajmuje dziś wciąż dopiero 71. miejsce wśród 179 badanych państw świata.

Sobiesiak zaskoczył posłów sejmowej komisji śledczej, bo w swoim wolnym oświadczeniu streścił gorzką prawdę o naszej demokracji. Jeśli – jak pisał Alexis de Tocqueville – wolność nie może istnieć bez opierania się na równości, to wolność ta ma nad Wisłą wyjątkowo marne fundamenty. Wciąż bowiem zdajemy się rozumieć równość jako zasadę, by samemu nie mieć i drugiemu nie dać. Nie wiem, czy od takiej wolności nie lepsze jest siedzenie w kozie. Choćby i za rzucanie w posłów statuetkami.

PS W kolejnym numerze „Wprost" raport „Płać mniejsze podatki", czyli szczegółowy przewodnik po kruczkach prawnych, dzięki którym za rok 2009 oszczędzimy na PIT-ach. Gorąco polecam.