Wszechświat w pieluchach
Świat ma 13,7 mld lat (z dotychczasowych szacunków wynikało, że 14-15 mld lat). Pierwsze gwiazdy powstały 200 mln lat po Wielkim Wybuchu, czyli setki milionów lat wcześniej niż do tej pory sądzili uczeni. Znana nam materia to zaledwie 4 proc. tego, co wypełnia przestrzeń kos-miczną. 23 proc. to ciemna materia, a 73 proc. to tajemnicza ciemna energia. Wszystkie te informacje można wyczytać z opublikowanego niedawno przez NASA unikatowego zdjęcia wszechświata we wczesnym stadium rozwoju. Zdjęcie zrobiła wystrzelona w 2001 r. sonda Wilkinson Microwave Anisotropy Probe (WMAP), która pozostaje w tzw. drugim punkcie Lagrange'a - miejscu, gdzie równoważą się siły grawitacyjne Słońca i Ziemi - 1,8 mln km od naszej planety. Na fotografii udało się uchwycić wszechświat takim, jaki był 380 tys. lat po Wielkim Wybuchu. Światło, które towarzyszyło rozbłyskowi wszechświata, dociera do nas dopiero teraz w postaci tzw. kosmicznego promieniowania tła. Zdjęcie udało się wykonać właśnie dzięki pomiarom tego promieniowania.
(PG)
Odbudowa serca
Francuscy lekarze dowiedli, że uszkodzony mięsień sercowy można zregenerować, wstrzykując do niego komórki macierzyste. Naukowcy z Europejskiego Szpitala Georges'a Pompidou w Paryżu pobrali tzw. mioblasty - komórki macierzyste mięśni - z uda pacjenta, który przeżył atak serca. Po namnożeniu ich w hodowli laboratoryjnej wstrzyknęli je do serca 72-letniego pacjenta. Po zabiegu pracowało ono znacznie lepiej. Kiedy półtora roku później chory zmarł, można było sprawdzić, w jaki sposób się przekształciły mioblasty. Okazało się, że przeobraziły się w typowe włókna mięśni szkieletowych, różniąc się od nich jedynie typem miozyny - znajdującej się w nich proteiny. Według Alberta Hagege'a, członka zespołu badawczego, taka zmiana mogła być wywołana przez specyficzne środowisko otaczające komórki macierzyste w sercu.
(AB)
Męski zegar biologiczny
Okazuje się, że nie tylko kobiety mają ograniczony okres płodności. Naukowcy z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Berkeley przeprowadzili badania, z których wynika, że im starszy jest mężczyzna, tym mniejsze prawdopodobieństwo, że zostanie ojcem. Zespół kierowany przez dr Brendę Eskenazi przebadał 97 mężczyzn w wieku od 22 lat do 80 lat. Badacze zaobserwowali, że wraz z upływem lat zmniejsza się ilość wydzielanej spermy. Okazało się także, że plemniki stają się wolniejsze, nie kierują się bezpośrednio do komórki jajowej i przez to rzadziej do niej docierają. Problemy pojawiają się już po dwudziestym roku życia.
(AB)
Orbitalny pies przewodnik
Mieszczące się w dłoni urządzenie GPS już wkrótce zastąpi niewidomym wzrok. Naukowcy z hiszpańskiej firmy GMV Sistemas opracowali aparat, który dzięki kontaktowi radiowemu z satelitą geostacjonarnym pozwoli niewidomym bezkolizyjnie poruszać się po ulicach. Standardowe urządzenie GPS nie może być do tego wykorzystane, gdyż jego sygnały są rozpraszane przez drzewa i wysokie budynki. Rozwiązania techniczne zastosowane przez Hiszpanów pozwalają przezwyciężyć te trudności i umożliwiają precyzyjne wytyczenie trasy niewidomemu. W nowym urządzeniu sygnały z satelitów odbierane są przez nadajniki naziemne i przesyłane do odbiorcy za pomocą bezprzewodowego łącza internetowego.
(PG)
Świat ma 13,7 mld lat (z dotychczasowych szacunków wynikało, że 14-15 mld lat). Pierwsze gwiazdy powstały 200 mln lat po Wielkim Wybuchu, czyli setki milionów lat wcześniej niż do tej pory sądzili uczeni. Znana nam materia to zaledwie 4 proc. tego, co wypełnia przestrzeń kos-miczną. 23 proc. to ciemna materia, a 73 proc. to tajemnicza ciemna energia. Wszystkie te informacje można wyczytać z opublikowanego niedawno przez NASA unikatowego zdjęcia wszechświata we wczesnym stadium rozwoju. Zdjęcie zrobiła wystrzelona w 2001 r. sonda Wilkinson Microwave Anisotropy Probe (WMAP), która pozostaje w tzw. drugim punkcie Lagrange'a - miejscu, gdzie równoważą się siły grawitacyjne Słońca i Ziemi - 1,8 mln km od naszej planety. Na fotografii udało się uchwycić wszechświat takim, jaki był 380 tys. lat po Wielkim Wybuchu. Światło, które towarzyszyło rozbłyskowi wszechświata, dociera do nas dopiero teraz w postaci tzw. kosmicznego promieniowania tła. Zdjęcie udało się wykonać właśnie dzięki pomiarom tego promieniowania.
(PG)
Odbudowa serca
Francuscy lekarze dowiedli, że uszkodzony mięsień sercowy można zregenerować, wstrzykując do niego komórki macierzyste. Naukowcy z Europejskiego Szpitala Georges'a Pompidou w Paryżu pobrali tzw. mioblasty - komórki macierzyste mięśni - z uda pacjenta, który przeżył atak serca. Po namnożeniu ich w hodowli laboratoryjnej wstrzyknęli je do serca 72-letniego pacjenta. Po zabiegu pracowało ono znacznie lepiej. Kiedy półtora roku później chory zmarł, można było sprawdzić, w jaki sposób się przekształciły mioblasty. Okazało się, że przeobraziły się w typowe włókna mięśni szkieletowych, różniąc się od nich jedynie typem miozyny - znajdującej się w nich proteiny. Według Alberta Hagege'a, członka zespołu badawczego, taka zmiana mogła być wywołana przez specyficzne środowisko otaczające komórki macierzyste w sercu.
(AB)
Męski zegar biologiczny
Okazuje się, że nie tylko kobiety mają ograniczony okres płodności. Naukowcy z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Berkeley przeprowadzili badania, z których wynika, że im starszy jest mężczyzna, tym mniejsze prawdopodobieństwo, że zostanie ojcem. Zespół kierowany przez dr Brendę Eskenazi przebadał 97 mężczyzn w wieku od 22 lat do 80 lat. Badacze zaobserwowali, że wraz z upływem lat zmniejsza się ilość wydzielanej spermy. Okazało się także, że plemniki stają się wolniejsze, nie kierują się bezpośrednio do komórki jajowej i przez to rzadziej do niej docierają. Problemy pojawiają się już po dwudziestym roku życia.
(AB)
Orbitalny pies przewodnik
Mieszczące się w dłoni urządzenie GPS już wkrótce zastąpi niewidomym wzrok. Naukowcy z hiszpańskiej firmy GMV Sistemas opracowali aparat, który dzięki kontaktowi radiowemu z satelitą geostacjonarnym pozwoli niewidomym bezkolizyjnie poruszać się po ulicach. Standardowe urządzenie GPS nie może być do tego wykorzystane, gdyż jego sygnały są rozpraszane przez drzewa i wysokie budynki. Rozwiązania techniczne zastosowane przez Hiszpanów pozwalają przezwyciężyć te trudności i umożliwiają precyzyjne wytyczenie trasy niewidomemu. W nowym urządzeniu sygnały z satelitów odbierane są przez nadajniki naziemne i przesyłane do odbiorcy za pomocą bezprzewodowego łącza internetowego.
(PG)
Więcej możesz przeczytać w 8/2003 wydaniu tygodnika Wprost .
Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App Store i Google Play.
